Raymund Dapp


Raymund Dapp (ur. 22 września 1744 r. w Geislingen an der Steige; zm. 1 marca 1819 r. w Klein-Schönebeck koło Berlina) - niemiecki teolog ewangelicki i pastor.

Raymund Dapp
Raymund Dapp.
Źródło: Wikimedia Commons

Życiorys


Raymund Dapp po ukończeniu nauki w gimnazjum w Ulm, rozpoczął w 1769 r. studia teologiczne na uniwersytecie w Erlangen, które kontynuował w Halle (Saale) u Johanna Salomo Semlera (1725-1791). W Halle poznał pracę Augusta Hermanna Francke (1663-1727), założyciela sławnego sierocińca i jego dążenie do nadania chrześcijaństwu postawy, której można się nauczyć dzięki osobistym decyzjom. Postawa taka wynikała nie tylko z wiedzy teologicznej, lecz także skierowana był na poznanie życia codziennego i praktycznej zręczności.

Z Halle udał się do Berlina, gdzie spotkał krzewicieli oświecenia takich jak Gottholda Ephraima Lessinga (1729-1781), Mosesa Mendelssohna (1729-1786) i swojego przyjaciela Christopha Friedricha Nicolai (1733-1811). W Berlinie przyjął posadę nauczyciela domowego i przyłączył się do teologicznego kręgu przyjaciół, którego członkowie byli połączeni przez liberalny sposób życia, intensywne zainteresowania naukowe i niechęć wobec kościelno-ortodoksyjnej dogmatyzacji. Opowiadali się za odpowiedzialnym zastosowaniem ludzkiego rozumu i tolerancją oraz żądali, żeby życie duchowe skierowane było na wspólne dobro, przy uznaniu religijnej różnorodności. Do grupy tej należeli m.in. Johann August Eberhard (1739-1809) i Joachim Heinrich Campe (1746-1818).

W 1778 r. został pastorem w Klein-Schönebeck z filiałami w Schöneiche i Münchehofe. W tym samym roku ożenił się, ale małżeństwo pozostało bezdzietne, dlatego małżonkowie adoptowali później córkę zmarłego przyjaciela. W 1793 r. założył szkołę przemysłową (niem. Industrieschule), w której kształcono dzieci rolników, które były posyłane często nieregularnie do szkoły i pozostawały bez nadzoru. Oprócz elementarnej wiedzy szkolnej nabywały tam praktyczne umiejętności wówczas wymagane, np.gospodarka rolna i praca w manufakturze. Przewidziano 10 godzin tygodniowo na naukę rachunku, czytania i katechizmu, w lecie 30 godzin, w zimie 40 poświęcano na nauczanie zawodu, podczas których dzieci poznawały normalne prace domowe w gospodarstwie rolnym, ale także obrabianie owczej wełny, ogrodnictwo, uprawianie drzew morwowych i hodowli jedwabników morwowych. Ponieważ Dapp postarał się, że rodzice byli zwolnieni z opłacania nauczyciela, były to rzeczywiste lekcje, a nie zakamuflowana praca rzemieślnicza w szkole.

Kolejną próbę praktycznego chrześcijaństwa przeszedł Raymund Dapp podczas francuskiej okupacji w latach 1803-1804, kiedy Francuzi zajęli także Schöneiche. Aby przeciwstawić się szerzącemu bezprawiu uzyskał u właścicieli dóbr utworzenie wiejskiej żandarmerii i u władz okupacyjnych egzekwowanie większej dyscypliny u francuskich żołnierzy. Dapp jeszcze za życia uzyskał miano "wielkiego przyjaciela ludzi".

Dzieła (wybór)


  • Gebetbuch für christliche Landleute. 1785.
  • Predigtbuch für christliche Landleute zur häuslichen Andacht und zum Vorlesen in der Kirche : Auf alle Sonn- und Festtage des ganzen Jahrs, nach den Evangelien. 1788.
  • Zwey Predigten über die Abschaffung der Betteley auf dem platten Lande und die deshalb errichteten neuen Armenanstalten. 1792.
  • Kurze Predigten und Predigtentwürfe über die gewöhnlichen Sonn- und Festtags-Evangelien : Nebst einem Anhange von Casualpredigten und Reden, besonders für Landleute und Landprediger. 1793-1814.
  • Kazania dla chrześcian na wsiach, na zażyeie tak w domowym nabożenstwie, iako y w Kościele .... / Raimund Dapp. Które z niemieckiego na polski ie̜zyk przetłomaczył ... Jerzy Olech w Króleweu, 1803-1822.

Literatura


  • Matthias Wolfes: Raymund Dapp. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 17, Bautz, Herzberg 2000, ISBN 3-88309-080-8, s. 335-341.

Linki


  • Konrad von Rabenau: „Raymund Dapp, Pfarrer in Schöneiche von 1778 bis 1816” w Kirchen in Schöneiche (online).
  • Biografia, w: de.wikipedia.org.