Friedrich Eberhard von Rochow

Friedrich Eberhard von Rochow (ur. 11 października 1734 r. w Berlinie; zm. 16 maja 1805 r. na zamku Reckahn, Marchia Brandenburska) - pruski właściciel dóbr, fizjokrata i pedagog w okresie oświecenia znany przede wszystkim jako reformator szkolnictwa w duchu filantropii. (wyznania ewangelickiego)

Genealogia ↑

Ojciec Friedrich Wilhelm (1689-1759), pan na Golzowie, Pemitz i Grüneiche, z Rochowa (obecnie Rochau), generał; matka Friederike Eberhardine von Görne (1670-1746); - ożenił się przypuszczalnie w 1759 r. z Christiane Luise von Bose (1734-1808); bezdzietny.

Życiorys ↑

Friedrich Eberhard von Rochow uczęszczał w latach 1747-50 do Akademii Rycerskiej w Dom Brandenburgu (obecnie część Brandenburg an der Havel), po czym rozpoczął karierę wojskową. Brał udział w wojnie siedmioletniej. W bitwie pod Lowosicami (1756) pojmał austriackiego feldmarszałka księcia von Lobkowitza, przy czym został ranny w lewą rękę. W 1757 r. awansował na porucznika i wrócił do kwatery zimowej w Lipsku, gdzie poznał Christiana Fürchtegotta Gellerta. W tym samym roku podczas pojedynku został ciężko ranny w prawą rękę i w 1758 r. musiał zrezygnować z dalszej kariery wojskowej.

W 1760 r. przejął administrowanie dobrami rodzinnymi w Reckahn, w których wprowadził reformy społeczne, gospodarcze i edukacyjne. W 1762 r. został kanonikiem w kapitule w Halberstadt. Spotkał tam znanego pedagoga Christiana Gottfrieda Struensee, który umocnił go w jego wcześniejszych dążeniach religijnych i miłości bliźniego. Zwłaszcza szkolnictwo wzbudziło jego zainteresowanie. Nawiązał przyjacielskie kontakty z Basedowem i zapoznał się z pismami Jeana-Jacques'a Rousseau.

Od 1769 r. wydał kilka wpływowych pism rolno-ekonomicznych i o fizjokratyzmie. Rochow napisał podręczniki dla szkół oraz liczne pisma pedagogiczne, przyrodnicze, społeczno-polityczne i rolno-ekonomiczne. Od 1773 r. zakładał w swoich dobrach (Reckahn, Göttin i Krahne) szkoły ludowe, które były odwiedzane przez licznych pedagogów i pisarzy takich jak np.: Adolpha Diesterwega, Johanna Wilhelma Ludwiga Gleima, Augusta Hermanna Niemeyera, Christiana Gotthilfa Salzmanna i pruskiego ministra kultury Karla Abrahama von Zedlitza . Na podstawie restryktywnej polityki pruskiej dotyczącej szkół ludowych reforma szkolnictwa Rachowa miała zasięg regionalny, podczas gdy jego książki szkolne wywarły wielki wpływ na czytelnictwo. Jego szkoły były ponadwyznaniowe, miały nadzór państwowy, w miejsce dotychczasowego kościelnego. Opowiadał się za otwarciem szkolnej edukacji podstawowej dla wszystkich klas społecznych, akcentował rozwój rozumu i języka dziecięcego, propagował nauczanie języka rodzimego i był jednym z pierwszych przedstawiciel edukacji narodowej.

W 1791 r. współtworzył towarzystwo Märkische Ökonomische Gesellschaft zu Potsdam, którego był pierwszym dyrektorem. Towarzystwo zajmowało się wszystkimi współczesnymi tematami dotyczącymi podniesienia rolniczej i rzemieślniczej produkcji.

Dzieła (wybór) ↑

  • Versuch eines Schulbuches für Kinder der Landleute oder zum Gebrauch in Dorfschulen , 1772.
  • Stoff zum Denken über wichtige Angelegenheiten des Menschen, 1775.
  • Der Kinderfreund, 1776, pol. Przyiaciel dziecinny (1778).
  • Catechismus der gesunden Vernunft: oder Versuch, in faßlichen Erklärungen wichtiger Wörter, nach ihren gemeinnützigsten Bedeutungen, und mit einigen Beyspielen begleitet, zur Beförderung richtiger und bessernder Erkenntniß, 1786.
  • Versuch über Armen-Anstalten und Abschaffung aller Betteley, 1789.
  • Handbuch in Katechetischer Form für Lehrer die aufklären wollen und dürfen , 1789.
  • Versuch eines Schulbuchs für Kinder der Landleute, oder Unterricht für Lehrer in niedern und Landschulen, 1790.
  • Przyiaciel dzieci to iest ksiega do czytania y uzywania dla ucza̧cey sie młodziezy, 1795.
  • Geschichte meiner Schulen, 1795.
  • Materialien zum frühen Unterricht für Bürger- und Industrie-Schulen, 1797.
  • Der Kinderfreund, oder erster Unterricht im Lesen, und bey dem Lesen , 1805.
  • Friedrich Eberhard von Rochows sämtliche pädagogische Schriften, 4 tomy 1907-1910.

Literatura ↑

Linki ↑

Autor: Roman Penkała