Georg Joseph Vogler

Georg Joseph Vogler, także Abbé Vogler lub Abt Vogler (ur. 15 czerwca 1749 w Pleichach koło Würzburga; zm. 6 maja 1814 w Darmstadt) – niemiecki kompozytor, organista, kapelmistrz, duchowny, pedagog muzyczny i teoretyk muzyki. (wyznanie katolickie)

Georg Joseph Vogler
Georg Joseph Vogler.
Źródło: Wikimedia Commons

Życiorys

Georg Joseph Vogler był synem budowniczego instrumentów i skrzypka Johanna Georga Voglera. Pierwsze wykształcenie otrzymał u jezuitów, a następnie studiował prawo kanoniczne i teologię na uniwersytetach w Würzburgu i Bambergu. Pierwszych lekcji muzyki udzielił mu Franz Xaver Kürzinger (1724–1797). W 1770 r. został powołany na dwór książęcy w Mannheim, gdzie wkrótce został dworskim kapelanem.

W latach 1773–75 kontynuował studia muzyczne we Włoszech u Giambattisty Padre Martiniego (1706–1784) i Francesco Antonio Vallottiego (1697–1780). W 1775 r. wrócił do Mannheim, gdzie w 1777 r. awansował na zastępcę kapelmistrza. W Mannheim założył szkołę muzyczną (Mannheimer Tonschule) i wydał pismo muzyczno-teoretyczne Harmonielehre (Nauka harmonii), które znalazło uznanie u Paryskiej Akademii Nauk i londyńskiego Royal Society, ale odrzucone zostało w Północnych Niemczech.

W 1784 r. Vogler został kapelmistrzem w Monachium i od 1785 r. odbywał liczne trasy koncertowe. W latach 1786–99 był kapelmistrzem i nauczycielem muzyki następcy tronu na sztokholmskim dworze królewskim. W 1792/93 podróżował do Portugalii, na Gibraltar, po Północnej Afryce i do Grecji. W kolejnych latach pracował jako wirtuoz organowy, nauczyciel i odnowiciel organ m.in. w Salzburgu (1805), Linzu (ok 1813). Przez dłuższy czas przebywał w Kopenhadze (1799/1800), Berlinie (1800/01), Pradze (1801/02), Wiedniu (1803/04), Monachium (1805–07) i Darmstadt (od 1807 jako dworski kapelmistrz).

Uczniami Voglera byli m.in. Carl Maria von Weber (1786–1826), Giacomo Meyerbeer (1791–1864), Johann Baptist Gänsbacher (1778–1844), Peter von Winter (1754–1825), Simon Molitor (1766–1848) i Maria Theresia Paradis (1759–1824).

Dzieła (wybór)

Pisma

  • Tonwissenschaft und Tonsetzkunst. Mannheim, 1776.
  • Stimmbildungskunst. Mannheim, 1776.
  • Kurpfälzische Tonschule. Mannheim, 1778.
  • Gründe der Kurpfälzischen Tonschule in Beispielen. Mannheim, 1778.
  • Inledning til Harmoniens Kännedom. Stockholm 1794.
  • Organist-Schola. Stockholm, 1798.
  • Systhême de simplification pour les orgues par l’abbé Vogler., 1798.
  • Clavér-Schola. Stockholm 1798.
  • Handbuch zur Harmonielehre und für den Generalbass. Praga, 1802.
  • Die Scala oder personifizierte Stimmbildungs- und Singkunst, Text und Zergliederung. 1810.
  • System für den Fugenbau. Offenbach, 1817.

Kompozycje

Opery
  • Erwin und Elmire, śpiewogra, 1775.
  • Der Kaufmann von Smyrna, śpiewogra, 1780.
  • Albert III von Baiern, opera w 5 aktach, 1780.
  • Le Patriotisme, opera komiczna, 1783.
  • La Kermesse ou la Fête flamande, opera komiczna, 1783.
  • Castor e Polluce, opera w 3 aktach, 1784.
  • Egle, opera, 1787.
  • Gustaf Adolph och Ebba Brahe, opera, 1792.
  • Samori, opera w 2 aktach, 1804.
  • Der Admiral, opera komiczna, 1810.
Inne
  • Koncert C-dur na fortepian i zespół smyczkowy.
  • Rekwiem z Libera me w g-Moll, 1776.
  • Hosianna Davids son, 1795.

Literatura

  • Robert Eitner: Vogler, Georg Joseph w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 40, Duncker & Humblot, Leipzig 1896, s. 169–177.
  • Karl Emil von Schafhäutl: Abt Georg Joseph Vogler. Sein Leben, Charakter und musikalisches System. Seine Werke, seine Schule, Bildnisse etc. Augsburg 1888; Neudruck Hildesheim 1979.
Autor: Roman Penkała