Jacob Bidermann


Jacob Bidermann (ur. w 1578 r. w Ehingen (Donau) w Badeni-Wirtembergii; zm. 20 sierpnia 1639 r. w Rzymie) - niemiecki jezuita, poeta i dramaturg w okresie baroku.

Życiorys


Jacob Bidermann uczęszczał od 1586 r. do augsburskiego gimnazjum jezuickiego, gdzie w sztukę pisania dramatów wprowadzili go Matthäus Rader (1561-1634) i Jacobus Pontanus (1542-1626). Po nowicjacie w Landsbergu (1594-96) został w 1596 r. przyjęty do zakonu. W Ingolstadt studiował w latach 1597-1600 filozofię, a w 1600 r. został reżyserem w teatrze przy tamtejszym kolegium. W latach 1600-1602 pracował pod kierownictwem Radera jako nauczyciel w swojej dawnej szkole. Tutaj napisał łaciński epos o betlejemskim mordzie dzieci »Herodias«, opis życia założyciela zakonu Ignacego Loyola (1491-1556), jak również powieść satyryczno-dydaktyczną »Utopia«. W 1602 r. wielki sukces odniosła jego najbardziej znana tragedia »Cenodoxus«, która skierowana była przeciw duchowi humanizmu i emancypacji jednostki.

Po studiach teologicznych w latach 1603-1606 w Ingolstadt Jacob Bidermann uczył od 1604 do 1614 r. w monachijskim kolegium jezuickim. Kierował także szkolnym teatrem i dla niego w większości pisał dramaty. Od 1615 r. pracował w Dillingen najpierw jako profesor filozofii, a w latach 1618-1626 jako profesor teologii. W 1626 r. został powołany do Rzymu jako teolog i cenzor książek zakonnych. Pracował tam aż do śmierci.

Znaczenie


Do czasów dzisiejszych nie zachowały się wszystkie jego sztuki. Prace Jacoba Bidermanna zawierają zawsze jednakowe przesłanie, mianowicie że prawdziwe zbawienia można znaleźć w zwrocie ku Bogu i odejściu od świata. Przez jemu współczesnych uważany był za nowołacińskiego poetę. Bidermann pisał także nowele, epistoły i wiersze sentencyjne. W 1666 r. ukazało się pierwsze wydanie zbiorowe jego sztuk. Jako, że pisał w języku łacińskim uniemożliwił tym samym szerszą recepcję swoich sztuk, gdyż wraz z tłumaczeniem Biblii przez Marcina Lutra (1483-1546) następowało wypieranie języka łacińskiego z niemieckiej literatury przez język niemiecki. Jacob Bidermann uważany jest za głównego przedstawiciela barokowego dramatu jezuickiego.

Dzieła (wybór)


  • Corollaria Sex E Definitione Scientiae Dvcta .... 1617.
  • Epigrammatvm libri tres. 1620.
  • Herodiados libri tres. 1622.
  • Heroidum Epistolae. 1638.
  • Utopia. 1640.
  • Ludi theatrales sacri. 1666.

Literatura


  • Georg Westermayer: „Bidermann, Jakob” Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 2, Duncker & Humblot, Leipzig 1875, s. 617 (online).
  • Willi Flemming: „Bidermann, Jacob” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 2, Duncker & Humblot, Berlin 1955, ISBN 3-428-00183-4, s. 218 ( online).