Karl Ludwig Bühler

Karl Ludwig Bühler (ur. 27 maja 1879 w Meckesheim koło Heidelbergu; zm. 24 października 1963 w Los Angeles) – niemiecki psycholog, teoretyk języka i przedstawiciel tzw. szkoły würzburskiej psychologii myślenia. Pisał prace z zakresu psychologii myślenia, woli, postaci, dziecka i zwierząt. W 1934 wydał książkę Teoria języka : o językowej funkcji przedstawiania (Sprachtheorie : die Darstellungsfunktion der Sprache), w której omówił teorię języka jako narzędzie psychologiczne i narzędzie oddziaływań na innych ludzi oraz ludzkie zachowania i zawarł w niej opis psychiki człowieka.

Karl Bühler
Karl Bühler.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Ludwig, urzędnik na kolei;
  • Matka: Berty;
  • Ożenił się: z Charlotte Malachowski (1893–1974);
  • Dzieci: córka Ingeborg (ur. 1917) i syn Rolf (ur. 1919).

Życiorys

Karl Ludwig Bühler urodził się jako syn Ludwiga Bühlera i jego żony Berty. Po ukończeniu w 1899 gimnazjum w Tauberbischofsheim rozpoczął studia medyczne we Fryburgu Bryzgowijskim, gdzie w 1903 uzyskał stopień doktora nauk medycznych. W tym samym roku został asystentem w Instytucie Psychologii u Johannesa von Kriesa (1853–1928), który wprowadził go w problematykę psychologii fizjologicznej. Od 1906 pracował w Instytucie Psychologii w Würzburgu, gdzie rozpoczął swoje badania dotyczące psychologii myślenia i w 1907 habilitował się pracą zatytułowaną Tatsachen und Probleme zu einer Psychologie der Denkvorgänge (Fakty i problemy związane z psychologią procesów myślowych). Tekst ten uważany jest za zasadniczy dla szkoły würzburskiej psychologii myślenia i wywołał ostry spór z Wilhelmem Wundtem (1832–1920). W 1909 przeniósł się na uniwersytet w Bonn, gdzie został asystentem Oswalda Külpe (1862–1915).

Od 1913 do 1918 Karl Bühler był profesorem nadzwyczajnym na uniwersytecie w Monachium. W latach 1914–18 odbywał w czasie I wojny światowej służbę wojskową jako lekarz w wojskowej placówce psychologicznej. W 1918 został profesorem zwyczajnym filozofii i pedagogiki na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie. Jako profesor zwyczajny pracował od 1922 na uniwersytecie w Wiedniu i kierował tamtejszym Instytutem Psychologii, który został powołany przez miasto Wiedeń w celu nowej organizacji systemu szkolnego na podstawie naukowej wiedzy o stanie rozwoju dziecka. W Instytucie Psychologii Karl Bühler razem z żoną Charlotte (1893–1974) rozwinął owocną działalność, która ściągnęła do Wiednia licznych studentów zagranicznych. W 1925 został członkiem komisji egzaminacyjnej dla nauczycieli szkół średnich. Od 1928 do 1931 był prezydentem Niemieckiego Towarzystwa Psychologii (Deutsche Gesellschaft für Psychologie).

23 marca 1938 Karl Bühler został aresztowany przez nacjonalistów, 31 maja tegoż roku usunięty z uczelni i w 1939 emigrował przez Oslo i Londyn do Stanów Zjednoczonych Ameryki, gdzie dotarł w 1940. Tam od 1940 do 1945 pracował jako profesor w Minnesocie i w latach 1945–55 jako profesor psychiatrii na University of Southern California w Los Angeles. W Kalifornii założył razem z żoną Instytut Doradztwa ds. Wychowania.

Dzieła (wybór)

  • Abriß der geistigen Entwicklung des Kindes, 1919.
  • Die geistige Entwicklung des Kindes, 1921.
  • Die Krise der Psychologie, 1927.
  • Sprachtheorie : die Darstellungsfunktion der Sprache, 1934 (wyd. pol. Teoria języka : o językowej funkcji przedstawiania tł. Jan Koźbiał, 2004).
  • Das Gestaltprinzip im Leben des Menschen und der Tiere, 1963.

Literatura

  • Elisabeth Ströker: Karl Bühler, Die Axiomatik der Sprachwissenschaften. Klostermann, Frankfurt am Main 1969.
  • Abraham A. Roback: Weltgeschichte der Psychologie und Psychiatrie. Olten [u.a.]: Walter-Verlag 1970, s. 75.
  • Hans Spada: Allgemeine Psychologie. Hans Huber, Bern 1990.

Linki