Matthias Claudius

Matthias Claudius (ur. 15 sierpnia 1740 roku w Reinfeldzie (Holstein); zm. 21 stycznia 1815 roku w Hamburgu) - niemiecki poeta. (wyznania ewangelickiego)

Portrait claudius
Matthias Claudius ok. 1797.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Matthias (zmarł w 1773 roku), pastor w Reinfeldzie; matka Marie Lorck(1718–80); - ożenił się w Barnbeck w 1772 roku z Anną Rebekką Behn (26.10.1754–1832); miał 5 synów i 6 córek.

Życiorys

Matthias Claudius do konfirmacji nauczany był przez ojca, a później uczęszczał do szkoły łacińskiej w Plön. W latach 1759-1763 studiował teologię a następnie prawo i administrację na uniwersytecie w Jenie. Na wzór Heinricha Wilhelma von Gerstenberga pisał anakreontyki (Tändeleyen und Erzählungen, Jena 1763). Mimo, że nie ukończył studiów wrócił do rodzinnego domu i przez rok pozostał w domu. Jako sekretarz grafa Ulricha Adolpha udał się do Kopenhagi i poznał tam Friedricha Gottlieba Klopstocka.
W latach 1768-1770 pracowal jako redaktor w „Adreß-Komptoir-Nachrichten“ .
W styczniu 1771 roku zamieszkał w Hamburgu gdzie poznał Gottholda Ephraima Lessinga, Johannesa Bernharda Basedowa, Johanna Gottfrieda Herdera i zaprzyjaźnił się z tłumaczem i wydawcą Johannem Joachimem Christophem Bode. Na prośbę Bode został redaktorem w Wandsbeck w gazecie Heinricha Karla von Schimmelmanna „Der Wandsbecker Bothe“, która ukazywała się cztery razy w tygodniu. Będąc redaktorem pozyskał dla gazety jako autorów artykułów między innymi Klopstocka, Vossa, Gleima i Johanna Georga Jacobiego. Chociaż gazeta dzięki wybitnym autorom była znana w całych Niemczech to jednak nie odniosła sukcesu finansowego i w 1775 roku została zamknięta.

12 sierpnia 1744 roku został członkiem loży wolnomularskiej Zu den drei Rosen.

W 1775 roku Bode zwolnił go z redakcji, gdyż sprzedaż gazety była bardzo mała. Dzięki wstawiennictwu Herdera otrzymał pracę w Darmstadt w Landkommission (komisja krajowa), gdzie miał redagować Hessen-Darmstädtischen privilegirten Land-Zeitung. W 1777 roku rozchorował się i wrócił z rodziną do Wandsbeck.

Jego sytuacja finansowa była zawsze marna, aż do momentu gdy w 1785 roku książę duński Fryderyk VI Oldenburg, którego przekonała jakość literatury Claudiusa, przyznał mu honorową pensję. W 1788 roku książę dał Claudiusowi posadę w Schleswig-Holsteinischen Speciesbank w Altona, zapewnił mu przez to utrzymanie i jednocześnie prowadzenie dalszej pracy literackiej.
Wydarzenia wojny w 1813 roku przeżył wraz z rodziną na emigracji u siostry. W prawdzie w następnym roku mógł już wrócić do Wandsbek, ale ciężko się rozchorował i zmarł w domu siostry Caroliny.

Znaczenie

W swoich poematach i rozważaniach używał pseudonimu Asmus. W 1775 roku wydał swoje pisma pod tytułem „Asmus omnia sua secum portans, oder Sämmtliche Werke des Wandsbecker Boten, I. und II. Theil“. Od 4 tomu przeważała tematyka religijna. Coraz bardziej ujawniała się jego postawa przeciwna oświeceniu. Przez taką postawę znalazł się w zgodności z konserwatywnym kręgiem teologicznym i politycznym Emkendorfer Kreis. Z tego powodu prowadził trwający kilka lat spór literacki z Augustem Adolphem von Henningiem, radykalnym zwolennikiem odnowy społecznej i kościelnej.
W następnych dziesięcioleciach ukazały się jeszcze kolejne tomy Asmus, które przyniosły mu wielką sławę. Dom jego stał się celem wielu odwiedzin osób z bliska i z daleka.

Matthias Claudius przetłumaczył książki Jeana Terrassona, Andrew Michaela Ramsaya, Louisa Claude de Saint-Martin, François de Salignac de la Mothe-Fénelon. Z biegiem lat jego konserwatywne poglądy coraz bardziej się wzmacniały. W związku z tym wielu przyjaciół go opuściło choć część go rozumiała.

W jego pismach za pierwotnym tonem ludowym kryje się wysoka i świadoma sztuka. Wiele jego wierszy należy do wiecznego skarbu niemieckiej poezji, a niektóre stały się piosenkami ludowymi. Jego właściwym celem nie było stworzenie dzieła sztuki, lecz jako poeta i chrześcijanin chciał przypomnieć o prawdziwym przeznaczeniu człowieka i „przez żart i powagę, przez dobro i zło, słabość i siłę i na wszystkie sposoby przypomnieć o lepszym i niewidocznym...i dawać przykład”.
Do historii Matthias Claudius przeszło też kilka jego złotych myśli np. "Błogosławiony ten, kto żyje w pokoju. Nie ma na ziemi większego szczęścia." czy "Korzystaj z czasu; on się wiecznie śpieszy i nigdy nie wraca."

Dzieła (wybór)

  • Tändeleyen und Erzählungen , Jena 1763.
  • Der Wandsbecker Bothe, Hamburg 1771-1775.
  • Asmus omnia sua Secum portans, oder Sämmtliche Werke des Wandsbecker Bothen/1/2 , Hamburg 1774.
  • Zwey Recensionen in Sachen der Herren Leßing, M. Mendelssohn, und Jacobi , Hamburg 1786.
  • Auch ein Beytrag über die neue Politick , 1794.
  • Urians Nachricht von der neuen Aufklärung , Hamburg 1797.

Literatura

  • Roedl Urban: „Claudius, Matthias” w: Neue Deutsche Biographie, tom 3 (1957), strony 266-267 (online)
  • Carl Christian Redlich: „Claudius, Matthias” w: Allgemeine Deutsche Biographie, tom 4, Leipzig 1876, strony 279–281 (online)