Peter Beuth

Christian Peter Wilhelm Friedrich Beuth (ur. 28 grudnia 1781 r. w Kleve; zm. 27 września 1853 r. w Berlinie) - niemiecki urzędnik w ministerstwie i członek rady państwa nazywany "ojcem pruskiej promocji działalności gospodarczej". Przez liczne podejmowane kroki, jak np. zakładanie stowarzyszeń i szkół, transfer technologii z za granicy torował drogę pruskim producentom od manufaktury do konkurencyjnej przemysłowej produkcji. (wyznania ewangelicko-reformowanego)

Christian Peter Wilhelm Beuth ok. 1835. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Johann Gisbert Beuth (zm. 1806) z Hagen (Westfalia), lekarz w Kleve; matka Amalia z domu Hildebrand wdowa po Lilienthalu z Lingen; kawaler.

Życiorys

Christian Peter Wilhelm Beuth studiował od 1798 r. prawo i kameralistykę na uniwersytecie w Halle. W 1801 r. wstąpił do pruskiej służby państwowej, gdzie był referendarzem (od 1801), asesorem kamer w Bayreuth (od 1806) i radcą rządu w Poczdamie (od 1809). W czasie przejęcia rządów przez Karla Augusta von Hardenberga (1750-1822) został powołany do ukonstytuowanej 22 czerwca 1810 r. komisji do nowych uchwał i w 1811 r. jako nadradca podatkowy do ministerstwa finansów. W latach 1813-1814 brał udział w wojnie wyzwoleńczej jako członek Królewskiego Pruskiego Korpusu Ochotniczego Lützowa (niem. Königlich Preußisches Freikorps von Lützow). Od 1817 r. należał do nowego ministerstwa handlu i po jego rozwiązaniu wstąpił w 1825 r. do ministerstwa spraw wewnętrznych, w którym został w 1830 dyrektorem działu handlu, rzemiosła i budownictwa. W 1837 r. został przejęty wraz z działem do ministerstwa finansów. Od 1821 r. był członkiem rady państwa, w 1828 r. został członkiem Pruskiej Akademii Sztuki Pięknych (niem. Preußische Akademie der Künste). W 1844 r. otrzymał tytuł "rzeczywistego radcy tajnego" (niem. Wirklicher Geheimrat). Jesienią 1845 r. odszedł z ministerstwa, ale pozostał członkiem rady państwa.

Christian Peter Wilhelm Beuth zmarł 27 września 1853 r. w Berlinie i został pochowany na cmentarzu Dorotheenstädtischen Friedhof, niedaleko swojego przyjaciela Karla Friedricha Schinkela (1781-1841).

Działalność

W 1819 r. został dyrektorem Technicznej Deputacji do Spraw Działalności Gospodarczej (niem. Technische Deputation für das Gewerbe, poprzednio Technische Deputation für Handel und Gewerbe), do której należeli urzędnicy państwowi, uczeni, artyści, fabrykanci, rolnicy i kupcy oraz ci, "którzy mają wymagane naukowe lub praktyczne wykształcenie". Techniczna Deputacja do Spraw Działalności Gospodarczej była założona już 7 października 1811 r. w czasie reform Karla von Stein zum Altensteina (1770-1840), ale dopiero Beuth obudził ją do pełnego życia. Na jej czele inspirował inicjatywy przediębiorców, wysyłał młodych techników za granicę, przeprowadzał regularnie wystawy, wydawał pisma, m.in. ze swoim przyjacielem Karlem Friedrichem Schinklem opublikował »Vorbilder für Fabrikanten und Handwerker« (pol. Wzory dla fabrykantów i rękodzielników). W swojej Technicznej Deputacji kazał wypróbowywać wynalazki ze względu na ich nowatorstwo, postępowanie takie było dotychczas nie spotykane. Bodźcem do wynalazków było też wprowadzenie pięcioletniego okresu ważności patentu co przypuszczalnie sprostało osobistym i powszechnym interesom. Takim postępowaniem wskazał późniejszą drogę niemieckiemu ustawodawstwu patentowemu.

Jako połączenie działalności gospodarczej przedsiębiorców, techników i zainteresowanych tą działalnością urzędników państwowych założył w 1821 r. Stowarzyszenie ku Wspieraniu Rzetelności Rzemiosła w Prusach (niem. Verein zur Beförderung des Gewerbefleißes in Preußen) służące pomocą rzemieślnikom, jak i ich reprezentantom wobec władz. W tym samym roku założył Techniczną Szkołę Rzemiosła (niem. Technische Gewerbeschule) w Berlinie (od 1827 "Gewerbeinstitu", Instytut Rzemiosła). Plany ministra Karla von Stein zum Altensteina i Wilhelma von Humboldta (1767-1835) założenia wyższej szkoły technicznej nie powiodły się. W 1830 r. Beuth został dyrektorem szkoły Allgemeinen Bauschule (założonej w 1799 r.).

Za czasów Christiana Petera Wilhelma Beutha budynek Instytutu Rzemiosła (niem. Gewerbeinstitut) był jednocześnie siedzibą Technicznej Deputacji i Stowarzyszenia ku Wspieraniu Rzetelności Rzemiosła. Zostały tu zebrane zagraniczne maszyny, których sprawdzano zastosowanie, a potem je kopiowano. Poza Berlinem zakładał także oddziały Technicznej Deputacji. Założył szkoły nawigacji i szkołę budowy statków w Szczecinie (wówczas niem. Stettin). W ten sposób wspierał pruską marynarkę handlową, podczas gdy budowę kolei żelaznych uważał za przedwczesną.

Jako kierownik zajmujący się w pruskiej polityce działalnością gospodarczą, poznawał np. w czasie podróży z Schinklem postępy przemysłu i rękodzieła Europy Zachodniej, a następnie starał się o ich wdrożenie w państwie pruskim. Cele te realizował przez pracę wychowawczą z technikami, przedsiębiorcami i rzemieślnikami. W ten sposób Christian Peter Wilhelm Beuth należy jako przedstawiciel postępowej pruskiej kasty urzędniczej zarówno do późnego okresu absolutyzmu i wczesnego okresu samoświadomości mieszczańskiej.

Literatura

• Karl Karmarsch: „Beuth, Peter Caspar Wilhelm” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 2, Duncker & Humblot, Leipzig 1875, s. 588 (online).
• Hans Haussherr: „Beuth, Christian Peter Wilhelm” Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 2, Duncker & Humblot, Berlin 1955, ISBN 3-428-00183-4, s. 200 (online).

Linki

• „Christian Peter Wilhelm Beuth sein Wirken und seine Bedeutung” w: Deutsche Maschinentechnische Gesellschaft Forum für Innovative Bahnsysteme (online).