Hans Asmussen

Hans Christian Asmussen (ur. 21 sierpnia 1898 r. w Flensburgu; zm. 30 grudnia 1968 r. w Spirze (niem. Speyer)) - niemiecki teolog luterański. Od 1933 r. odgrywał czołową rolę w Kościele Wyznającym (niem. Bekennende Kirche), a później w Kościele Ewangelickim w Niemczech (niem. Evangelische Kirche in Deutschland, EKD).

Propst Hans Asmussen (Kiel 76.631)
Hans Asmussen (1963).
Źródło: Wikimedia Commons

Życiorys

Hans Asmussen ukończył gimnazjum we Flensburgu. Po pierwszej wojnie światowej, w której uczestniczył od 1917 r. jako żołnierz frontowy, studiował w latach 1919-1921 teologię ewangelicką na uniwersytetach w Kilonii i Tybindze. Od 1921 do 1925 r. był wikariuszem, duchownym pomocniczym w placówce diakonijnej we Flensburgu. Od 1925 r. pastorem w Albersdorfie (Dithmarschen), skąd w 1932 r. przeniósł się do kościoła St. Trinitatis w Altonie, gdzie został drugim proboszczem.

Po tym jak w tzw. »krwawą niedzielę« w lipcu 1932 r. zostało zabitych 18 osób podczas walk ulicznych między SA (Die Sturmabteilungen der NSDAP, pol. Oddziały Szturmowe NSDAP), komunistami i policją pruską, został jednym z autorów opublikowanego 11 stycznia 1933 r. pisma Wort und Bekenntnis Altonaer Pastoren in der Not und Verwirrung des öffentlichen Lebens, które przeszło do historii jako »Altonaer Bekenntnis«. Uważane ono jest za zwiastuna późniejszej i słynnej Deklaracji z Barmen (niem. Barmer Theologische Erklärung), którą zredagował razem z Karlem Barthem i Thomasem Breitem w 1934 roku. Po zwycięstwie w 1933 r. w wyborach kościelnych Niemieckich Chrześcijan (niem. Deutsche Christen - pronazistowski ruch religijny w niemieckim protestantyzmie w latach 1932-1945) został w 1934 r. zawieszony w pełnieniu dotychczasowego urzędu. Od 1934 r. należał do gremium kierowniczego Kościoła Wyznającego, Reichsbruderratu. 1 listopada 1935 r. założył w Berlinie Kirchliche Hochschule Berlin, która tego samego dnia została zakazana. Był to organ Kościoła Wyznającego mający kształcić przyszłych duchownych. Do 1941 r. prowadził w niej wykłady i był jej rektorem. 22 grudnia 1941 r. razem z innymi wykładowcami został aresztowany i skazany na kilka miesięcy więzienia. Od 1942 do 1943 r. administrował parafią w Berlin-Lichterfelde. Dzięki biskupowi Theophilowi Wurm został w 1943 r. pastorem w Wirtembergii. W 1945 r. został przewodniczącym Bruderratu, rady Kościela Ewangelickiego w Niemczech i przewodniczącym kancelarii Kościoła EKD. W latach 1949 - 55 był prepozytem w Kilonii. Asmussen należał do Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (Christlich Demokratische Union Deutschlands, CDU).

Hans Asmussen należał do prekursorów deklaracji Stuttgarter Schuldbekenntnis, która uznała, po raz pierwszy po utworzeniu Kościoła Ewangelickiego w Niemczech, współwinę chrześcijan ewangelickich za zbrodnie nacjonalizmu. Deklarację tę napisał razem z Otto Dibeliusem i Martinem Niemöllerem w Stuttgarcie, gdzie została odczytana 19 października 1945 roku. Jego negatywne nastawienia do marksizmu doprowadziło do rozstania z dotychczasowymi współtowarzyszami, Barthem i Niemöllerem.

Od 1930 r. zajmował się intensywnie ekumenią i bardzo zbliżył się do Kościoła rzymsko-katolickiego. Reprezentował przy tym poglądy luteranizmu wysokokościelnego, zdecydowanie różne od głównego nurtu ewangelickiego. Genewscy ekumeniści stanowczo odrzucili jego stanowisko. W swoim własnym kościele był izolowany, opowiedział się za polityką Konrada Adenauera, militaryzacją Niemiec oraz posiadaniem broni atomowej przez państwa NATO.

Po przejściu na wcześniejszą emeryturę Hans Asmussen przebywał w Heidelbergu. Zmarł 30 grudnia 1968 r. w Spirze. Jego grób znajduje się na cmentarzu Parkfriedhof Eichhof koło Kilonii.

Dzieła (wybór)

  • Die Not des Landvolkes, 1929.
  • Die Offenbarung und das Amt, 1932.
  • Reichskirche?, 1933.
  • Kirche und Staat - was nun?, 1933.
  • Die Grundlagen der bekennenden Kirche, 1934.
  • Sola fide - das ist lutherisch!, 2 tomy 1937.
  • Das Recht des Irdischen, 1947.
  • Zur gegenwärtigen Lage der Evangelischen Kirche in Deutschland, 1952.
  • Brauchen wir einen Papst? : Ein Gespräch zwischen d. Konfessionen, 1957.
  • Die Katholizität der Kirche : Beiträge zum Gespräch zwischen der evangelischen und der römisch-katholischen Kirche, 1957.
  • Die Heilige Schrift. Sechs Kapitel zum Dogma von der Kirche, 1967.

Literatura

  • Enno Konukiewitz: Hans Asmussen, ein lutherischer Theologe im Kirchenkampf. Die Lutherische Kirche, Geschichte und Gestalten 6, 1984 ISBN 3-579-00115-9.
  • Josef Außermair (Hrsg.): Hans Asmussen im Kontext heutiger ökumenischer Theologie. Studien zur systematischen Theologie und Ethik 24. Münster 2001, ISBN 3-8258-4852-3.

Linki

Autor: Roman Penkała