Franz Pforr

Franz Pforr 003
Autoportret, 1810.
Źródło: Wikimedia Commons

Franz Pforr (ur. 5 kwietnia 1788 w Frankfurcie nad Menem, zm. 16 czerwca 1812 w Albano Laziale koło Rzymu) – niemiecki malarz, ilustrator, rysownik, współzałożyciel Bractwa św. Łukasza. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia

  • Ojciec: Johann Georg (1745–98), pejzażysta i malarz zwierząt, rytownik w Kassel i Frankfurcie nad Menem;
  • Matka: Johanna (zm. 1800), córka Konrada Tischbeina (1712–78);
  • Wujek: Johann Heinrich Tischbein (1742–1808), pejzażysta i malarz zwierząt, rytownik, profesor w Kassel;
  • Stan cywilny: kawaler.

Życiorys

Po wczesnej śmierci rodziców Franz Pforr wychowywał się od 1801 roku w domu wujka, profesora akademickiego w Kassel, Johanna Heinricha Tischbeina, u którego uczył się malować zwierzęta, sceny historyczne i rodzajowe. W 1805 roku rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu u malarza Heinricha Fügera (1751–1818) i rzeźbiarza Franza Zaunera (1746–1822). Pforr wykonywał w Wiedniu ilustracje do tłumaczenia Don Kichota Ludwiga Ticka (1773–1853) i Götza von Berlichingen Johanna Wolfganga von Goethego (1749–1832).

175px Franz Pforr
Sulamith i Maria.
Źródło: Wikimedia Commons

Istotną zmianę w jego twórczości spowodowało studiowanie w cesarskiej galerii prac Rafaela, Pietro Perugino i Giovanniego Antonio da Pordenone. W zwrocie ku prostocie, prawdziwości, czystemu uczuciu i naturalności połączonymi z uwzględnieniem historii średniowiecza niemieckiego i chrześcijaństwa Johann Friedrich Overbeck (1789–1869), Joseph Wintergerst (1783–1867), Ludwig Vogel (1788–1879), Konrad Hottinger (1788–1828) i Joseph Sutter (1781–1866) widzieli drogę do odnowy sztuki. Ich sprzeciw wobec surowego klasycyzmowi Fügera i edukacji w Akademii doprowadził do konfliktu z profesorami oraz wykluczenia z Akademii. 10 lipca 1809 roku założyli Braterstwo św. Łukasza.

15 maja 1810 roku Overbeck, Pforr, Vogel i Hottinger opuścili Wiedeń i udali się do Rzymu, aby tam kontynuować studia. W Rzymie zamieszkali najpierw w Villa Malta, a potem w byłym klasztorze franciszkańskim św. Izydora. Ze względu na noszony strój i wygląd nazwano ich tutaj nazareńczykami (wł. I Nazareni). Tutaj Franz Pforr ukończył swoje najbardziej znane dzieło Wejście cesarza Rudolfa Habsburga do Bazylei w 1273, które w odróżnieniu do obrazów religijnych Overbecka reprezentowało „staroniemiecki charakter”. W podobnym stylu powstały obrazy Hrabia Habsburg i kapłan (1809 ?) i Święty Jerzy zabijający smoka (1809/10). W 1811 roku stworzył, zadedykowany Overbeckowi, obraz tablicowy Sulamith i Maria w formie późnośredniowiecznego ołtarzyka podróżnego, będący obrazem programowym poglądów artystycznych Braterstwa. Overbeck odwdzięczył mu się obrazem Italia i Germania.

Franz Pforr odbył w październiku 1811 roku podróż do Neapolu i Sorrento, po której odnowiła mu się dawna choroba płuc (gruźlica?) i zmarł 16 czerwca 1812 w Albano Laziale koło Rzymu.

Dzieła (wybór)

  • Wejście cesarza Rudolfa Habsburga do Bazylei w 1273 (Einzug Kaiser Rudolfs von Habsburg in Basel 1273), 1809 ?, Städelsches Kunstinstitut und Städtische Galerie, Frankfurt nad Menem.
  • Hrabia Habsburg i kapłan (Graf von Habsburg und der Priester), 1809/10, Städelsches Kunstinstitut und Städtische Galerie, Frankfurt nad Menem.
  • Święty Jerzy zabijający smoka (Der Heilige Georg, den Drachen tötend), 1809/10, Städelsches Kunstinstitut und Städtische Galerie, Frankfurt nad Menem..
  • Autoportret, 1810, Städelsches Kunstinstitut und Städtische Galerie, Frankfurt nad Menem.
  • Sulamith i Maria, 1811, Sammlung Georg Schäfer, Schweinfurt.

Literatura

  • Mai, Ekkehard, "Pforr, Franz" w: Neue Deutsche Biographie 20 (2001), s. 360-361; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd11884041X.html#ndbcontent
  • Schmidt, Wilhelm, "Pforr, Franz" w: Allgemeine Deutsche Biographie 25 (1887), s. 702-703; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd11884041X.html#adbcontent.

Linki

Autor: Roman Penkała