Christian Lassen

Christian Lassen (ur. 22 października 1800 w Bergen (Norwegia); zm. 8 maja 1876 w Bonn) – norweski filolog i indolog, który przyczynił się do odczytania staroperskiego pisma klinowego. (wyznania ewangelickiego)

Christian Lassen
Christian Lassen.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Christian Vendelboe Lassen (1748-1818), radca prawny; matka Frederikke Elisabeth Frisch (ur. 1761) ; - ożenił się w Altonie w 1849 r. z Caroline Auguste Wiggers (ur. 1808).

Życiorys

Lassen, po śmierci ojca przeprowadził się w 1819 r. razem z matką do Altony koło Hamburga, gdzie mieszkała jego siostra. Od 1822 r. studiował w Heidelbergu i Bonn, gdzie uczył się sanskrytu u Augusta Wilhelma von Schlegela (1767-1845). Dzięki Schlegelowi otrzymał stypendium i w latach 1824-1826 mieszkał w Paryżu i Londynie, gdzie przede wszystkim kopiował na zlecenie swojego nauczyciela rękopisy eposu sanskryckiego Ramajana (Dzieje Ramy). W Paryżu opublikował razem z Eugènem Burnoufem (1801-1851) esej Essai sur le Pali, ou langue sacrée de la presqu'île au-delà du Gange (1826), który rozpoczął na Zachodzie badania świętych pism buddyzmu napisanych w języku pali, od którego datuje się właściwie badanie tego języka.

W 1827 r. habilitował się w Bonn dysertacją Commentatio geographica atque historica de Pentapotamia Indica i został privatdozentem. Na uniwersytecie w Bonn otrzymał w 1830 r. tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1840 profesora zwyczajnego języka i literatury staroindyjskiej. Dzięki niemu i Schlegelowi, który pierwszy założył w Niemczech katedrę indologiczną Bonn zostało »kolebką« badań sanskrytu na obszarze niemieckim.

Christian Lassen był od 1841 r. członkiem Bawarskiej Akademii Nauk w Monachium i od 1846 Pruskiej Akademii Nauk w Berlinie.

Na przełomie 1868/69 przestał prowadzić wykłady z powodu choroby oczu.

Znaczenie

Razem z Schlegelem wydał Hitopadeśa (1829 i 1831). Następnie przetłumaczył i wydał Sānkhyakārikas (1832) i zbiór wierszy napisanych sanskrytem Gita Govinda (Gitagowinda, 1836). Jego pismo Institutiones linguae pracriticae (1837) było pionierskim dokonaniem w dziedzinie studiów prakrytu i opisywało gramatykę tego języka. Sława Lassena opiera się w rzeczywistości na badaniach staroindyjskiej historii i kultury, w których analizował także epigraficzne i numizmatyczne źródła. Jego monumentalne czterotomowe dzieło Indische Altertumskunde ukazało się w latach 1847-1861. Publikacja ta była kompleksowym zbiorem ówczesnej wiedzy o starożytnych Indiach i dzięki niej uważany jest za założyciela badań indyjskiej starożytności w Niemczech. Jego całościowe spojrzenie na indologię owocuje do dzisiaj i mało straciło na znaczeniu. Był także współzałożycielem czasopisma Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes, które w latach 1837-1850 ukazało się w 7 tomach.

Lassen prowadził także badania dotyczące staroperskiego pisma klinowego i przyczynił się do jego odczytania. Wprawdzie podstawową pracę w tym zakresie dokonał Georg Friedrich Grotefend (1775-1853), który odgadł, że zapisy dotyczą dwóch królów perskich – Dariusza I i jego syna Kserksesa I, oraz ojca Dariusza Hystaspesa, ale popełnił błąd sięgając przy tym do języka awestyjskiego. Lassen podobnie jak Rasmus Rask (1787-1832) i Eugène Burnouf ponownie zbadał pismo i poprawił nieprawidłowe wartości znaków przypisane przez Grotefenda i odczytał je na nowo. Wyniki swoich badań opisał w książce Die altpersischen Keil-Inschriften von Persepolis. Entzifferung des Alphabetes und Erklärung des Inhalts (1836).

Dzieła (wybór)

  • Commentatio geographica atque historica de pentapotamia india. 1827.
  • Gymnosophista sive indicae philosophiae documenta I,1: Isvaracrishnae Sankhya-caricam tenens. 1832.
  • Die altpersischen Keil-Inschriften von Persepolis. Entzifferung des Alphabetes und Erklärung des Inhalts. 1836.
  • Institutiones linguae pracriticae. 1837.
  • Zur Geschichte der Griechischen und Indoscythischen Könige in Baktrien, Kabul und Indien durch Entzifferung der altkabulischen Legenden auf ihren Münzen. 1838.
  • Indische Altertumskunde. 4 tomy, 1847-1861.

Literatura

  • Johannes Klatt: Lassen, Christian. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 17, Duncker & Humblot, Leipzig 1883, s. 784-788.
  • Friedrich Wilhelm: Lassen, Christian. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 13, Duncker & Humblot, Berlin 1982, s. 673.
Autor: Roman Penkała