Fritz Bleyl

Fritz Bleyl, właściwie Hilmar Friedrich Wilhelm Bleyl (ur. 8 października 1880 w Zwickau; zm. 19 sierpnia 1966 w Bad Iburg koło Osnabrück) – niemiecki architekt i malarz, przedstawiciel niemieckiego ekspresjonizmu. Artystyczne znaczenie uzyskał przede wszystkim jako rysownik i grafik. Po wystąpieniu z grupy artystycznej „Brücke“ („(Po)most”) wycofał się z życia artystycznego i od tego czasu nie prezentował swoich prac publicznie.

Bleyl-Poster
Plakat wykonany przez Fritza Bleyla z okazji wystawy grupy „Brücke“ w 1906 roku.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Hilmar Heinrich, kupiec i księgarz.
  • Matka: Alma Fanny z domu Falk.
  • Rodzeństwo: Herbert.
  • Ożenił się: w 1907 z Gertrud z domu Tannert.
  • Dzieci: syn Wolfgang.

Życiorys

Fritz Bleyl uczęszczał w latach (1887-1890) do progimnazjum w Stollberg/Erzgebirge. Po przeprowadzeniu rodziny w 1891 do Zwickau, chodził do tamtejszego gimnazjum realnego, w którym w 1901 zdał maturę. W kwietniu 1901 rozpoczął studiowanie architektury w Wyższej Szkole Technicznej w Dreźnie (obecny Uniwersytet Techniczny). Tam poznał Ernsta Ludwiga Kirchnera (1880–1938). Dzięki wspólnym zainteresowaniom artystycznym rozwinęła się między nimi przyjaźń. W 1904 doszło do pierwszego spotkania z Erichem Heckelem (1883–1970) i Karlem Schmidtem-Rottluffem (1884–1976), którzy również studiowali w Dreźnie architekturę. W okresie Wielkanocy 1905 Fritz Bleyl ukończył studia. 7 czerwca tego samego roku założył razem z trzema wcześniej wspomnianymi kolegami grupę artystyczną „Brücke“ („(Po)most”).

Oprócz intensywnego zajmowania się grafiką (Kobieta w śniegu (Frau im Schnee), 1905, Brücke-Museum, Berlin) Fritz Bleyl stworzył pierwsze studia aktów tzw. akty kwadransowe (Viertelstundenakt) (Dwa akty (Zwei Akte), 1905/06, Städtisches Museum Zwickau), rysunki tuszem i studia pejzaży (Pałac Pillnitz (Schloss Pillnitz), 1905, Städtisches Museum Zwickau). Od założenia grupy „Brücke“ do 1907 Fritz Bleyl aktywnie uczestniczył we wspólnych wystawach w Niemczech i Szwajcarii. W tym okresie wzorował się na japońskiej grafice (japonizm) i sięgał też po elementy secesji. Koncentrował się przede wszystkim na grafice, wykonywał plakaty wystawowe i karty zaproszeń (Plakat z okazji wystawy grupy artystycznej „Brücke“, litografia barwna, 1906, Kunstsammlungen Chemnitz).

Od jesieni 1906 do 1910 Fritz Bleyl uczył w szkole budowlanej w Freibergu. Po ślubie z Gertrudą Tannert wystąpił w 1907 z grupy „Brücke“. W 1910 wrócił do Drezna i do 1912 pracował w biurze architekta Ernsta Kühna (1859–1943). W 1912 ponownie opuścił Drezno i pracował jako architekt w Laage (Mecklenburg). Po likwidacji biura przebywał w 1915/16 w Dreźnie, aby doktoryzować się u Corneliusa Gurlitta (1850–1938).

W czasie pierwszej wojny światowej Fritz Bleyl służył w Mrągowie (Sensburg/Ostpreußen) i w lazarecie rezerwy w Görden (obecnie częć Brandenburga an der Havel). Po wojnie pracował jako nauczyciel w Baugewerkeschule w Berlinie–Neukölln. W latach 20-tych i 30-tych corocznie odbywał podróże edukacyjne po Niemczech, do Czech, Włoch i Szwajcarii. Po konfiskacie jego mieszkania w Berlinie w 1945 przeprowadził się do Calbe/Saale. Od 1946 do 1948 żył u brata Herberta w Zwickau, a w 1948 przeprowadził się do syna w okolice Kolonii.

Po pobytach w domach starców w Knechtsteden i Schlebusch koło Leverkusen Fritz Bleyl zamieszkał w 1959 w Lugano w Szwajcarii.

Linki