Carl von Hasenauer

Carl von Hasenauer, właściwie Matthias Carl Borromäus Freiherr von Hasenauer (tytuł szlachecki od 1873; ur. 20 lipca 1833 w Wiedniu; zm. 4 stycznia 1894 tamże) - austriacki architekt w okresie historyzmu. Stworzył monumentalne budowle w stylu neobarokowym. (wyznania ewangelicko-augsburskiego)

Karl-von-Hasenauer-1880-2
Karl von Hasenauer (1880).
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Christoph z Sopron (niem. Ödenburg, Węgry), dworski i miejski mistrz ciesielski; matka Karoline Preschnophszky (wyz. katolickiego) z Wiednia; - ożenił się w Wiedniu w 1863 r. z Victorine (1846 -ok. 1930), córką Friedricha Freiherra Genotte von Merkenfelda (1810-91, radca dworski) i Henriette Grognet d'Orleans; miał 2 synów i córkę.

Życiorys ↑

Hasenauer po nauce w szkole realnej w Dreznie i »Collegium Carolinum« w Brunszwiku studiował w latach 1849-54 w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, gdzie był uczniem Augusta Sicarda von Sicardsburga i Eduarda van der Nülla. Poza tym w Wiedniu ukończył naukę kamieniarstwa i ciesielstwa. Po studiach podróżował kilka razy do Włoch, Szwajcarii, Niemiec, Francji, Belgii, Anglii i Szkocji. W 1854 r. został wyróżniony akademicką nagrodą w dziedzinie architektury, w 1861 r. zajął trzecie miejsce w międzynarodowym konkursie na budowę nowej opery w Wiedniu, w 1864 r. zajął 2 miejsce w konkursie na budowę nowej fasady i restaurację katedry Santa Maria del Fiore we Florencji.

W 1870 r. został współpracownikiem przy wznoszeniu nowych budowli dworskich: Muzeum Historii Sztuki (niem. Kunsthistorisches Museum Wien,1871-91), Muzeum Historii Naturalnej (niem. Naturhistorisches Museum, 1871-89), Teatr Zamkowy (niem. Burgtheater, 1874-88) i Nowy Zamek (niem. Neue Hofburg, budowę rozpoczęto w 1881 i ukończono po I wojnie światowej). U podstaw realizacji tych budowli leżała koncepcja Gottfrieda Sempera. Hasenauera dokonaniem było ich wewnętrzne wyposażenie i ukończenie prac po tym jak w 1876 r. Samper wycofał się z projektu po waśni z kilkoma partnerami, z którymi prowadził interesy.

Hasenauer był obok Sempera, Theophila von Hansena, Heinricha von Ferstela i Friedricha von Schmidta jednym z najwybitniejszych przedstawicieli historyzmu Wiener Ringstraße. Jego twórczość architektoniczną można zdefiniować jako dekoracyjny neobarok, którego źródła należy szukać w późno manierystycznej i wczesnobarokowej architekturze Włoch i francuskiej sztuce budowlanej. Hasenauer zastosował w dekoracji wnętrz bogate malarskie, rzeźbiarskie i artystyczni-rzemieślnicze środki dekoracyjne, co przyniosło mu przydomek »budującego Makarta«. W latach 1884-1894 kierował katedrą architektury w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu jako następca Theophila von Hansena.W latach akademickich 1892/93 i 1893/94 był rektorem uczelni.

Carl von Hasenauer zmarł 4 stycznia 1894 r. w Wiedniu i został pochowany na tamtejszym cmentarzu »Wiener Zentralfriedhof« (Gruppe 32 A, Nummer 33).

Dzieła (wybór) ↑

  • Statuarischer Schmuck der Façaden des K.K. Kunsthistorischen Hof-Museums in Wien. 1881.
  • Das kaiserlich-königliche Hofburgtheater in Wien. 1890.
  • Ausschmückung des Interieurs des k. k. Kunsthistorischen Hof-Museums in Wien. 1892.

Literatura ↑

  • Hasenauer, Karl Frh. von. W: Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 (ÖBL). Tom 2, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1959, s. 199.
  • Julius Leisching: Hasenauer, Carl Freiherr von. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 50, Duncker & Humblot, Leipzig 1905, s. 47-51.
  • Erwin Neumann: Hasenauer, Carl Freiherr von. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 8, Duncker & Humblot, Berlin 1969, ISBN 3-428-00189-3, s. 24.

Linki ↑

Autor: Roman Penkała