Amalie Schoppe


Emma Sophie Katharina Amalia Schoppe (pseudonimy: Adalbert von Schonen, Julius von Meerheim, Marie; ur. 9 października 1791 r. w Burg auf Fehmarn (centrum miasta Fehmarn); zm. 25 września 1858 r. w Schenectady w stanie Nowy Jork w Stanach Zjednoczonych Ameryki) była niemiecką pisarką znaną z książek dla dzieci i młodzieży. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia


Ojciec Johann Friedrich Wilhelm Weise (1769–98) z Stützerbach koło Ilmenau, lekarz w Kellinghusen; matka Angelica (Engel) Catharina (1766–1843, drugi raz wyszła za mąż w 1803 r. za kupca z Hamburga Johanna Nicolausa Burmestera, zm. 1826), córka Nicolausa Hammera, adwokata w Burg; – wyszła za mąż w Burg w 1814 r. za Friedricha Heinricha Schuppe (1787–1829, od 1817 r. Schoppe), dr prawa, adwokata w Hamburgu; miała 3 synów.

Życiorys


Po śmierci ojca Amalia wychowywała się w domu wujka w Hamburgu, który nauczył ją francuskiego, ale też źle traktował. W 1803 r. wróciła do matki, której drugi mąż chciał ją wykształcić za ginekologa. W czasie wojen napoleońskich ojczym stracił majątek i w 1806 r. przyjęła posadę nauczycielki domowej w Hamburgu. Jej przyjaciółka Rosa Maria Varnhagen (1783–1840, po wyjściu za mąż Assing) poznała ją ze swoim bratem Karlem Augustem Varnhagenem von Ense, jak również z Adelbertem von Chamisso i Justinusem Kernerem, który jej wiersze opublikował w »Poetischer Almanach auf 1812« i »Deutscher Dichterwald« (1813).

W czasie toczących się walk francusko-rosyjskich Amalia Schoppe uciekła do Fehmarn. W 1814 r. miał miejsce jej ślub, ale już w 1821 r. odeszła od męża. Gdy nie powiódł się plan założenia razem z Fanny Tarnow (1779–1862) placówki wychowawczej, rozwinęła olbrzymią działalność pisarską. Pisała do ponad 40 pism (np.»Morgenblatt für gebildete Stände«; »Dresdner Abendzeitung«; »Zeitung für die elegante Welt«; „Gesellschafter“, Berlin). Od 1824 r. zaczęła pisać powieści, których ukazało się w sumie 130 tytułów. Oprócz książek dla kobiet pisała także pouczające książki dla dzieci i młodzieży. Książka »Briefsteller für Damen« (1834) wydana została jeszcze na początku XX wieku. Amalia Schoppe tłumaczyła także francuską (Alfred de Vigny, 1797–1863), angielską (Walter Scott, 1771–1832; Maria Edgeworth, 1767–1849) i hiszpańską (Francisco de Quevedo, 1580–1645) beletrystykę. Ponadto wydawała czasopismo »Pariser Modeblätter« (1827-45), czasopismo dla młodzieży »Iduna« (1831-39). Jako redaktorka zwróciła w 1832 r. uwagę na Friedricha Hebbela, sprowadziła go do Hamburga, wspierała finansowo, dzięki zbiórce pieniędzy umożliwiła mu studia oraz przyczyniła się do wystawienia jego sztuki »Judith« (1840). Powstała w maju 1840 r. waśń między nimi została załagodzona dopiero w 1848 roku.

W kwietniu 1842 r. przesiedliła się z matką do Jeny, gdzie zaprzyjaźniła się ze szwagierką Friedricha Schillera, Caroline von Wolzogen (1763–1847) i słuchała wykładów z zakresu nauk przyrodniczych na tamtejszym uniwersytecie. W 1845 r. wróciła do Hamburga i angażowała się w zakładanie wyższej szkoły dla płci żeńskiej »Hochschule für das weibliche Geschlecht«. W sierpniu 1851 r. podążyła za synem do Stanów Zjednoczonych Ameryki, do 1854 r. przesyłała artykuły z Nowego Jorku do »Morgenblatt«, a potem zamieszkała w Schenectady, gdzie zmarła 25 września 1858 roku.

Dzieła (wybór)


  • Lebensbilder oder Franziska und Sophie : Roman in Briefen. 2 tomy, 1824.
  • Die neue Armida : Roman.
  • Eugenie : eine Unterhaltungsschrift für die erwachsene weibl. Jugend. 1824.
  • Die Verwaisten : Roman. 1825.
  • Neue Erzählungen und Mährchen für Geist u. Herz : eine Weihnachts- u. Geburts-Gabe für gute Kinder von 10-14 Jahren. 1826.
  • Die Heimathlose. 2 tomy, 1827.
  • Neue bunte Bilder aus dem Jugendleben : ein unterhaltendes und belehrendes Lesebuch für Knaben und Mädchen von 10 bis 15 Jahren. 1829.
  • König Erich der Vierzehnte und die Seinen : historischer Roman. 1830.
  • Erzählungen aus der Gegenwart und Vergangenheit : ein nützliches und unterhaltendes Lesebuch für die Jugend. 1832.
  • Licht und Schatten, oder Bilder und Begebenheiten aus dem Jugendleben : In belehrenden und unterhaltenden moralischen Erzählungen für die Jugend beiderlei Geschlechts von zehn bis vierzehn Jahren. 1834.
  • Hundert kleine Geschichten : das allerliebste Buch für gute kleine Kinder ; zur Erweckung des Gemüths und Bildung des Verstandes ; für Schule und Haus. 1836.
  • Die erste Liebe eines Prinzen : Historischer Roman. 2 części, 1841.
  • Aus Hass, Liebe : Roman. 1842.
  • Sagenbibliothek : Norddeutsche Sagen, Volksmährchen und Legenden. 1851.

Literatura


  • A. Janssen: Die Frauen rings um Friedrich Hebbel, 1919, s. 19-52.
  • Kurt Schleucher: Das Leben der Amalia Schoppe und Johanna Schopenhauer. Turris-Verl., Darmstadt 1978. ISBN 3-87830-009-3.
  • Carsten Erich Carstens: Schoppe, Amalia w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 32, Duncker & Humblot, Leipzig 1891, s. 368.
  • Nikolaus Gatter: Schoppe, Amalia w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 23, Duncker & Humblot, Berlin 2007, ISBN 978-3-428-11204-3, s. 474.

Linki