Christian Nicolaus Naumann


Christian Nicolaus Naumann (ur. 6 grudnia 1720 roku w Budziszynie (niem. Bautzen), zm. 15 lutego 1797 roku w Görlitz) - niemiecki poeta okresu oświecenia i wczesnego Sturm und Drang. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia


Ojciec Johann Christian Naumann, sekretarz Landeshauptmanna Markgraftum Oberlausitz (hetman ziemski Marchii Górnych Łużyc); matka b.d;

Życiorys


Christian Nicolaus Naumann uczęszczał do gimnazjum w Budziszynie, po czym od 1739 roku studiował prawo na uniwersytecie w Lipsku. Przez Lubekę i Hamburg, gdzie przebywał przez kilka miesięcy, udał się na żądanie ojca do rodzinnego domu co było związane ze śmiercią krewnego i jego promotora Johann Christoph von Naumanna (1664-1742), który był królewskim architektem. W 1743 roku został ochmistrzem w Dolnej Saksonii. Jednak zrezygnował z tej pracy i zdecydował się kontynuować studia najpierw w Halle, a później w Lipsku.

Naumann zainteresował się wcześnie literaturą i należał do wczesnych autorów piszących anakreontyki co wykazuje jego pierwsze dzieło Scherzhafte Lieder nach dem Muster des Anakreon (1743). W jego języku tkwi jeszcze zbyt sporo metafor i patosu baroku.

Pracował w licznych czasopismach takich jak Freigeist (1745), Ermuntherungen zum Vergnügen des Gemüths (1747–1748), Naturforscher (1747–1748), Schriftsteller nach der Mode (1748–1749), Hamburgischen Magazin (1748), Kritischen Sylphen (1752 i Pfälzischen Wochenblatt (1762). które prowadzili jego przyjaciele m.in. Christlob Mylius, Abraham Gotthelf Kästner. Oprócz tego zakładał własne czasopisma Neuen Verlustingungen des Gemüths (1745), Demokrit (1747–1748), Liebhaber der schönen Wissenschaften (1747–1748), Vernünftler (1754), Veränderungen (1749), w których opierał się na przykładzie angielskich moralistów jak również Johanna Jakoba Bodmera i Johann Christoph Gottscheda. Publikował w nich swoje wiersze i pisma o treści naukowej i literackiej.

Znajomość z Myliusem i Gottholdem Ephraimem Lessingiem wywarła wpływ na na jego styl pisarski.

W 1748 roku założył w Lipsku Deutsche Rednergesellschaft, którego przewodniczącym był Abraham Gotthelf Kästner. W tym samym roku przeniósł się do Jeny gdzie został lektorem w Kurfürstlich-Sächsischen Convictorium i przyjęto go jako członka zwyczajnego do Deutsche Gesellschaft.

W 1749 roku Christian Nicolaus Naumann był promowany na magistra filozofii i prowadził wykłady. W 1751 roku prowadził wykłady na uniwersytecie w Marburgu, ale nie miał żadnych szans na powołanie na profesora. Około 1753 roku przeprowadził się do Berlina i zarabiał udzielając prywatnych lekcji. Przebywał tutaj w kręgu przyjaciół takich jak: Mylius, Karl Wilhelm Ramler, Moses Mendelssohn i Johann Georg Sulzer. Potem przez kolejne trzydzieści lat prowadził życie wędrowne i przebywał na przemian we Frankfurcie nad Odrą, Lipsku, Zurychu, Dreźnie i Strasburgu. W tym czasie poznał wiele wybitnych postaci m.in. Friedricha von Hagedorna i Johanna Jakoba Bodmera. Ostatnie lata życia spędził w Görlitz.

Znaczenie


W 1752 roku Christian Nicolaus Naumann opublikował Sittliche Schilderungen nach dem Leben gezeichnet, Satirische und moralische Versuche i najbardziej znane jego dzieło Nimrod, ein Heldengedichte in 24 Büchern von einem Ehrenmitgliede der königlich großbritannisch-deutschen Gesellschaft in Göttingen.
»Jako absolutnie nieudolny następca Friedricha Gottlieba Klopstocka i Bodmera napisał prawie 8000 marnych heksametrów o wszystkich pojęciach, z których ani dziesiąta część nie została poprawnie zbudowana, z niezręcznych absurdów wszelkiego rodzaju, które przeważnie w śmieszny i bezsensowny sposób związane zostały z postacią Nimroda. Z ubóstwem i prostactwem treści rywalizuje marny prozatorski i jednocześnie bardzo pompatyczny język. Tej tandecie nie brakowało pochlebców; ale dla wszystkich zdolnych do wydania osądu pewną rzeczą była niemoc poetycka Naumanna.«[1]
Nawet jego najlepsze wiersze filozoficzno-moralne zebrane w Vernünftler, które gdzieniegdzie przypominają Fragmente Lessinga, ledwo zwróciły uwagę jego współczesnych.
Jego ostatnie pisma, przeważnie eseje moralno-filozoficzne lub literackie, są pisane w połowie jeszcze starym stylem, w połowie zaliczane są już do nowego ruchu burzy i naporu. Pod koniec życia Christian Nicolaus Naumann zajmował się badaniami topograficznymi swojej właściwej ojczyzny co zaowocowało wydaniem w 1789 roku dwóch części Industrial- und Commercialtopographie von Kursachsen i w 1794 Nachrichten von dem Bergbaue in Görlitz. Właściwie już po jego śmierci mało kto się interesował jego twórczością, jeśli nawet to bardzo pobieżnie.

Dzieła (wybór)


  • Entwurff des Begriffes von der Vollkommenheit eines geistlichen Redners, 1740.
  • Scherzhafte Lieder nach dem Muster des Anakreon, 1743.
  • Von dem Erhabenen in den Sitten, 1751.
  • Empfindungen für die Tugend in satyrischen Gedichten, 1752.
  • C. N. Naumanns Erfahrungsurtheile über den Unterscheid des Guten und des Bösen1752.
  • C. N. Naumanns Satyren, 1763.
  • Schriften aus dem Gebiete des eigenen Nachdenkens, 1772.
  • Aus dem Reiche des Verstandes und Witzes, 1774.
  • An Deutschland, 1782.

Literatura


Linki


Przypisy


  • 1. Franz Muncker: Christian Nicolaus Naumann. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 23, Duncker & Humblot, Leipzig 1886, s. 304.