Friedrich Thiersch
Friedrich Wilhelm von Thiersch (ur. 17 czerwca 1784 r. w Kirchscheidungen koło Freyburga (Unstrut); zm. 25 lutego 1860 r. w Monachium) - niemiecki filolog nazywany "Praeceptor Bavariae" (nauczyciel Bawarii). (wyznania ewangelickiego)
Genealogia ↑
Ojciec Benjamin (zm. 1832), rolnik, piekarz i sołtys; matka Henriette z domu Lange, córka pastora w Kirchscheidungen; rodzeństwo 2 siostry i 4 bracia, m.in. poeta Bernhard Thiersch (1793-1855); - ożenił się w grudniu 1816 r. w Norymberdze z Amalie z domu Löffler (1794-1878); jego synami byli chirurg Carl Thiersch (1822-1895), teolog Heinrich Wilhelm Josias Thiersch (1817-1885), malarz Ludwig Thiersch (1825-1909); wnuk architekt i malarz Friedrich von Thiersch (1852-1921).
Życiorys ↑
Friedrich Thiersch uczęszczał do szkoły łacińskiej w rodzinnej wsi i w Naumburgu. Wzorem dla niego w tym okresie był
jego dziadek, pastor Lange. Po konfirmacji rozpoczął 5 czerwca 1798 r. naukę w szkole książęcej
Landesschule Pforta w Schulpforte, gdzie w ostatniej klasie tzw. Prima jego nauczycielem był rektor
Karl David Ilgen (1763-1834). Thiersch poznał tam
Karla Immanuela Nitzscha (1787-1868) i
Georga Ludolfa Dissena (1784-1837), z którymi utrzymywał kontakt przez
całe życie. Po ukończeniu nauki w Schulpforte w 1804 r. rozpoczął w tym samym roku studia teologiczne na uniwersytecie w Lipsku, gdzie
duży wpływ wywarł na niego filolog Gottfried Hermann (1772-1848).
Słuchał też wykładów Friedricha Augusta Wolfa (1759-1824) w Halle i
Christiana Gottloba Heyne (1729-1812) w Getyndze.
Wiosną 1807 r. zdał w Dreźnie egzamin teologiczny.
Jesienią 1807 r. zaczął pracę w gimnazjum w Getyndze. 18 czerwca 1808 r. habilitował się i otrzymał posadę privatdozenta
na uniwersytecie w Getyndze. W 1809 r. dzięki poparciu Friedricha Jacobsa (1764-1847) został nauczycielem w monachijskim gimnazjum Wilhelmsgymnasium i
w 1811 r. profesorem w liceum. Musiał tutaj toczyć walkę z katolicką koalicją antyprotestancką, którą kierował Johann Christoph von Aretin (1772-1824). 28 lutego 1811 r. Thiersch został zaatakowany w ciemnościach przy drzwiach wejściowych do domu i dźgnięty nożem.
Szczęśliwym trafem była to głęboka rana, która nie uszkodziła żadnych narządów. Sprawca napadu nie został odkryty,
jednak nikt nie miał wątpliwości, do którego obozu należał. Aretin został obwiniony o współudział i mimo braku
dowodów zdymisjonowano go. Thiersch po zamachu znalazł się w centrum zainteresowania,
szczególnie ze strony dworu i rodziny królewskiej. Z biegiem lat był powoływany jako nauczyciel pięciu córek
króla Bawarii Maksymiliana I Józefa Wittelsbacha (1756-1825).
Wkrótce założył połączony z Bawarską Akademią Nauk Instytut Filologiczny, wzorowany na instytucie getyńskim,
którego zadaniem było kształcenie przyszłych nauczycieli. Na bazie tej placówki, która od 1826 r. związana została
z uniwersytetem rozwinął prawie 50-cio letnią działalność, która przyniosła mu później zasłużony tytuł
"Praeceptor Bavariae" (nauczyciel Bawarii). Od 1812 do 1829 r. wydawał czterotomowe dzieło »Acta philologorum Monacensium«.
W 1814 r. przyjęto go do Bawarskiej Akademii Nauk. W tym samym roku otrzymał misję odzyskania wywiezionych z Bawarii
dzieł sztuki do Paryża. W Paryżu spędził 5 miesięcy. W lecie 1815 r. odkrył podczas prowadzonych wykopalisk w Salzburgu
rzymską willę (Villa Loig) z późnorzymską mozaiką przedstawiającą Tezeusza. Po przeniesieniu w 1826 r.
uniwersytetu z Landshut do Monachium został profesorem zwyczajnym. Od 1831 do 1832 r. odbył podróż do Grecji.
Po wstąpieniu na tron Ludwika I Wittelsbacha w 1825 r.
Thiersch otrzymał zadanie reformowania szkolnictwa wyższego. W jego planie nauczania z 1829 r. lekcje w gimnazjach zostały prawie zupełnie
zredukowane do nauki języków klasycznych, co odpowiadało koncepcji króla.
W 1858 r. przeszedł na emeryturę i zmarł 25 lutego 1860 r. w Monachium. Jego imię nosi dzisiaj ulica Thierschstraße koło
Wilhelmsgymnasium.
Dzieła (wybór) ↑
- Über den angenommenen Unterschied zwischen Nord- und Süddeutschland. 1809.
- Über die Epochen der bildenden Kunst unter den Griechen. 3 tomy, 1816-1825.
- Über gelehrte Schulen, mit besonderer Rücksicht auf Bayern. 3 tomy, 1826-1829.
- Über die Schicksale und Bedürfnisse der Ludwigs-Maximilians-Universität zu München. 1830.
- Bemerkungen über ein von Winkelmann herausgegebenes Relief im K. Antiquarium. 1831.
- Über den gegenwärtigen Zustand des öffentlichen Unterrichts in den westlichen Staaten von Deutschland, in Holland, Frankreich und Belgien. 3 tomy, 1838.
- Über Protestantismus und Kniebeugung in Bayern. 1844.
- Über die praktische Seite wissenschaftlicher Thätigkeit. 1849.
Literatura ↑
- August Baumeister: Thiersch, Friedrich Wilhelm. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 38, Duncker & Humblot, Leipzig 1894, s. 7-17.
Linki ↑
- Pisma Friedricha Thierscha i o nim, w: Katalog der Deutschen Nationalbibliothek.
- Pisma Friedricha Thierscha, w: Deutsche Digitale Bibliothek.