Annette von Droste zu Hülshoff

Annette von Droste-Hülshoff, właściwie Anna (Annette) Elisabeth Franziska Adolphine Wilhelmine Louise Maria Freiin von Droste zu Hülshoff (ur. 12 stycznia 1797 roku [1], wg innych źródeł 10 stycznia 1797 roku[2], na zamku Hülshoff k. Münster; zm. 24 maja 1848 roku na zamku Meersburg w Meersburgu) - niemiecka pisarka i kompozytorka. Uważana jest za jedną z najwybitniejszych pisarek niemieckich. (wyznania katolickiego)

Annette von Droste-Hülshoff 2
Annette von Droste-Hülshoff, obraz Johanna Josepha Spricka (1838).
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Clemens August (1760-1826), pan na zamku Hülshoff; matka Therese von Haxthausen (1772-1853); miało czworo rodzeństwa m.in. siostrę Jenny; - panna.

Życiorys

Razem z rodzeństwem Annette von Droste-Hülshoff otrzymała prywatne lekcje, które uwzględniały matematykę, język łaciński, grecki, holenderski i włoski. Wcześnie wykazywała również zdolności muzyczne i zainteresowanie historią. Od urodzenia była bardzo chorowita i cierpiała na silną krótkowzroczność. Pierwszą większą podróż odbyła z ojcem do Kolonii, Bonn i Koblencji. W 1826 roku, po śmierci ojca, panowanie na zamku przejął jej brat Werner, a ona z mamą i siostrą Jenny przeprowadziła się do posiadłości letniej Haus Rüschhaus k. Gievenbeck (obecnie część miasta Münster).

Po wyjściu za mąż jej siostry Jenny w 1834 roku mieszkała sama z matką. W 1842 roku podczas kolejnej podróży do Bonn spotkała Augusta Wilhelma von Schlegel. Wprawdzie prowadziła korespondencję ze znanymi osobami m.in. z braćmi Jacobem i Wilhelmem Grimm, ale czuła się osamotniona, a problemy ze wzrokiem i gruźlica dodatkowo ją dręczyły. Na swoje utrzymanie próbowała zarobić pisarstwem. Sama widziała swoje powołanie jako pisarka, w czym wspierała ją matka i siostra widząc jej talent. Przyjaźń z profesorem Christoph Bernhard Schlüter, który był pierwszym wydawcą jej wierszy, rozszerzyła jej poglądy na sztukę.

Od 1841 roku mieszkała przeważnie u siostry na zamku w Meersburgu. Przebywając u siostry załatwiła pracę bibliotekarza na zamku Levinowi Schückingowi, którego poznała w 1837 roku i w którym była zakochana. Został on wcześniej jej doradcą i inspiratorem, "wyzwolicielem jej pieśni". Pomimo, że ożenił się w 1843 roku z pisarką Louise von Gall, Annette zachowała tą miłość. Dopiero gdy Levin Schücking wydał powieść Ritterbürtigen (1846), w której mimowolnie wykorzystał materiały, zdaniem rodziny Droste zu Hülshoff obrażające ją, przestała go kochać.

W wieku 41 lat ukazały się jej pierwsze publikacje, ale nie odniosły sukcesu. Sukces wydanego Cotta w 1842 roku zbioru wiersze Gedichte umożliwił jej w listopadzie 1843 roku zakup "domku książęcego" leżącego w winnicy nie daleko zamku w Meersburgu. Zaczynające się ciężkie niedołęstwo zaćmiło zimę spędzoną w 1945/46 roku, lato spędzone w Rüschhaus, od października 1946 roku Annette von Droste-Hülshoff mieszkała w Meersburgu. Boleśnie przygnębiły ją też wydarzenia rewolucji marcowej w 1848 roku.

Jej grób znajduje się na cmentarzu w Meersburgu, w pobliżu kaplicy cmentarnej.

