August Boeckh
August Boeckh (ur. 24 listopada 1785 roku w Karlsruhe, zm. 3 sierpnia 1867 roku w Berlinie) - niemiecki filolog klasyczny i badacz starożytności. (wyznania ewangelickiego)
 |
| August Boeckh. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Georg Matthäus (1735–90), notariusz i sekretarz na dworze w Karlsruhe, syn Johanna Georga, kaznodzieja w klasztorze w Nördlingen, i Kunigundy Christiny Majer z badeńskiej rodziny pastorów i urzędników; matka Maria Salomea Hörner (1745–1815) z badeńskiej rodziny urzędniczej; - ożenił się 1) w Getyndze w 1809 roku z Dorotheą (1790–1829), córką generalnego superintendenta Gottfrieda Wilhelma Wagemanna w Getyndze i Juliany Barckhausen, 2) 1830 rok z Anną Taube; miał 3 synów z pierwszego małżeństwa m.in. Richarda i córkę z drugiego małżeństwa.
Życiorys
August Boeckh studiował od 1803 roku filologię klasyczną na uniwersytecie w Halle u Friedricha Augusta Wolfa i Friedricha Schleiermachera. W 1806 roku doktoryzował się pracą z zakresu muzyki antycznej Commentatio in Platonis qui vulgo fertur Minoem. W 1807 roku habilitował się w Heidelbergu i został tam profesorem nadzwyczajnym filologii. Dwa lata później został profesorem nadzwyczajnym prowadzącym katedrę. W Heidelbergu zawarł bliższą znajomość z Clemensem Brentano, Achimem von Arnimem, Josephem Görresem i Ludwigiem Tieckiem.
W 1811 roku objął stanowisko dziekana na uniwersytecie w Berlinie gdzie ściśle współpracował z Wilhelmem von Humboldtem. Pracował tu do końca życia prowadząc nieprzerwanie wykłady, 6 razy pełnił funkcję dziekana i 5 razy był rektorem. W 1814 roku założył seminarium filologiczne i w tym samym roku został członkiem Königlich-Preußische Akademie der Wissenschaften (Pruska Akademia Nauk, obecnie Berlińsko-Brandenburska Akademia Nauk).
W 1815 roku zainicjował założenie „Corpus Inscriptionum Graecarum“ (CIG) wraz z którym rozpoczęła się naukowa epigrafika. W krótkim czasie przejżał istniejące tu greckie inskrypcje i uporządkował je według miejsca pochodzenia. W 1825 roku został wydany pierwszy zeszyt CIG ( do 1859 roku pod kierownictwem Boeckha wydano 4 tomy), który spowodował krytykę lipskiego filologa Gottfrieda Hermanna. Pracując przy zbiorze greckich inskrypcji miał do czynienia z kopiami i nie uważał za konieczne utworzenie ich dokładnych ilustracji.
W 1842 roku został odznaczony orderem Pour le mérite für Wissenschaften und Künste ( Za zasługę dla nauki i sztuki - najwyższy pruski i niemiecki order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej).
W 1853 roku August Boeckh otrzymał order Bayerischen Maximiliansorden für Wissenschaft und Kunst (Bawarski Order Maksymiliana- bawarski order za zasługi).
Znaczenie
August Boeckh był grecystą i jako taki śledził historyczno-antykwaryczną drogę badań starożytności, które rozszerzył jeszcze bardziej niż jego nauczyciel Friedrich August Wolf, poza badanie języka, na wszystkie gałęzie duchowego i materialnego życia Greków. Tak więc został głową realnej, filologicznej szkoły krytyki tekstu, a jego wybitnym przeciwnikiem był Johann Gottfried Jakob Hermann. Z jego nastawienia historyczno-kulturalnego wynika także zainteresowanie muzycznymi utworami starożytnych Greków. Jego prace były nie tylko zasadnicze do klasyczno-filologicznych badań w tym czasie, lecz jednocześnie punktem wyjściowym do współczesnych naukowych badań starożytnej muzyki greckiej.
Pismo Augusta Boeckha „Staatshaushaltung der Athener" (1817-40), w którym przedstawia nie tylko zarządzanie finansowe, ale całą gospodarkę Greków, było dziełem epokowym. Powstało ono w wyniku inspiracji artykułem Bartholda Georga Niebuhra, którego rozdział o greckiej gospodarce państwowej w ostatnim tomie „Ideen über Politik, den Verkehr und den Handel der vornehmsten Völker der alten Welt“ skrytykował Arnold Heeren. W 1838 roku ukazała się książka „Metrologische Untersuchungen über Gewichte, Münzfüsse und Masse des Alterthums in ihrem Zusammenhange“, w której jako pierwszy przedstawił przegląd stosowanej masy i wagi w poszczególnych rejonach Morza Śródziemnego, jak również połączył ich powstanie z różnym rozwojem ekonomicznym i politycznym tych obszarów. Bazował przy tym na badanych przez siebie inskrypcjach. Dlatego uważany jest przez profesora Reinharda Schumachera za prekursora historycznej metrologii. Ważne jest jego odkrycie różnicy między stosowanymi i planowanymi proporcjami.
Jego uczniami byli późiejszy badacz Afryki i profesor geografii Johann Heinrich Barth, Karl Wilhelm Ludwig Heyse i Jacob Burckhardt.
Dzieła (wybór)
- Die Staatshaushaltung der Athener, 2 tomy, Berlin 1817 (angielski. v. George Cornewall Lewis, London 1828; 2 wydania 1842; franc. v. A. Laligant, Paris 1828).
- Corpus Inscriptionum Graecarum, 2 tomy, Berlin 1828–1843 (tom 3 i 4 opracowane przez Johannesa Franz, Ernsta Curtius i Adolfa Kirchhoff; tom z indeksami opracowany przez Hermanna Röhl).
- Metrologische Untersuchungen über Gewichte, Münzfuße und Maße des Altertums, Berlin 1838.
- Urkunden über das Seewesen des attischen Staats, Berlin 1840.
- Enzyklopädie und Methodologie der philologischen Wissenschaften, Leipzig: Teubner, 1877
- Des Sophokles Antigone, griechisch und deutsch, Berlin 1843.
- Graecae tragoediae principum, Aeschyli, Sophoclis, Euripidis, num ea quae supersunt et genuina omnia sint, Heidelberg 1808.
- Die Versmaße des Pindar, Berlin 1809.
- Philolaos des Pythagoreers Philolaos Lehren nebst den Bruchstücken seines Werkes, Vossische Buchhandlung, Berlin 1819.
- Untersuchungen über das kosmische System des Platon, Berlin 1852.
- Zur Geschichte der Mondcyklen der Hellenen, Leipzig 1855.
- Epigraphisch-chronologische Studien. Zweiter Beitrag zur Geschichte der Mondcyclen der Hellenen, Leipzig 1856.
- Über die vierjährigen Sonnenkreise der Alten, vorzüglich den Eudoxischen. Ein Beitrag zur Geschichte der Zeitrechnnung und des Kalenderwesens der Aegypter, Griechen und Römer, Berlin 1863.