Samuel Gottlieb Bürde

Genealogia ↑

Ojciec Johann Valentin Bürde (zm. 1771), celnik, później administrator majątku kościelnego i parafialnego kościoła St. Barbara we Wrocławiu (obecnie katedra prawosławna Sobór Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy we Wrocławiu); matka Johanna Eleonora Gacz (zm. 1809); - ożenił się 1) we Wrocławiu w 1786 r. z najmłodszą córką radcy konsystorza Engera, zmarłą w 1790 r., 2) we Wrocławiu w 1791 r. z Christiane Emilie Bertram (zm. 1800), 3) we Wrocławiu w 1805 r. z Elisabeth (zm. 1806), córką kompozytora Johanna Adama Hillera (1728-1804); miał 5 dzieci z drugiego małżeństwa.

Życiorys ↑

Bürde uczęszczał od 1764 r. do wrocławskiego gimnazjum ewangelickiego Elisabet-Gymnasium. Dyrektorem tej placówki był wówczas wybitny filolog klasyczny, Johann Caspar Arletius (1707-1784). W gimnazjum pielęgnowana była tradycja teatru szkolnego. Tutaj były wystawiane dzieła klasycznych autorów oraz napisane przez uczniów "dramaty szkolne", w których także udział brał Bürde. Napisał tutaj wiersz »An die Muse«.

W 1773 r. rozpoczął studia prawnicze w Halle. Krótko przed tym zmarł jego ojciec, więc studiował dzięki otrzymanemu stypendium i pomocy kolegów. Oprócz studiów prawniczych uczył się języka angielskiego, aby czytać i tłumaczyć angielskich pisarzy.<br/ >
Po ukończeniu studiów wrócił do Wrocławia i pracował w latach 1776-1778 jako nauczyciel i wychowawca w placówce dla ubogich dzieci. Do placówki uczęszczały dzieci z niższych stanów, dla których nie była możliwa nauka w instytucjach płatnych.

Oprócz tej pracy zarobkowej był od 1775 r. współpracownikiem czasopisma Poetereien, Altvater Opitz geheiligt. W tym czasie zdecydował się posłać kilka swoich wierszy do Christopha Martina Wielanda (1733-1813), które ukazały się pod pseudonimem "Londy" w Der Teutsche Merkur.

W 1778 r. objął posadę prywatnego sekretarza u późniejszego pruskiego ministra grafa Heinricha Christiana Kurta von Haugwitza w Peuke (obecnie Bytów koło Oleśnicy na Dolnym Śląsku). Z rodziną Haugwitza podróżował do Włoch i Szwajcarii. Od 1781 r. działał jako sekretarz kamery we Wrocławiu, w 1783 r. został sekretarzem przy polskiej komisji granicznej, w 1795 r. tajnym sekretarzem śląskiego Ministerstwa Finansów, a w 1806 r. sekretarzem śląskiego Generalnego Departamentu Finansów. W 1815 r. mianowano go królewskim radcą dworu.

Samuel Gottlieb Bürde zmarł 28 kwietnia 1831 r. w Berlinie podczas podróży służbowej. Jego zwłoki zostały sprowadzone do Wrocławia i tam pochowane.

Liryka kościelna Samuela Gottlieba Bürde wywodzi się z ortodoksyjno-protestanckiego chrześcijaństwa. Był autorem wielu pieśni kościelnych m.in. »Steil und dornicht ist der Pfad«, która w ostatnim śląskim kancjonale miała nr 339. W 1787 r. ukazał się jego zbiór wierszy »Geistliche Poesien«. Pisał opowiadania, teksty operetek i sztuki teatralne. Jego główna zasługa leży w tłumaczeniu literatury angielskiej. W 1793 r. ukazało się tłumaczenie eposu »Paradise lost« (niem. Das verlorene Paradies; pol. Raj utracony) Johna Miltona (1608-1674), które było do XIX wieku zasadniczym niemieckim tłumaczeniem tego dzieła. Współpracował także z almanachami wydawanymi przez Johanna Heinricha Vossa (1751-1826) i Friedricha Schillera (1759-1805).

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.