Twórczość

Wczesne jej prace to w większości wiersze i ballady. W jej utworach świat jest mieszanką fantastyki i bezwzględnego realizmu. Impresjonistyczny moment w balladach i małych eposach jest zepchnięty przez zagłębienie w tajemnice świata. O jej charakterze, naturalnym lęku i wierze w nieprzeniknione zrządzenie sił przeznaczenia świadczą najlepsze ballady: Der Geierpfiff, Die Vergeltung, Der Mutter Wiederkehr (1840-42). Jeszcze w większym stopniu dotyczy to wierszy narracyjnych, mrocznej wizji gorączki i strachu w Des Arztes Vermächtnis i historii paktu mandragory z diabłem w Spiritus familiaris des Roßtäuschers(1842). W przeciwieństwie do tych utworów stoi Die Schlacht im Loener Bruch (1837-1838) poemat poruszający rzeczywistość wojny trzydziestoletniej. Najwyższy kunszt poetka osiągnęła w liryce krajobrazowej. Nigdy wcześniej w poezji niemieckiej, pomijając tradycyjne środki poetyckie, nie przedstawiono doskonałości przyrody w jej kształtach i przejawach stosując skarby języka codziennego i używając dialektu. Wśród wszystkich poetek jako jedyna przekształciła męski punkt widzenia przyrody na kobiecy, nie tylko poprzez pełne miłości ukazanie łodygi i chrząszcza, pączka na roślinie i kamienia, ale jeszcze przez matczyne objęcie tego co żywe i martwe.

W noweli Die Judenbuche (1842) będącą historią wiejską i kryminalną opowiedziała historię, którą usłyszała w rodzinnym domu. Pierwowzorem do postaci bohatera Friedricha Mergela był parobek Hermann Georg Winkelhagen z Bellersen, który zamordował Żyda Soestmanna-Behrensa, po czym zbiegł do Algierii, gdzie został niewolnikiem tureckim. Główny bohater noweli Friedrich Mergel, adoptowany syn Simona Semmlera, jest oskarżony o zamordowanie leśniczego Brandis. Ale nie udowodniono mu winy. Lata później, zostaje zamordowany Żyd Aaron. Ponownie Mergel jest oskarżony i wtedy ucieka ze swoim przyjacielem Johannesem Niemandem. Po 28 latach Niemand wraca do wioski,a po jakimś czasie i Friedrich, który wkrótce powiesił się na drzewie.
Die Judenbuche jest odzwierciedleniem obserwacji i wiedzy autorki o moralności i obyczajach Westfalii oraz o nieuchronności losu ludzkiego.

Annette von Droste zu Hülshoff jest nie tylko uznaną pisarką, o czym może świadczyć jej podobizna na banknocie dwudziestomarkowym, ale była także śpiewaczką i kompozytorką. Jej wujek Maximilian-Friedrich von Droste zu Hülshoff był kompozytorem i przyjacielem Josepha Haydna. W 1820 roku po raz pierwszy śpiewała publicznie w Höxter. Mówiono wówczas, że lepiej śpiewa niż Angelica Catalani (1780-1849). Jako kompozytorka skomponowała ok. 74 pieśni. Robert Schumann, z ktorym prowadziła korespondencję napisał muzykę do jej utworu Das Hirtenfeuer (op. 59,5). Sama Annette nigdy nie opublikowała swoich kompozycji. Dopiero opublikował je w 1877 roku Christoph Bernhard Schlüter (1801-1884) pt. Lieder mit Pianoforte-Begleitung. Componirt von Annette von Droste-Hülshoff.

W swojej poetyckiej świadomości napisała następujące zdanie: »nie lubię i nie chcę być teraz sławna, ale chciałabym być czytana po stu latach.« Co niewątpliwie osiągnęła.

Dzieła (wybór)

  • Gedichte, 1838.
  • Die Judenbuche, 1842.
  • Westfälische Schilderungen, 1845.
  • Das geistliche Jahr, 1851.
  • Letzte Gaben, 1860.

Literatura

  • Ernst Alker: „Droste zu Hülshoff, Anna Elisabeth Franziska Adolphine Wilhelmine Louise Maria Freiin von” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 4, Duncker & Humblot, Berlin 1959, ISBN 3-428-00185-0, s. 129-132 (online).
  • Mähly: „Droste-Hülshoff, Annette” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 5 (1877), s. 415-417 (online).

Linki

  • „Die Judenbuche - von Annette von Droste Hulshoff” (online).
  • Biografia na stronie de.wikipedia.org.

Przypisy