Carl Sternheim

William Adolph Carl Sternheim (ur. 1 kwietnia 1878 r. w Lipsku; zm. 3 listopada 1942 r. w Brukseli) - niemiecki dramaturg, pisarz i poeta. W swoich pismach sięga do obyczajowości mieszczaństwa okresu wilhelminizmu (1890-1918). (wyznania ewangelickiego)

Ernst Ludwig Kirchner Bildnis Carl Sternheim 1916
Portret Carla Sternheima wykonany przez Ernsta Ludwiga Kirchnera, litografia, 1918.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Carl Jakob Sternheim (1852-1918), bankier i makler; matka Rosa Maria Flora Francke (1856-1908); rodzeństwo 2 bracia: producent filmowy Julius Sternheim (1881-1941) i Felix Sternheim (1882-1946) oraz 3 siostry: Maria (1879-1922), Gertrude Jeanette Jeaffreson, ur. Sternheim (1880-1958) i Edith Lea Bing, ur. Sternheim (1883-1957); wujek Hermann Sternheim (1849-1916), dziennikarz, pisarz i dyrektor teatru berlińskiego Belle-Alliance-Theater; - ożenił się 1) w 1900 r. w Düsseldorfie z Eugenie Christine Maria Hauth (1881-1946), z którą rozwiódł się w 1906 r., 2) w 1907 r. z pisarką i tłumaczką Theą Olgą Marią Gustavą Bauer (1883-1971, rozwiedziona w 1906 r. z Arthurem Löwensteinem), z którą rozwiódł się w 1927 r., 3) w 1930 r. z aktorką i śpiewaczką Anną Pamelą Wedekind (1909-1986), z którą rozwiódł się w 1934 r.; z pierwszego małżeństwa miał syna i córkę i z drugiego małżeństwa syna.

Życiorys

Carl Sternheim pochodził z rodziny żydowskiej i wyrastał w Hanowerze i Berlinie. W latach 1897-1902 studiował filozofię, psychologię i prawoznawstwo w Monachium, Getyndze i Lipsku. Studiów jednak nie ukończył. Od 1900 r. żył i pracował jako wolny pisarz w Weimarze, a następnie w Monachium, gdzie przebywał w kręgu tamtejszych artystów takich jak: Mechtilde Lichnowsky (1879-1958), Max Reinhardt (1873-1943) i Frank Wedekind (1864-1918). Od 1908 r. wydawał razem z Franzem Blei (1871-1942) czasopismo Hyperion. W 1912 r. przeprowadził się do Belgii. Podczas wojny był pod opieką lekarza Oskara Kohnstamma (1871-1917). W 1918 r. przebywał w St. Moritz i Uttwil w Szwajcarii. Po rozwodzie z Pamelą Wedekind mieszkał od 1935 r. na emigracji w Belgii z Henriette Carbonara, gdzie napisał swój pamiętnik »Vorkriegseuropa : im Gleichnis meines Lebens« (1936).

Pisma Carla Sternheima były zakazane w czasie reżimu nazistowskiego.

Po latach dolegliwości neurologicznych i psychicznych zmarł na zapalenie płuc 3 listopada 1942 r. w Brukseli.

Do kręgu jego przyjaciół zaliczali się m.in. Gottfried Benn (1886-1956), Carl Einstein (1885-1940), Franz Pfemfert (1879-1954), Walther Rathenau (1867-1922), Ernst Stadler (1883-1914), Hugo von Tschudi (1851-1911) i Fritz von Unruh (1885-1970). Przez pewien okres Carl Sternheim związany był z ekspresjonistycznym czasopismem Die Aktion. W 1915 r. otrzymał nagrodę literacką Theodor-Fontane-Preis za trzy nowele »Busekow«, »Napoleon« i »Schuhlin«, a związaną z nią nagrodę pieniężną przekazał wówczas jeszcze nieznanemu Franzowi Kafce (1883-1924).

Dzieła (wybór)

  • "Fanale!". 1901.
  • Judas Ischarioth : eine Tragödie vom Verrat. 1901.
  • Auf Krugdorf : Schauspiel in 2 Akten. 1902.
  • Ulrich und Brigitte : ein dramatisches Gedicht. 1907.
  • Don Juan : eine Tragödie ; (1. u. 2. Teil). 1909.
  • Die Hose : Ein bürgerl. Lustspiel. 1912.
  • Bürger Schippel : Komödie in fünf Aufzügen. 1913.
  • Schuhlin : eine Erzählung. 1916.
  • Die drei Erzählungen. 1916.
  • Manon Lescaut : ein Schauspiel. 1921.
  • Mädchen : Novellen. 1926.
  • Vorkriegseuropa : im Gleichnis meines Lebens. 1936.

Literatura

  • Thomas Diecks: Sternheim, William Adolph Carl (Karl). W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 25, Duncker & Humblot, Berlin 2013, ISBN 978-3-428-11206-7, s. 301-303.
  • Artykuł powstał na podstawie Carl Sternheim w de.wikipedia.org.
Autor: Roman Penkała