Theodor Däubler

Theodor Däubler (ur. 17 sierpnia 1876 r. w Trieście, Austro-Węgry; zm. 13 czerwca 1934 r. w St. Blasien, Schwarzwald) - austro-niemiecki pisarz, liryk i krytyk sztuki. (wyznania ewangelickiego)

Theodor Däubler ok. 1926
Theodor Däubler ok. 1926.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Karl Wilhelm Joseph (1852-1941), kupiec w Trieście i Wiedniu; matka Helena Oktavia Antonie Lucie Brehmer (1855-1905) z Wrocławia; rodzeństwo Elena (1880-1935), Elsa (1885-1965), Edith (1888-1955); szwagier Otto Stein (ur. 1877), malarz; kawaler.

Życiorys

Theodor Däubler urodził się 17 sierpnia 1876 r. w Trieście jako syn śląskiej matki i pochodzącego ze Szwabii ojca. Już jako dziecko mówił po włosku i niemiecku. Młodość spędził w Trieście i Wenecji. Po maturze przeprowadził się z rodzicami do Wiednia. Wkrótce rozpoczął niestałe życie wagabundy, które zaprowadziło go między innymi do Neapolu, Berlina, Paryża (1903-06) i Florencji. Między 1910 a 1914 r. przewędrował Włochy. Podczas I wojny światowej żył w Berlinie i Dreźnie. W 1919 r. udał się do Genewy.

Od 1910 r. ukazywały się pierwsze prace Däublera, które z podziwem zostały przyjęte przez poetów wschodzącego ekspresjonizmu. W 1910 r. ukazał się trzytomowy epos »Das Nordlicht«, nad którym Däubler pracował od 1898 roku. Tę tzw. "florencką wersję" ponownie opracował i wydał w dwóch tomach w 1921/22 jako "wersję genewską". Epos został entuzjastycznie zinterpretowany w 1916 r., przez wówczas młodego politycznego filozofa Carla Schmitta (1888-1985), w monografii »Theodor Däublers 'Nordlicht' - Drei Studien über die Elemente, den Geist und die Aktualität des Werkes«. Kolejna wersja tego dzieła tzw. "wersja ateńska" pozostała we fragmentach. W styczniu 1921 r. przebywał w szwajcarskim kurorcie Arosa, gdzie wrócił ponownie jesienią 1928 r. i tam prawdopodobnie napisał tekst o Arosie, który w 1929 r. ukazał się w czasopiśmie Atlantis.

W 1921 r. Theodor Däubler podróżował do Grecji, skąd udał się do Egiptu, Syrii i Palestyny. Podczas tych podróży pisał sporadycznie artykuły dla niemieckich gazet. Po powrocie do Niemiec był już chory na gruźlicę. Rozpoczął nowe podróże do Włoch, Skandynawii, Anglii, Francji i po Bałkanach. W 1928 r. mianowano go członkiem Pruskiej Akademii Sztuki (niem. Preußische Akademie der Künste). Końcem lat 20-tych został doctorem honoris causa uniwersytetu Friedrich-Wilhelms-Universität w Berlinie i przewodniczącym niemieckiego PEN-Clubu.

Do grona jego przyjaciół i znajomych należeli m.in. Arthur Moeller van den Bruck (1876-1925), Rudolf Pannwitz (1881-1969), Ernst Barlach (1870-1938) i Werner Helwig (1905-1985).

W 1933 r. Theodor Däubler doznał udaru mózgu i w towarzystwie swojej siostry pojechał do kurortu St.Blasien, gdzie zmarł 13 czerwca 1934 roku.

Dzieła (wybór)

  • Das Nordlicht. 1910.
  • Ode und Gesänge. 1913.
  • Hymne an Italien. 1916.
  • Der Schatz der Insel. 1925 (opowiadanie).
  • Der Marmorbruch. Erzählung. 1930 (opowiadanie).
  • Die Göttin mit der Fackel. Roman einer kleinen Reise. 1931 (powieść).

Literatura

  • Adalbert Elschenbroich: „Däubler, Theodor” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, ISBN 3-428-00184-2, s. 470-472 (online).

Linki

Autor: Roman Penkała