Friedrich Georg Jünger

Friedrich Georg Jünger (ur. 1 września 1898 w Hanowerze; zm. 20 lipca 1977 w Überlingen) – niemiecki poeta, nowelista i eseista. (wyznanie ewangelickie)

Friedrich Georg Jünger. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Ernst Georg Jünger (1868–1943), chemik; matka Karoline Lampl (1873–1950); rodzeństwo Ernst (1895–1998), Johanna Hermine (1899-1984), Hans Otto (1905-1976), Wolfgang (1908-1975); – ożenił się w 1939 w Kirchhorst koło Hanoweru z Cittą z domu Weickhardt (1908-1987); bezdzietny.

Życiorys ↑

Friedrich Georg Jünger uczył się w latach 1904–16 w szkołach ludowych w Hanowerze i Rehburgu, szkole realnej w Wunstorf i gimnazjum w Detmold. Po zdanej w lecie 1916 r. maturze wstąpił do regimentu fizylierów „Generalfeldmarschall Prinz Albrecht von Preußen“ (Hannoversches Nr. 73) w Hanowerze. Od 1916 do czerwca 1917 był na kursie podoficerów w Döberitz koło Berlina, po czym wrócił do regimentu. Początkiem sierpnia został ciężko ranny w Langemarck w czasie walk we Flandrii. Z postrzałem w ramię i płuca trafił do lazaretów w Roeselare (fr. Roulers) i Gelsenkirchen. Wkrótce też awansował na podchorążego. W czasie długiego pobytu w lazarecie czytał pisma Friedricha Gottlieba Klopstocka (1724–1803), Jean Paula (1763–1825), romantyków, Christiana Dietricha Grabbe (1801–1836), Georga Trakla (1887–1914) i innych ekspresjonistów. W 1918 r. awansował na porucznika, we wrześniu przeniesiony został do Oldenburga, a w listopadzie wrócił do Hanoweru. Teraz zajmowała go lektura Davida Hume (1711–1776) i Oswalda Spenglera (1880–1936).

Po zwolnieniu z wojska w marcu 1920 r. udał się do rodziców do Leisnig. Zgodnie z wolą ojca studiował w latach 1920–22 prawo na uniwersytetach w Lipsku i Halle, uczęszczał także na wykłady teologiczne, filozoficzne i filologiczne. W 1922 r. zdał pierwszy egzamin prawniczy i w latach 1922–26 pracował jako referendarz sądowy w Leisnig, Miśni i Freibergu (Saksonia). W 1924 r. doktoryzował się w Lipsku dysertacją pt. Über das Stockwerkeigentum. W 1926 r. zdał drugi egzamin prawniczy i został asesorem w Wyższym Sądzie Krajowym (Oberlandesgericht) w Dreźnie. Jednak z pracy tej szybko zrezygnował i w latach 1926–28 przebywał w Lipsku jako wolny pisarz.

W styczniu 1929 r. przeniósł się do Berlina, gdzie w tym czasie mieszkał jego brat Ernst. W kwietniu i maju tegoż roku podróżował z bratem, jego rodziną i Ernstem Hugo Fischerem (1897–1975) na Sycylię. W Berlinie poznał osobistości z różnych kręgów intelektualnych. Z bratem, Friedrichem Hielscherem (1902–1990) i Ernstem Niekischem (1889–1967) rozważał pilne kwestie otaczającego ich świata. Przez ponad rok pracował dla czasopisma Widerstand. Zeitschrift für nationalrevolutionäre Politik Niekischa, w którym publikował swoje prace. Na początku opublikował Aufmarsch des Nationalismus (Parada nacjonalizmu), polityczne eseje, wiersze i aforyzmy z tonami nacjonalistycznymi. Był to jego przyczynek do znalezienia odpowiedzi na problemy tamtych lat. Czytał pisma filozofów Sørena Kierkegaarda (1813–1855) i Immanuela Kanta (1724–1804), studiował metrykę grecką, zajmował się literaturą rosyjską i amerykańską. W czerwcu i lipcu 1932 r. przebywał z bratem Ernstem w Dalmacji (Korčula, Orebič). Wydany w 1934 r. tomik wierszy Gedichte, w którym znajduje się elegia Der Mohn (Mak) jest totalnym rozliczeniem z nacjonalizmem. Jako, że był zawsze wnikliwym obserwatorem partii nazistowskiej i jej zapędów, wkrótce nastąpiły jego przesłuchania przez tajną policję. W 1937, po aresztowaniu Niekischa, miały miejsce ponowne przesłuchania.

