Anita Augspurg

Anita Augspurg, 1902. Źródło: Wikimedia Commons

Anita Augspurg (ur. 22 września 1857 w Verden an der Aller w Dolnej Saksonii, zm. 20 grudnia 1943 w Zurychu) – niemiecka prawniczka, aktywistka mieszczańskiego radykalnego ruchu kobiet i pacyfistka. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia

• Ojciec : Wilhelm Augspurg, hanowerski radca sądu krajowego i notariusz;
• Matka : Auguste Langenbeck, z rodziny lekarzy i pastorów;
• Rodzeństwo : dwie siostry i dwaj bracia.

Życiorys i twórczość

Po ukończeniu szkoły dla dziewcząt w Verden Anita Augspurg pracowała w kancelarii prawniczej ojca. Po zdaniu egzaminu nauczycielskiego w Berlinie zaczęła pracować jako nauczycielka gimnastyki i jednocześnie brała prywatne lekcje aktorstwa u aktorki Johanny Frieb-Blumauer (1816-1886). W latach 1881–1885 występowała jako aktorka w teatrach w Meiningen, Augsburgu i Amsterdamie. W 1888 roku zamieszkała w Monachium i razem z Sophią Goudstikker (1865–1924) otworzyła fotograficzne atelier „Elvira”, które uzyskało wyśmienitą renomę, zwłaszcza w kręgach artystycznych. Od 1891 roku zaczęła angażować się w ruch kobiet i jako współzałożycielka niemieckiego stowarzyszenia kobiet „Frauenwohl” pracowała nad petycją wzywającą do dopuszczenia kobiet niemieckich do studiów uniwersyteckich.

Ponieważ kobiety w Niemczech nie miały dostępu do uniwersytetów, wyjechała do Zurychu, gdzie w latach 1893–97 studiowała prawo. Między innymi dzięki staraniom Anity Augspurg otworzono w 1893 roku w Karlsruhe pierwsze gimnazjum dla dziewcząt, w którym egzamin maturalny uprawniał do studiów na wszystkich uczelniach niemieckich. W 1894 roku opublikowała książkę Etyczna strona kwestii kobiet (Die ethische Seite der Frauenfrage). W 1897 roku doktoryzowała się dysertacją pt. O powstaniu i praktyce parlamentu w Anglii (Über die Entstehung und Praxis der Volksvertretung in England). W ten sposób została pierwszą doktoryzowaną prawniczką w Niemczech. W tym samym roku brała udział w Międzynarodowym Kongresie Abolicyjnym w Londynie. Ruch abolicjonistów opowiadał się za zniesieniem państwowej regulacji prostytucji. Anita Augspurg należała też w 1898 roku do grona założycieli niemieckiej gałęzi Międzynarodowej Federacji Abolicji w Hamburgu.

W 1899 roku zamieszkała w Berlinie i zaczęła współpracę z Wilhelmine Theodore Marie Cauer (1841–1922), wydawczynią czasopisma „Die Frauenbewegung” (Ruch kobiet), która należała do radykalnego skrzydła ruchu kobiecego. Celem Anity Augspurg było równouprawnienie kobiet także w życiu politycznym. Aby to zrealizować uczestniczyła w 1902 roku w założeniu związku na rzecz prawa wyborczego kobiet „Deutscher Verband für Frauenstimmrecht”, którego została prezydentem. Po wybuchu I wojny światowej wyjechała w 1915 roku do Hagi w Holandii na konferencję, gdzie z innymi kobietami o podobnych poglądach założyła komitet na rzecz trwałego pokoju „Internationale Ausschuss für einen dauernden Frieden”, który od 1918 roku nazywał się „Internationale Frauenliga für Frieden und Freiheit”. W latach 1919–33 wydawała razem z towarzyszką życia Lidą Gustavą Heymann (1868–1943) feministyczne i pacyfistyczne czasopismo „Die Frau im Staat” (Kobieta w państwie).

Po przejęciu władzy przez nacjonalistów w 1933 roku emigrowała do Szwajcarii. Ponieważ jej majątek pozostawiony w Niemczech został skonfiskowany, żyła z działalności publicystycznej i pomocy finansowej przyjaciół. Zmarła 20 grudnia 1943 w Zurychu i pochowana została na cmentarzu Fluntern.

Literatura

• Rothbarth, Margarete, "Augspurg, Anita" w: Neue Deutsche Biographie 1 (1953), s. 445 [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118651072.html#ndbcontent