Peter von Cornelius

Peter von Cornelius (tytuł szlachecki od 1823; ur. 23 września 1783 w Düsseldorfie; zm. 6 marca 1867 w Berlinie) – niemiecki malarz, reprezentant stylu nazareńczyków. (wyznanie katolickie)

Peter von Cornelius, ok. 1850.

Genealogia

Ojciec Aloys (1748–1800), inspektor i nauczyciel malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie; matka Anna Helene Cosse; – ożenił się 1) w Rzymie w 1814 Carololine Grossi (zm. 1832), 2) w Rzymie w 1835 z Gertrudą Fervatini (zm. 1859), 3) w Rzymie w 1860 z Teresą Giampieri; dzieci syn i 2 córki.

Życiorys

Peter von Cornelius uczęszczał od 1798 r. do Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie. Stopniowo zaczął odchodzić od klasycyzmu barokowego i zwracał się ku formom neogotyckim romantyzmu. Zmianę tę pokazuje cykl siedmiu rysunków piórkiem Nibelungen (1812-17). Od 1809 do 1811 spędził dwa lata we Frankfurcie, w domu wydawcy Friedricha Wilmansa (1764–1830), gdzie namalował portret gospodarza i jego żony. W latach 1810–15 wykonał 12 rysunków piórkiem do wydanej w 1808 r. pierwszej części Fausta Johanna Wolfganga von Goethego (1749–1832).

Panny mądre i głupie, ok. 1813, Museum Kunstpalast Düsseldorf. Źródło: Wikimedia Commons

W 1811 udał się razem z przyjacielem Christianem Xellerem (1784–1872) do Rzymu, gdzie zaprzyjaźnił się z Johannem Friedrichem Overbeckiem (1789–1869), który wprowadził go do grupy Nazareńczyków. Dekorował freskami pałac konsula generalnego Prus (Palazzo Zuccari), Jakoba Ludwiga Salomona Bartholdyego (1779–1825), wujka Felixa Mendelssohn-Bartholdyego (1809–1847). Freski przedstawiają sceny biblijne m.in. tłumaczenie snu faraonowi i spotkanie braci z Józefem. Peter von Cornelius dekorował również od 1817 r. pawilon ogrodowy pałacu markiza Carlo Massimo w czym inspiracje czerpał z Raju z Boskiej Komedii Dantego. Jego sława wzrosła po wizycie cesarza Austrii w pałacu Bartholdyego.
W 1818 r. znalazł zatrudnienie na dworze bawarskim, gdzie wykonał portrety rodziny królewskiej. Rok później rząd pruski mianował go dyrektorem Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie. Cornelius podjął się obu tych zadań, do momentu ostatecznego przeniesienia w 1824 r. do Monachium, gdzie został dyrektorem tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Poświęcił się tam zupełnie sztuce, zwłaszcza monumentalnym freskom np. w kościele św. Ludwika i Gliptotece.

W 1841 r. wyjechał do Berlina, gdzie otrzymał od Fryderyka Wilhelma IV (1795–1861) zlecenie na wykonanie fresków w nowej katedrze i przyległym do niej mauzoleum królewskiej rodziny (Campo Santo).

Hrabia Atanazy Raczynski (1788-1874) oddał mu na atelier południowe skrzydło swego pałacu. Zawierucha rewolucyjna w 1848 r. i choroba króla przerwały plany związane z katedrą i mauzoleum. Wykonywane przez ponad 20 ostatnich lat kartony z projektami fresków (wśród nich Apokaliptyczny jeździec) są ostatnimi świadectwami sztuki Petera von Corneliusa i jednocześnie ostatnim dziedzictwem niemieckiego romantyzmu.

Dzieła (wybór)

Prace Petera von Corneliusa w:
Deutsche Digitale Bibliothek.
40.000 Kunstwerke (zeno.org)
Albertina, Wien - Sammlungen Online
Google Cultural Institute - Art Project
Museum Digital
Künstler der Online Collection der Staatlichen Kunstsammlungen Dresden

Literatura

• Pecht, Friedrich, "Peter von Cornelius" w Allgemeine Deutsche Biographie 4 (1876), s. 484-497; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118676903.html#adbcontent .
• Einem, Herbert von, "Peter von Cornelius" w Neue Deutsche Biographie 3 (1957), s. 363-365; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118676903.html#ndbcontent
• Frank Büttner: Peter Cornelius. Fresken und Freskenprojekte. 2 tomy, Wiesbaden 1980 i 1999.