Leopold Friedrich Günther von Goeckingk

Leopold Friedrich Günther von Goeckingk (znany także jako Göckingk; ur. 13 lipca 1748 r. w Gröningen koło Halberstadt; zm. 18 lutego 1828 r. w in Groß Wartenberg, obecnie Syców na Dolnym Śląsku) - niemiecki poeta okresu rokoko, publicysta i pruski urzędnik. (wyznania ewangelickiego)

GoeckingkLFG
Leopold Friedrich Günther von Goeckingk, portret z 1785.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Christiann. Friedrich Günther Goeckingk (1703-1773), pruski radca w Kamerze Wojny i Domen w Halberstadt; matka Johanne Schwartz (1716-1779); - ożenił się 1) w Nohra w 1775 r. z Sophie Vopel (1745-1781), 2) w Ellrich w 1782 r. z Amalie Vopel (1756-1814), siostra pierwszej żony; z pierwszego małżeństwa miał 2 synów, a z drugiego syna i córką.

Życiorys

Leopold Friedrich Günther von Goeckingk uczęszczał do szkoły katedralnej w Halberstadt, gdzie nawiązał kontakt z Johannem Wilhelmem Ludwigiem Gleimem (1719-1803). Naukę kontynuował w Pädagogium w Halle założonym przez Augusta Hermanna Francke (1663-1727). Tam spotkał Gottfrieda Augusta Bürgera (1747-1794), z którym później się zaprzyjaźnił. Na uniwersytecie w Halle studiował od 1765 r. kameralistykę i prawoznawstwo. Po ukończeniu studiów został w 1768 r. referendarzem w Kamerze Wojny i Domen w Halberstadt.

Od czasów uniwersyteckich przyjaźnił się z Klamerem Eberhardem Karlem Schmidtem (1746-1824), a teraz wstąpił razem z nim do literackiego kręgu skupiającego się wokół Gleima, do którego należeli także Johann Georg Jacobi (1740-1814) i Johann Lorenz Benzler (1747-1817). Nie będąc anakreontykiem i przy wszystkich różnicach usposobienia uzyskał tam elementy jednak nadające kierunek jego estetycznej edukacji i jego poglądom na świat.

Od 1770 r. był dyrektorem kancelarii w Ellrich. W tym czasie spotkał Ludwiga Friedricha Augusta Unzera (1748-1774), który zapoznał go z nowym nurtem literackim Sturm und Drang. Kolejne lata były jego najowocniejszym okresem twórczym. Z miłości do przyszłej żony Sophie Vopel i korespondencji z nią powstała jego książka "Lieder zweier Liebenden" (1777), która znalazła silne zainteresowanie wśród jemu współczesnych. Oprócz rokokowych i sentymentalnych skłonności pojawia się w niej nowa pierwotność uczucia. W najlepszych wierszach miłosnych słyszalne są brzmienia pokrewne liryce przeżyć młodego Johanna Wolfganga von Goethego (1749-1832).

W 1775 r. (wg NDB 1776 r.) przejął od Heinricha Christiana Boie (1744-1806) kierownictwo w czasopiśmie "Göttinger Musenalmanach", a od 1776 do 1779 r. wydawał je wspólnie z Gottfriedem Augustem Bürgerem. W latach 1780-1788 wydawał razem z Johannem Heinrichem Vossem (1751-1826) Hamburger Musenalmanach. W 1783 r. założył czasopismo "Journal von und für Deutschland", które służyło celom oświatowym.

W 1786 r. został radcą w Kamerze Wojny i Domen w Magdeburgu, w 1788 r. w Wernigerode, w 1793 r. tajnym radcą finansowym w Berlinie. W 1789 r. król pruski nadał mu tytuł szlachecki. W latach 1803-1804 był odpowiedzialny za reformę administracji w Fuldzie. W 1809 r. Leopold Friedrich Günther von Goeckingk przeszedł na emeryturę, a w 1814 r. wycofał się zupełnie z relacji służbowych i żył przeważnie w Berlinie, później też w Sycowie, gdzie zmarł 18 lutego 1828 roku.

W XIX wieku tylko Theodor Storm (1817-1888) zwracał na niego uwagę w "Deutsche Liebeslieder" (1859), natomiast literaturoznawstwo obstawało przy negatywnej ocenie jego twórczości wystawionej przez Georga Gottfrieda Gervinusa (1805-1871). W XX w. został ponownie odkryty, zwłaszcza przez Karla Krausa (1874-1936) i Friedo Lampe (1899-1945).

Dzieła (wybór)

  • Sinngedichte (Epigramy), 2 tomy, 1772.
  • Lieder zweier Liebenden (Pieśni dwojga kochanków), 1777.
  • Gedichte (Wiersze), 3 tomy, 1779-82.
  • Adlerkannt und Nettchen : eine Geschichte aus dem Redoutensaale in sechs Abschnitten. 1783.
  • Charaden und Logogryphen (Szarady i logogryfy), 1817.

Literatura

Autor: Roman Penkała