Rudolf von Gottschall
Rudolf Karl von Gottschall (tytuł szlachecki od 1877; ur. 30 września 1823 we Wrocławiu; zm. 21 marca 1909 w Lipsku) – niemiecki dramaturg, nowelista, filozof, krytyk i historyk literatury.
Rudolf von Gottschall. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
- Ożenił się: w 1852 z Marie Freiin von Seherr-Thoß (ur. 1829);
- Dzieci: Hermann von Gottschall (1862–1933), mistrz szachowy i twórca kompozycji szachowych.
Życiorys
Rudolf von Gottschall ukończył gimnazjum w Kętrzynie, po czym studiował prawo na uniwersytecie w Królewcu, skąd go relegowano z powodu agitacji politycznej. W Królewcu był uczniem m.in. Karla Rosenkranza (1805–1879). Studia kontynuował we Wrocławiu i Berlinie. W 1846 r. doktoryzował się w Królewcu pismem o rzymskiej karze za cudzołóstwo.
W 1847 r. został dramaturgiem w Teatrze Miejskim w Królewcu. Następnie udał się w 1848 r. do Hamburga, w 1852 do Wrocławia i w 1862 r. do Poznania, gdzie przez krótki czas był redaktorem „Ostdeutsche Zeitung”. Od 1864 r. mieszkał w Lipsku i wydawał tam do 1888 r. czasopisma „Blätter für literarische Unterhaltung” i „Unsere Zeit”. W Lipsku Rudolf von Gottschall był współzałożycielem i pierwszym prezydentem założonego w 1871 r. Towarzystwa Pisarzy Scenicznych (Gesellschaft der Bühnenschriftsteller) oraz przez wiele lat prezydentem towarzystwa szachowego Schachgesellschaft Augustea Leipzig; między innymi z jego inicjatywy 18 lipca 1877 r. powołany został do życia Niemiecki Związek Szachowy (Deutsche Schachbund).
Jego wykładów w Lipsku słuchał Siegfried Lipiner (1856–1911).
Dzieła (wybór)
- Lieder der Gegenwart (wiersze), 1842.
- Ulrich von Hutten (dramat), 1843.
- Robespierre (dramat), 1845.
- Barrikaden-Lieder (wiersze), 1848.
- Wiener Immortellen (wiersze), 1848.
- Ferdinand von Schill (dramat), 1850.
- Die Göttin. Ein Hoheslied vom Weibe (epos), 1852.
- Die deutsche Nationalliteratur in der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts 2 tomy, 1855.
- Poetik, 1858.
- Mazeppa (dramat), 1859.
- Reisebilder aus Italien, 1864.
- Die Diplomaten (komedia), 1865.
- Dramatische Werke 12 tomów, 1865–80.
- Der Nabob (dramat), 1866.
- Porträts und Studien 4 tomy, 1870/71.
- Die Welt des Schwindels (komedia), 1871.
- Der neue Plutarch, 12 tomów, 1874–88.
- Im Banne des schwarzen Adlers (powieść) 3 tomy, 1876.
- Das goldene Kalb (powieść), 3 tomy, 1880.
- Die Erbschaft des Blutes (powieść), 3 tomy, 1882.
- Merlins Wanderungen (epos), 1887.
- Bunte Blüthen (wiersze), 1891.
- Verkümmerte Existenzen (powieść), 2 tomy, 1892.
- Moderne Streber (powieść), 2 tomy, 1896.
- Der steinerne Gast (powieść), 1897.
- Das verzauberte Schloß (powieść), 1898.
- Rahab (dramat), 1898.
- Aus meiner Jugend (autobiografia), 1898.
- Zur Kritik des modernen Dramas, 1900.
- Auf freien Bahnen (powieść), 2 tomy, 1901.
- Parasiten (powieść), 1906.
- Späte Lieder (wiersze), 1906.
Literatura
- Moritz Brasch: Rudolf von Gottschall. Ein literarisches Portrait. Leipzig: Gottwald 1893.
- Alfred Stroedel: Die geschichtlichen Versdramen Rudolf von Gottschalls. Dresden: v. Baensch Stift 1921.
Linki
- „Rudolf Gottschall” w Kultur in Ostpreußen.
- Pisma Rudolfa Gottschalla i o nim w Deutsche Digitale Bibliothek.