Ewald Bosse


Ewald Theodor Alfred Bosse (ur. 18 września 1880 r. w Sztokholmie; zm. 22 września 1956 r. w Voksenkollen koło Oslo) - norweski ekonomista i socjolog. Próbował od 1927 r. uzasadnić humanistycznie i socjologicznie "teorię pracy", w której centrum stało racjonalne zastosowanie żyjącej siły roboczej.

Genealogia


Ojciec Johan Bosse (1836-1896), wydawca i księgarz; matka Anne-Marie Lehmann (1834-1894); - ożenił się w 1903 r. z Margit Heltberg (1884-19??).

Życiorys


Ewald Bosse ukończył w 1902 r. studia prawnicze na uniwersytecie w Oslo. Następnie studiował ekonomię, socjologię i filozofię w Londynie, Paryżu i Kilonii, gdzie w 1914 r. doktoryzował się. W latach 1920-1926 był profesorem honorowym skandynawskiego życia gospodarczego. Pod wpływem Ferdinanda Tönniesa (1855-1936) zwrócił się ku socjologii, a zwłaszcza socjologii pracy. Po powrocie do Oslo założył i kierował od 1938 r. instytutem Institutt for Samfunnsforsking og Arbeidslære. Po zajęciu Norwegii przez Niemców w 1940 r. instytut zamknięto.

Główne dzieło Ewalda Bosse »Af arbeidslæren« (pol. Teoria pracy) powstałe w latach 1927-1939 skałada się z trzech tomów i zajmuje się gospodarką, prawem do pracy i ubóstwem jako zjawiskiem wspólnotowym. Rozwinął tutaj w kontekście ze swoją opcją ścieżki rozwoju demokratyczno-społeczno-spółdzielczego "trzecią drogę", która prowadziłaby do przezwyciężenia kryzysu gospodarczego kapitalistycznej ekonomii i uszczęśliwiałaby możliwie dużą ilość ludzi. Zaprezentował w niej m.in. pięć form pracy ("serwisowa", "zależna", "społeczna", "niezależna" i "pasożytnicza"), dwie formy bezrobocia ("obiektywno-strukturalne" i "subiektywno-personalne") oraz powody ubóstwa (strukturalno-socjalne, ekonomiczne, polityczne i biologiczne).

Prof. dr Irene Raehlmann poruszała kwestię jego idei rozwoju socjalno- i międzydyscyplinarnego pracoznawstwa (niem. Arbeitswissenschaft) oraz stosunku pracoznawstwa i socjologii w wykładzie pożegnalnym 13 listopada 2008 r. »Arbeitswissenschaft und Soziologie – eine produktive Beziehung?« nawiązującym do jej pracy habilitacyjnej »Interdisziplinäre Arbeitswissenschaft in der Weimarer Republik – eine wissenschaftssoziologische Analyse«, w której ideę tę oceniła jako "wydającym się prawie utopijnym wyobrażeniem polityczno-społecznym".

Dzieła (wybór)


  • Norwegens Volkswirtschaft vom Ausgang der Hansaperiode bis zur Gegenwart. 1916.
  • Der Einfluß des Krieges auf die Volkswirtschaft der nordischen Länder. 1920.
  • Af arbeidslæren
    1. Det ökonomiske arbeide. En genetisk analyse. 1927.
    2. Retten til arbeide. 1933.
    3. Fattigdommen som samfundsfenomenen. 1939.

Literatura