Albert Brackmann

Albert Theodor Johann Karl Ferdinand Brackmann (ur. 24 czerwca 1871 w Hanowerze; zm. 17 marca 1952 w Berlinie-Dahlem) – niemiecki historyk i archiwista. (wyznanie ewangelickie)

Albert Brackmann
Albert Brackmann.
Źródło: Online-Lexikon zur Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa

Genealogia

  • Ojciec: Albert (1835–1878), nauczyciel w Hanowerze;
  • Matka: Wilhelmine z domu Mirow (1848-1933);
  • Żona: Irmgard z domu Jaehnigen;
  • Dzieci syn i córka.

Życiorys

Albert Brackmann pochodził z rodziny o tradycjach pastorskich. Od 1889 roku studiował teologię i historię Kościoła w Tybindze, Lipsku i Getyndze. Po zdanym drugim egzaminie kościelnym poświęcił się ostatecznie historii. W 1896 roku zdał państwowy egzamin filologiczny, od października 1896 do października 1898 odbył staż w seminarium i gimnazjum w Getyndze i w grudniu 1898 uzyskał w Getyndze stopień doktora filozofii. Od kwietnia 1901 do kwietnia 1902 roku był naukowym nauczycielem pomocniczym w Luisenstädtisches Gymnasium w Berlinie. Od kwietnia 1902 do kwietnia 1905 roku uczył jako starszy nauczyciel w gimnazjum realnym w Hanowerze, a od kwietnia 1905 do października 1912 w Gymnasium Philippinum w Marburgu, gdzie od wiosny 1907 był trwale urlopowany. W czerwcu 1905 roku został pozaetatowym profesorem nadzwyczajnym historycznych nauk pomocniczych na uniwersytecie w Marburgu. Od października 1913 był profesorem zwyczajnym historii i jej nauk pomocniczych na uniwersytecie w Królewcu. W kwietniu 1920 roku przeniósł się do Marburga jako profesor zwyczajny historii średniowiecznej i nowożytnej i dyrektor seminarium historycznego. Od maja do października 1922 roku był profesorem zwyczajnym historii w Berlinie.

Jako uczeń Paula Fridolina Kehra rozpoczął długą serię publikacji naukowych pismem o historii kapituły katedralnej w Halberstadt. W wieku 27 lat został współpracownikiem Monumenta Germaniae Historica, dla której opracował życiorysy papieży z VIII i IX wieku dla wydania Liber Pontificalis. W 1901 roku wydał Germania Pontificia, zbiór dokumentów papieskich do 1198 roku. Zajmowanie się dokumentami papieskimi wkrótce doprowadziło Brackmanna do zainteresowania się oddziaływaniem ich na niemieckie stosunki kościelne i dalej do badania politycznej historii średniowiecza oraz stosunków między cesarstwem a papiestwem. W licznych pracach o sporze o inwestyturę, jego wczesnej historii i następstwach, zajmował się przyczynami duchowych i politycznych zmian w XI i XII wieku, ale usiłował także wyjaśnić fundament stosunków między cesarstwem a Kościołem rzymskim od 800 roku. Badanie przywilejów papieskich dla arcybiskupstwa w Magdeburgu prowadziło do całkiem nowej oceny polityki wschodniej Cesarstwa rzymskiego od czasów Karolingów. Trwałą zasługą Alberta Brackmanna jest wykazanie zależności między polityką papieską a wschodnią.

Gdy Albert Brackmann został w 1929 roku następcą Kehra jako dyrektor generalny Pruskiego Archiwum Państwowego nastąpił w jego pracach zdecydowany zwrot ku historii niemieckiego Wschodu w ramach historii Cesarstwa. W 1935 roku Brackamanna mianowano kierownikiem komisarycznym Archiwum Rzeszy. W tej roli nadał niemieckim badaniom wschodnim szczególny priorytet. Wraz z utworzeniem tzw. Urzędu Publikacji przy Tajnym Archiwum Państwowym Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego (niem. Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz) jako instytutu badawczego i wydaniem antologii Niemcy i Polska (Deutschland und Polen 1933) z okazji Międzynarodowego Kongresu Historyków w Warszawie przeciwstawił się na naukowej podstawie roszczeniom terytorialnym Polski. Włożył duży wkład w założenie Pólnocno- i Wschodnioniemieckiego Towarzystwa Badawczego (Nord- und Ostdeutschen Forschungsgemeinschaft), zjednoczenia czołowych niemieckich badaczy Wschodu i przy wydaniu serii pism Niemcy i Wschód (Deutschland und der Osten, 1936).

Niemiecka państwowa istota archiwum zawdzięcza Brackmannowi fundamentalną reorganizację kształcenia zawodowego poprzez założenie we wrześniu 1930 roku „Instytutu Nauki Archiwalnej i Historyczno-Naukowego Dokształcania” („Instituts für Archivwissenschaft und geschichtswissenschaftliche Fortbildung“) przy Tajnym Archiwum Państwowym Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego. Także po przeniesieniu w stan spoczynku w 1936 roku Albert Brackmann był organizatorem naukowym w centralnej dyrekcji Monumenta Germaniae Historica, Historycznej Komisji Rzeszy, Historycznej Komisji przy Bawarskiej Akademii Nauk i Centralnym Urzędzie Historii Powojennej.

Dzieła (wybór)

  • Otto I. und sein Bruder Heinrich bis zum Jahre 941 (Otton I i jego brat Henryk do 941 roku). 1870.
  • Urkundliche Geschichte des Halberstädter Domkapitels im Mittelalter (Dokumentalna historia kapituły katedralnej w Halberstadt).1898.
  • Papsturkunden des Nordens, Nord- und Mitteldeutschlands (Dokumenty papieskie Północy, północnych i środkowych Niemiec). 1904.
  • Papsturkunden der Schweiz (Dokumenty papieskie Szwajcarii). 1904.
  • Germania pontificia. 1910.
  • Heinrich IV. und der Fürstentag zu Tribur (Henryk IV i zjazd książąt w Trebur). 1912.
  • Papsttum und Kaisertum (Papiestwo i cesarstwo). 1926.
  • Die Ostpolitik Ottos des Grossen (Polityka wschodnia Ottona I Wielkiego). 1926.
  • Die Anfänge der Slavenmission und die renovatio imperii des Jahres 800 (Początki misji słowiańskiej i renesans imperium 800 roku). 1931.
  • Deutschland und Polen (Niemcy i Polska). 1933.
  • Die Anfänge des polnischen Staates (Początki państwa polskiego). 1934.
  • Reichspolitik und Ostpolitik im frühen Mittelalter (Polityka Rzeszy i polityka wschodnia we wczesnym Średniowieczu). 1935.
  • Magdeburg als Hauptstadt des deutschen Ostens im frühen Mittelalter (Magdeburg jako stolica niemieckiego wschodu we wczesnym średniowieczu). 1937.
  • Unser Kampf in Polen (Nasza walka w Polsce). 1939.
  • Die Wikinger und die Anfänge Polens (Wikingowie i początki Polski). 1942.

Literatura

  • Goetting, Hans, "Brackmann, Albert" in: Neue Deutsche Biographie 2 (1955), S. 504-505 [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118659715.html#ndbcontent
Autor: Roman Penkała