Johann Carl Friedrich Dauthe
Johann Carl Friedrich Dauthe (ur. 26 września 1746 r. w Lipsku; zm. 13 lipca 1816 r. w Bad Flinsbergu (obecnie Świeradów-Zdrój, Dolny Śląsk)) - niemiecki architekt, architekt krajobrazu i rytownik w okresie wczesnego klasycyzmu. Jego budowle zaliczane są do tzw. stylu Zopf, odpowiadającego angielskiemu stylowi georgiańskiemu.
Genealogia ↑
Ojciec Johann Heinrich (ur. 1705), dzierżawca kawiarni w Lipsku; matka Rose Elisabeth Lappe (zm. 1774); - ożenił się w 1782 r. z Johanną Magdaleną z domu Olbrecht (zm. 1826); miał córkę.
Życiorys ↑
Po prywatnych lekcjach u Adama Friedricha Oesera (1717-1799) studiował architekturę w Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie u Friedricha Augusta Krubsaciusa (1718-1789). W 1776 r. Dauthe został powołany jako nauczyciel architektury do Akademii Sztuk w Lipsku. Od 1773 r. działał jako zaprzysiężony budowniczy urzędów, młynów i geodeta elektorski. Od 1780 r. aż do śmierci był pierwszym dyrektorem budownictwa w służbie miasta Lipsk. Od 1778 r. należał do loży wolnomularskiej Minerva zu den drei Palmen.
Dauthe przebywał w sanatorium w Bad Flinsbergu w towarzystwie córki mieszkającej we Wrocławiu (wówczas Breslau). Podczas tego pobytu zmarł w wyniku udaru mózgu.
Twórczość ↑
Pierwszą jego konstrukcją jako dyrektora budownictwa miejskiego była sala koncertowa w skrzydle zbrojowni Gewandhaus (praca została przerwana 1780/81). Konstrukcja drewniana sali uważana była za akustyczny cud i przyczyniła się do światowego uznania lipskiej orkiestry Gewandhausorchester.
Z jego dzieł architektonicznych zachowało się w historii sztuki niemieckiej jako wciąż żyjące i najbardziej oryginalne dzieło niemieckiego klasycyzmu wnętrze kościoła Nikolaikirche (kościół Mikołaja) w Lipsku, które wyposażył w latach 1785-97. W próbie, która późnogotycki kościół (1513-25) zmieniała we wczesnoklasycystyczny, zamiast filarów zastosował teraz kolumny w formie drzew palmowych i zamiast sklepienia kasetony. Zastosował tutaj prawie dosłownie zalecenia francuskiego teoretyka architektury Marc-Antoine'a Laugiera.
Inne jego prace to park angielski (1785) w Lipsku oraz liczne budynki prywatne np. pałace w Oberschöna i Dölkau. Sporo budynków zaprojektowanych przez niego zostało zburzonych, w związku z czym niesłusznie został prawie zupełnie zapomniany.
Znany był też jako sztycharz. Jego ryciny wykonane techniką akwatinty znalazły szerokie uznanie. Sam posiadał też obszerną kolekcję rycin, z których część nabył po jego śmierci Goethe.
Literatura ↑
- Heinz Ladendorf: Dauthe, Johann Carl Friedrich. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, ISBN 3-428-00184-2, s. 530.
- Albrecht Kurzwelly: Dauthe, Johann Friedrich Carl. W: Ulrich Thieme, Felix Becker u. a.: Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart. Tom 8, E. A. Seemann, Leipzig 1912, s. 422.