Theoderich Dietrich Gresemund


Theoderich Dietrich Gresemund (ur. w 1477 w Spirze (niem. Speyer; zm. w październiku 1512 w Moguncji (niem. Mainz)) - niemiecki nauczyciel prawa, humanista i poeta. (wyznania katolickiego)

Genealogia


Ojciec Dietrich (zm. 1514), z Meschede (Westfalia), doktor medycyny, w latach 1470-75 i od 1484 osobisty lekarz arcybiskupa Moguncji, uczył na uniwersytecie w Moguncji; matka Barbara Imolaria (Imelin).

Życiorys


Theoderich Dietrich Gresemund, bardzo popierany przez Ivo Witticha (1455-1507) studiował na uniwersytecie w Moguncji. Pod wpływem Conrada Celtisa i Johanna Trithemiusa zrezygnował z zamiaru zostania mnichem i w listopadzie 1495 r. udał się do Padwy, potem do Rzymu, gdzie był uczniem Juliusa Pomponiusa Laetusa (1428-1498). Od lata 1497 r. kontynuował studia prawnicze w Bolonii i w 1498 r. nabył tytuł doktora prawa w Ferrarze. Od maja 1499 r. przebywał u przyjaciela ojca Johanna Vigiliusa w Heidelbergu, zbliżył się tam do Johannesa Reuchlina, prowadził wykłady z prawa i był w bliskich kontaktach z Jakobem Wimpfelingiem. Z Wimpfelingiem, Adamem Wernerem von Themarem i jego uczniem Peterem Güntherem, przyszłym nauczycielem Filipa Melanchtona utrzymywał już wcześniej bliskie kontakty. W 1501 r. przebywał w Sienie i wracając do Moguncji zaprzyjaźnił się w Kaysersbergu (Alzacja) z Johannem Geilerem von Kaysersbergiem, a w Strasburgu i Spirze, wziął udział w sporze Wimpfelinga z Thomasem Murnerem.

Najpóźniej w 1499 r. rozpoczął karierę kościelną.

 Theoderich Dietrich Gresemund
Theodorici Gresemundi Historia violatae crucis.
Źródło: Digitalisat: Bayerische Staatsbibliothek

Od stycznia 1506 r. działał jako generalny wikariusz arcybiskupa Moguncji i od 1508 r. jako protonotariusz. W 1505 r. został kanonikiem w kościele farnym »Sankt Stephan« w Moguncji i w 1510 r. tamtejszym scholastykiem. Już ok. 1504 r. wykładał prawo cywilne na uniwersytecie w Moguncji, gdzie w ostatnich latach życia był profesorem.

W latach 90-tych utrzymywał ścisłe kontakty z Celtisem, Johannesem Cuspinianem i Jacobusem Canterem (1471-1529). Od 1502 r. należał do kręgu humanistycznego skupiającego się wokół Johannesa Aesticampianusa (1457-1520) i w 1502 zaprzyjaźnił się z Mutianusem Rufusem.

Theoderich Dietrich Gresemund posiadał kolekcję starożytnych monet i inskrypcji, którą przekazał kanonikowi Dietrichowi Zobel von Giebelstadt.

Znaczenie


W pierwszej części pisma »Lucubraciunculae bonarum septem artium Apologiam eiusdemque cum philosophia dialogum et orationem ad rerum publicarum rectores in se complectentes« (1494) prowadził walkę przeciw przytłaczającym metodom scholastycznym, a szczególnie gramatyce średniowiecznej. W drugiej jego części atakował sposób rządzenia na dworach książęcych i władze miejskie, a w trzeciej znajduje się ostre napomnienie skierowane szczególnie do papieża Aleksandra VI, które w wyniku niemoralności kleru wzywa do zreformowania Kościoła, począwszy od kurii. Książęta zamiast koni, psów i sokołów powinni utrzymywać wykształconych ludzi, powinni być sprawiedliwi i zachowywać samokontrolę. W przeciwieństwie do ogólnie panującego w tym czasie nurtu ascezy Theoderich Dietrich Gresemund bronił w 1495 r. jako pierwszy w niemieckim humanistycznym piśmiennictwie reńskiego ducha karnawału. Wskazuje przy tym na teutońską furię ("furor teutonicus") wyładowującą się w niemieckim mieście w świątecznym czasie ostatek.

Dzieła (wybór)


  • Lucubraciunculae bonarum septem artium Apologiam eiusdemque cum philosophia dialogum et orationem ad rerum publicarum rectores in se complectentes. 1494.
  • Oratio Theodorici gresemundi ad sanctam synodum Mogu[n]tinam elegantissima. 1499.
  • Theodorici gresemundi iunioris Moguntini iuc[u]ndissimus in septem artium liberaliu[m] defensionem dialogus. 1501.
  • In hoc libello hec continentur versiculi ... 1502.
  • Historia violatae crucis Theodorici Gresemundi. 1512.

Literatura


Linki