Carl Friedrich Keil

Carl Friedrich Keil (właściwie: Johann Friedrich Karl Keil; ur. 26 lutego 1807 w Lauterbach koło Oelsnitz/Vogtland; zm. 5 maja 1888 w Rödlitz koło Lichtensteinu (Saksonia)) – niemiecki teolog ewangelicki, jeden z najwybitniejszych egzegetów XIX wieku.

Genealogia

Ojciec Johann Gottfried (zm. 1852), rolnik Lauterbach; matka Anna Sophie Modes; – ożenił się 1) w 1841 z Margarethe (1818–52), córką pastora Johanna Pohrta w Trikaten (Trikāta na Łotwie) i Kathariny Ehlers, 2) w Dorpat w 1853 z Dorotheą Marie Benigna Bienemann; miał dużo dzieci.

Życiorys

Carl Friedrich Keil pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej. W 1821 r. przybył do Sankt Petersburga, gdzie chciał nauczyć się stolarstwa u wujka. Z powodu słabej budowy fizycznej wujek posłał go do tamtejszej niemieckiej szkoły Petrischule i dzięki dobrym wynikom w nauce otrzymał stypendium na studia teologiczne. Początkowo studiował w Dorpacie (1827–30), później w Berlinie (1830–33) u Ernsta Wilhelma Hengstenberga (1802–1869). W Berlinie został licencjatem teologii i uzyskał tytuł doktora filozofii.

W 1833 roku Carl Friedrich Keil został Privatdozentem, w 1838 profesorem nadzwyczajnym, w 1839 profesorem zwyczajnym staro- i nowotestamentowej egzegezy oraz języków orientalnych na uniwersytecie w Dorpat. Po przejściu na emeryturę w 1858 r. zamieszkał w Lipsku, gdzie razem z Franzem Delitzschem (1813–1890) napisał komentarze biblijne o Starym Testamencie Biblischer Kommentar über das Alte Testament. Przez kolejne dziesięciolecia nadawały kierunek kazaniom kościelnym w interpretacji historii zbawienia. Komentarze te zostały przetłumaczone na język angielski i w Ameryce Północnej wydawane były przez następne 100 lat.

Dzieła (wybór)

  • Apologetischer Versuch über die Bücher der Chronik und über die Integrität des Buches Esra, Berlin, 1833.
  • Ueber die Hiram-Salomonische Schiffahrt nach Ophir und Tarsis. Eine biblisch-archäologische Untersuchung, Schünmann, Dorpat, 1834.
  • Apologia mosaiceae traditionis de mundi hominumque originibus exponentis: Commentatio prima, Dorpat, 1839.
  • Der Tempel Salomo's.Eine archäologische Untersuchung, Dorpat, 1839.
  • Commentar über die Bücher der Könige, Moskau, 1846.
  • Commentar über das Buch Josua, Heyder, Erlangen, 1847.
  • Lehrbuch der historisch-kritischen Einleitung in die kanonischen Schriften des Alten Testamentes, Heyder & Zimmer, Frankfurt a. M., 1853.
  • Handbuch der biblischen Archäologie, Frankfurt a. M., 1858–1859.
  • Biblischer Commentar über das Alte Testament, Dörffling & Franke, Leipzig: (wymienione są tylko tomy napisane przez Keila)
    • Teil 1: Biblischer Commentar über die Bücher Mose's
      • Band 1: Genesis und Exodus
      • Band 2: Leviticus, Numeri und Deuteronomium
    • Teil 2: Die prophetischen Geschichtsbücher des Alten Testaments
      • Band 1: Josua, Richter und Ruth
      • Band 2: Die Bücher Samuels
      • Band 3: Die Bücher der Könige
    • Teil 3: Die prophetischen Bücher:
      • Band 2: Biblischer Commentar über den Propheten Jeremia und die Kagelieder
      • Band 3: Biblischer Commentar über den Propheten Ezechiel
      • Band 4: Biblischer Commentar über die zwölf kleinen Propheten
      • Band 5: Biblischer Commentar über den Propheten Daniel
    • Teil 5: Die nachexilischen Geschichtsbücher: Chronik, Esra, Nehemia und Esther, 1870
    • Supplement: Commentar über die Bücher der Makkabäer, 1875
  • Commentar über das Evangelium des Matthäus, Leipzig, 1877.
  • Commentar über die Evangelien Markus und Lukas, Leipzig, 1879.
  • Commentar über das Evangelium des Johannes, Leipzig, 1881.
  • Commentar über die Briefe des Petrus und Judas, Dörffling und Franke, Leipzig, 1883.
  • Commentar über den Brief an die Hebräer, Dörffling und Franke, Leipzig, 1885.

Literatura

  • Erich Beyreuther: Keil, Karl w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, ISBN 3-428-00192-3, s. 406 (online).

Artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Autor: Roman Penkała