Johann Karl Ludwig Gieseler

Johann Karl Ludwig Gieseler (ur. 3 marca 1793 r. w Petershagen; zm. 8 lipca 1854 r. w Getyndze) - niemiecki teolog luterański i historyk Kościoła.

Genealogia ↑

Ojciec Georg Christoph Friedrich (1760-1839), pastor w Petershagen , potem w Werther; matka Sophie Christine Bergnr (1768-1853) z Steinbergen; - ożenił się 1) w 1817 r. z Henriette Feist (zm. ok. 1830), 2) w Halle w 1832 r. z Amalie Villaret (1810-82, bratanica 1 żony); miał 24 dzieci.

Życiorys ↑

Po ukończeniu szkoły w Franckesche Stiftungen Johann Karl Ludwig Gieseler studiował na na uniwersytecie w Halle. Na przełomie lat 1813/1814 brał udział w wojnie wyzwoleńczej przeciw Francuzom i w 1814 r. został nauczycielem w Halle. W 1817 r. otrzymał tytuł doktora filozofii i posadę konrektora w gimnazjum w Minden, a w 1818 został dyrektorem w Kleve.

Dzięki opublikowanej pracy Historisch-kritischen Versuchs über die Entstehung und die frühesten Schicksale der schriftlichen Evangelien, która opisywała znaczenie przekazu ustnego i spowodowała powstanie »hipotezy tradycji« otrzymał w 1819 r. tytuł doktora teologii oraz został powołany na profesora teologii na uniwersytecie w Bonn. W 1831 r. przeniósł się na uniwersytet do Getyngi, gdzie jego uczniem był m.in. Friedrich Heinrich Knust (1810-1841). W Getyndze oprócz wykładów dotyczących historii Kościoła i dogmatów prowadził obszerną działalność społeczno-charytatywną. W 1837 r. mianowano go radcą konsystorza.

Jego zainteresowanie naukowe skupiało się na historii średniowiecznych sekt i okresie Reformacji. Był współzałożycielem i od 1828 r. także współwydawcą czasopisma Theologische Studien und Kritiken.

Johann Karl Ludwig Gieseler został przyjęty w Halle w 1817 r. do loży wolnomularskiej Zu den drei Degen, a od 1822 był mistrzem loży Augusta zum goldnen Zirkel w Getyndze.

Dzieła (wybór) ↑

  • Historisch-kritischer Versuch über die Entstehung und die frühesten Schicksale der schriftlichen Evangelien. 1818.
  • Nazaräer und Ebioniten. 1819.
  • Über den Reichstag zu Augsburg. 1821.
  • Lehrbuch der Kirchengeschichte. 3 tomy, 1824-1835.
  • Rückblick auf die theologischen Richtungen der letzten 50 Jahre. 1837.

Literatura ↑

  • Julius August Wagenmann: „Gieseler, Johann Karl Ludwig”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 9, Duncker & Humblot, Leipzig 1879, s. 163–166.
  • Ernst Wolf: „Gieseler, Johann Karl Ludwig”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 6, Duncker & Humblot, Berlin 1964, ISBN 3-428-00187-7, s. 388.
  • Friedrich Wilhelm Bautz: Gieseler, Johann Karl Ludwig. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 2, Bautz, Hamm 1990, ISBN 3-88309-032-8, s. 243.
Autor: Roman Penkała