Eduard Meyer
Eduard Meyer (ur. 25 stycznia 1855 r. w Hamburgu; zm. 31 sierpnia 1930 r. w Berlinie) - niemiecki historyk, egiptolog i orientalista. Był jednym z ostatnich historyków, którzy napisali całą historię starożytności (»Geschichte des Alterthums«,5 tomów, 1884-1902). (wyznania ewangelickiego)
 |
| Portret Eduarda Meyera autorstwa Lovisa Corintha (1858–1925). Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Eduard (1804-84), dr filozofii, nauczyciel gimnazjalny w Johanneum w Hamburgu; matka Henriette z domu Dessau (1836-1905) z Celle; brat Kuno Meyer, celtolog; - ożenił się w Lipsku w 1884 r. z Rosine Freymond; miał 3 synów i 4 córki.
Życiorys
Eduard Meyer uczył się w gimnazjum Gymnasium Johanneum w Hamburgu, gdzie rektorem był wówczas Johannes Classen (1805-1891). Wiosną 1872 r. zdał maturę i w tym samym roku rozpoczął studiowanie języków orientalnych w Bonn, które kontynuował w Lipsku, gdzie w 1875 r. doktoryzował się u Georga Ebersa (1837-1898) pracą historyczno-religijną o egipskim bóstwie Set. Ważną inspiracją jego późniejszej pracy naukowej pozostaje obszerne zainteresowanie antropologiczne i religioznawcze. Po pobycie w Konstantynopolu jako nauczyciel dzieci brytyjskiego konsula generalnego Sir Philipa Francisa, jak również w Anglii w latach 1875-1877 habilitował się w 1879 r. na uniwersytecie w Lipsku z zakresu historii starożytnej pracą pt. »Geschichte des Königreiches Pontos« i w tym samym roku przyjął propozycję pracy w wydawnictwie Cotta. W tym czasie powstał plan napisania całej historii starożytności, której pierwszy tom opublikował w 1884 r. i przyniósł mu uznanie w fachowym środowisku. Na podstawie znajomości języków klasycznych i orientalnych stworzył dzieło, któremu nie dorównywało żadne z dotychczasowych, a i z późniejszych prac żadne pojedynczego autora.
Już w 1884 r. Eduard Meyer został profesorem nadzwyczajnym w Lipsku, w 1885 r. powołano go jako profesora zwyczajnego historii starożytnej na uniwersytet we Wrocławiu, w 1889 r. przeniósł się do Halle (Saale), a od 1902 r. pracował na uniwersytecie w Berlinie, gdzie działał do emerytury, do 1923 roku. W latach 1909-1910 prowadził wykłady w Stanach Zjednoczonych Ameryki jako profesor gościnny na Uniwersytecie Harwardzkim. Należał do centralnej dyrekcji Deutsches Archäologisches Institut i był członkiem Bawarskiej i Pruskiej Akademii Nauk (od 1903).
W latach 1884-1902 napisał pięciotomowe dzieło »Geschichte des Alterthums«, które opisuje okres od historii starożytnego Egiptu do czwartego wieku n.e.. Kolejnymi jego dziełami były monografia judaizmu, chrześcijaństwa i mormonizmu. Poza tym ukazały się liczne jego mniejsze pisma dotyczące historii starożytnej, teorii historii i filozofii oraz artykuły związane z aktualną polityką. Po długich wahaniach uznał, w przeciwieństwie do większości kolegów po fachu, pracę Oswalda Spenglera (1880-1936) »Der Untergang des Abendlandes« (1918/22) jako wybitne historyczno-uniwersalne dokonanie. Od 1922/23 r. połączyła obu przyjaźń.
W I wojnie światowej Eduard Meyer działał aktywnie politycznie i opowiadał się za rozległymi aneksjami terytorialnymi. Popierał nie tylko aneksje terenów wschodnich Europy, ale także Belgii i rewizję granicy francusko-niemieckiej. Popierał niczym nieograniczoną wojnę podwodną (U-boot) i brał udział w założeniu ekstremalnie nacjonalistycznej Niemieckiej Partii Ojczyźnianej (niem. Deutsche Vaterlandspartei, DVP). Zmieniła się również jego postawa wobec Anglii (później także wobec Stanów Zjednoczonych), którą obwiniał o wywołanie wojny. Jako protest wobec polityki zwycięzców w stosunku do Niemiec oddał nadane mu tytuły doctora honoris causa przez uczelnie amerykańskie i angielskie.
Jego uczniami byli m.in. Erich Frank (1883-1949), Otto Neurath (1882-1945), Arthur Rosenberg (1889-1943), Walter Krickeberg (1885-1962), i Fritz Schachermeyr (1895-1987).
Dzieła (wybór)
- Set-Typhon : eine religionsgeschichtliche Studie. 1875.
- Über einige semitische Götter. 1877.
- Geschichte des Königreichs Pontos. 1879.
- Geschichte des Alterthums. 5 tomów, 1884-1902.
- Die Entstehung des Judenthums : eine historische Untersuchung. 1896.
- Aegyptische Chronologie. 1904.
- Die Israeliten und ihre Nachbarstämme. 1906.
- Ursprung und Geschichte der Mormonen : mit Exkursen über die Anfänge des Islams und des Christentums. 1912.
- Die Friedensziele und Professor Hans Delbrück. 1917.
- Das britische Weltreich. 1918.
- Ursprung und Anfänge des Christentums. 3 tomy, 1921-1923.
- Oswald Spengler und der Untergang des Abendlandes. 1925.
- Blüte und Niedergang des Hellenismus in Asien. 1925.
Literatura
- Gustav A. Lehmann: "Eduard Meyer". W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 17, Duncker & Humblot, Berlin 1994, ISBN 3-428-00198-2, s. 309-311 (online).