W 1937 r. Jünger opuścił Berlin i przeprowadził się do brata Ernesta, który mieszkał w Überlingen nad Jeziorem Bodeńskim. Dwa lata później, 1 kwietnia 1939 r., podążył z bratem i jego rodziną do Kirchhorst koło Hannoveru. W sierpniu 1941 r. Friedrich Georg Jünger razem z żoną zamieszkał w Überlingen. W tym czasie utrzymywał kontakt z Martinem Heideggerem (1889–1976). Późniejsze pismo Heideggera Frage nach der Technik (Pytanie o technikę) było pod wpływem Jüngera, którego krytyka techniki krążyła w odpisach i odbitkach szczotkowych podczas wojny. Roszczenia polityzujących i zmechanizowanych towarzystw nacjonalistycznych do totalnego dysponowania władzą nad poszczególnymi osobami, zwłaszcza w szczególnie zaostrzonych uwarunkowaniach niemieckiej gospodarki wojennej, stały w centrum prac literackich i eseistycznych Jüngera na początku lat 40-tych. Po długim rozstaniu bracia zobaczyli się ponownie w październiku 1945 roku.

Z roku na rok ukazywały się kolejne jego wiersze, powieści, eseje i opowiadania. W powieściach Der erste Gang (1954) i Heinrich March (1979), ktora jest powieścią generacyjną, jeszcze raz śledzi zmiany, prawa ruchu, wędrówki narodów i dokonane spustoszenia. W późnej liryce zajmuje się ochroną środowiska, gdyż wcześniej poznał zniszczenia przyrody dokonane przez człowieka. Zawsze inspirację stanowiły dla niego liryki greckie, sagi islandzkie, wiersze Friedricha Hölderlina (1770–1843), Eduarda Mörike (1804–1875), Josepha von Eichendorffa (1788–1857), dzieła jego brata i Heideggera.

W latach 1971–77 był współwydawcą kwartalnika „sceptycznego myślenia” Scheidewege. Uważał, że potrzebne jest sceptyczne myślenie, ponieważ „To co przyszłe nie jest naszym dziełem. Kto wierzy w to, że wszystko można zrobić, ten wywyższa się i im bardziej ta arogancja jest powszechna, tym surowiej i niemiłosiernej może zostać ukarana.”

W okresie powojennym Friedrich Georg Jünger był prominentnym autorem i otrzymał liczne wyróżnienia (Literaturpreis der Bayerischen Akademie der Schönen Künste, 1950; Immermannpreis der Stadt Düsseldorf, 1952; Bodensee-Literaturpreis der Stadt Überlingen, 1955; Literaturpreis des Kulturkreises im Bundesverband der Deutschen Industrie, 1956; Wilhelm-Raabe-Preis der Stadt Braunschweig, 1958; Großer Preis des Landes Nordrhein-Westfalen für Literatur, 1960). W 1963 r. odznaczony został Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (niem. Verdienstorden der Bundesrepublik Deutschland). W latach 60-tych zaczęły zmieniać się trwale stosunki literackie w Niemczech Zachodnich i Jünger popadał stopniowo w zapomnienie. Od lat 90-tych odnotowuje się jednak ponowne zainteresowanie jego twórczością, o czym świadczą tłumaczenia jego tekstów na języki włoski, rosyjski i polski.

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