Clemens Timpler
Clemens Timpler (ur. w 1563 r. w Stolpen; zm. 28 lutego 1624 r. w Steinfurcie) - niemiecki filozof, fizyk i teolog ewangelicko-reformowany. Obok Jakoba Schegka uchodzi za najwybitniejszego metafizyka protestanckiego. Założył neoscholastykę protestancko-reformowaną.
Genealogia ↑
Ożenił się ok 1600 r. z Elisabeth Deichmann, córką burmistrza Steinfurtu Rütgera Deichmanna (Dyckmann, up den Dyke); miał 3 synów m.in. Rodogera Timplera (1602-1655), profesor medycyny na uniwersytecie w Rinteln i córkę.
Życiorys ↑
Clemens Timpler studiował w Lipsku i w 1587 r. został bakalaureatem, a w 1588 r. magistrem artium. Uczył na tamtejszym uniwersytecie filozofii, ale w maju 1592 r. został wydalony z uniwersytetu z powodu odmowy podpisania Formuły zgody. Clemens Timpler oficjalnie przyznawał się do nauki Jana Kalwina (1509-1564) i udał się do Heidelbergu, centrum nauki reformowanej. Immatrykulował tu 28 września 1592 r. jako student teologii. Z tego okresu pochodzą jego najwcześniejsze pisma, które dokumentują jego działalność akademicką.
4 kwietnia 1595 r. został profesorem fizyki w Gymnasium Illustre Arnoldinum w Steinfurcie i uczył tam do śmierci. Jest autorem kilku pism filozoficznych m.in. pierwszego wielkiego podręcznika systematycznego metafizyki Metaphysicae systema methodicum, który ukazał się w 1604 r., a później z uwagami Rudolpha Gocleniusa (1547-1628) w Hanau w 1608 roku. Jego inne pisma stanowiły także podręczniki i dotyczyły filozofii praktycznej, etyki, ekonomii i polityki, logiki i retoryki oraz optyki. Znalazły one zastosowanie nie tylko w wyższych szkołach kalwinistycznych, ale także w luterańskich.
Dzieła (wybór) ↑
- Metaphysicae systema methodicum. 1604.
- Physicae Seu Philosophiae Naturalis Systema Methodicum. 1607.
- Exercitationum Philosophicarum Sectiones X : In Quibus Quaestiones Selectae Et Utiles, Praesertim Metaphysicae, ultra quadringentas, accurate & dilucide discutiuntur & enodantur. 1618.
Literatura ↑
- Otto Liebmann: Timpler, Clemens. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 38, Duncker & Humblot, Leipzig 1894, s. 355.
Linki ↑
- Pisma Clemensa Timplera i o nim w Katalog der Deutschen Nationalbibliothek.
- CLEMENS TIMPLER. W: Die Professoren der Steinfurter Hohen Schule Ein Auszug aus dem Band "Steinfurter Schriften 21", Autorin Ingeborg Höting.