Johann Gustav Droysen

Johann Gustav Bernhard Droysen (ur. 6 lipca 1808 w Treptow an der Rega (obecnie Trzebiatów); zm. 19 czerwca 1884 w Berlinie) - niemiecki historyk, prekursor tzw. pruskiej szkoły historycznej, twórca określenia hellenizm (epoka hellenistyczna). Jego Historia pruskiej polityki (1855-1886) jest najobszerniejszym przedstawieniem prusko-niemieckiej idei historii. Jako teoretyk historii położył podstawy dla hermeneutycznej metodyki w nowoczesnej historii. (wyznania luterańskiego)

Gustav Droysen
Johann Gustav Droysen.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Johann Christoph (1773-1816), kapelan polowy i garnizonowy, później superintendent w Trzebiatowie; matka Friederike Casten (1777-1827); - ożenił się 1) w Berlinie w 1835 r. z Marie Mendel (Mendheim) (1819-1847), 2) w 1849 r. z Emmą Michaelis (1829-1883); z 1) małżeństwa miał syna Gustava (1838-1908, profesor historii na uniwersytecie w Halle, badacz historii wojny trzydziestoletniej) i 2 córki, a z 2) małżeństwa syna.

Życiorys

Johann Gustav Droysen po ukończeniu gimnazjum w Szczecinie studiował filozofię i filologię w Berlinie u Georga Wilhelma Friedricha Hegla (1770-1831), Augusta Boeckha (1785-1867) i Karla Lachmanna (1793-1851). W latach 1827-1829 był nauczycielem domowym Felixa Mendelssohna-Bartholdy'ego, a od 1829 r. uczył w berlińskim gimnazjum Gymnasium zum Grauen Kloster. Od 1833 r. był privatdozentem, od 1835 profesorem nadzwyczajnym na uniwersytecie w Berlinie, od 1840 profesorem na uniwersytecie w Kilonii, od 1851 w Jenie i od 1859 ponownie w Berlinie.

W 1846 r. brał udział w spotkaniu germanistów tzw. Germanistentag. W 1848 r. był przedstawicielem prowizorycznego rządu Szlezwik-Holsztynu w czasie Frankfurckiego Zgromadzenia Narodowego. Jego zdecydowane wstawienie się za odłączeniem Szlezwiku i Holsztynu od Korony Duńskiej doprowadziło do napięcia z rządem w Kopenhadze. W tej sytuacji Droysen ubiegał się o profesurę na nowo powstałej katedrze historii na uniwersytecie w Jenie, którą otrzymał w 1851 roku. Pozostali rewolucyjni profesorowie zostali w 1852 r. zwolnieni z Uniwersytetu w Kilonii.

Johann Gustav Droysen należał do Królewsko-Saksońskiej Akademii Nauk, Bawarskiej Akademii Nauk i Pruskiej Akademii Nauk (obecnie Berlińsko-Brandenburska Akademia Nauk).

Jego wybitnymi uczniami byli Friedrich Meinecke (1862-1954), Otto Hintze (1861–1940) i Jacob Burckhardt (1818-1897).

Znaczenie

Droysen zaprezentował się już w swoim pierwszym dziele Geschichte Alexanders des Großen (Aleksander Wielki) jako jeden z najwybitniejszych historyków swojego czasu. Wprowadził pojęcie »hellenizm« dla określenia czasu od śmierć Aleksandra Wielkiego do panowania Kleopatry. Później zajmował się historią nowożytną. Było to o tyle niezwykłe, że historycy tamtego okresu traktowali historię kompleksowo. Jego Geschichte der preußischen Politik (Historia pruskiej polityki, 1855-1886) jest najobszerniejszym przedstawieniem prusko-niemieckiej idei historii. Wprawdzie nie należał bezpośrednio do szkoły Heinricha von Sybela (1817-1895) i Heinricha von Treitschke (1834-1896), ale w podobnym sensie rozumiał zadanie historii i zdecydowanie odrzucał wezwanie Leopold von Ranke (1795-1886) do obiektywizmu w historiografii. Historia jego zdaniem powinna raczej reprezentować funkcję wychowawczą w interesie państwa.

Jako teoretyk historii Johann Gustav Droysen położył podstawy dla hermeneutycznej metodyki w nowoczesnej historii. Metodologia krytyki źródłowej, która wywarła istotny wpływ na historiografię ma początek w jego pracach oraz Bartholda Georga Niebuhra (1776-1831).

Dzieła (wybór)

  • De Lagidarum regno Ptolemaeo VI Philometore rege. 1831.
  • Geschichte Alexanders des Großen. 1833.
  • Ueber die Aechtheit der Urkunden in Demosthenes Rede vom Kranz . 1839.
  • Rede zur tausendjährigen Gedächtnißfeier des Vertrages zu Verdun. 1843.
  • Ueber unser Gelehrtenschulwesen. 1846.
  • Beiträge zur neuesten deutschen Geschichte. 1849.
  • Über das Verlöbniss der Infantin Katharina mit Herzog Johann Friedrich von Sachsen 1519. 1853.
  • Grundriß der Historik. 1858.
  • Die Schlacht von Warschau . 1863.
  • Geschichte der preußischen Politik. 1868.
  • Die preußischen Kriegsberichte der beiden schlesischen Kriege . 1876.
  • Zum Finanzwesen des Dionysios von Syrakus. 1882.

Literatura

  • Otto Hintze: Droysen, Johann Gustav. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 48, Duncker & Humblot, Leipzig 1904, s. 82–114.
  • Theodor Schieder: Droysen, Johann Gustav. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 4, Duncker & Humblot, Berlin 1959, ISBN 3-428-00185-0, s. 135–137.
  • Hiram Kümper: DROYSEN, Johann Gustav Bernhard. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 25, Bautz, Nordhausen 2005, ISBN 3-88309-332-7, s. 303-306.
  • Christine Wagner: Die Entwicklung Johann Gustav Droysens als Althistoriker. Habelt, Bonn 1991

Linki

Autor: Roman Penkała