Adolf Grimme

Adolf Berthold Ludwig Grimme (ur. 31 grudnia 1889 w Goslar; zm. 27 sierpnia 1963 w Degerndorf am Inn) - niemiecki minister kultury i pedagog. Pierwszy dyrektor naczelny »Nordwestdeutscher Rundfunk«. Jego imię nosi nagroda »Grimme-Preis« przyznawana za wyróżniające się audycje telewizyjne. (wyznania ewangelickiego)

Adolf Grimme. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Adolf (1854-1906), zawiadowca stacji; matka Louise Sander (1858-1952); - ożenił się 1) w Leer w 1916 (rozwód 1945/46) z malarką Maschą z domu Brachvogel, 2) w Isernhagen w 1947 z Josefine z domu von Behr (ur. 1907), wdową po Wolfgangu Kuba, rozwiedzioną z dolnosaksońskim premierem Hinrichem Wilhelmem Kopfem (zm. 1961); miał 2 synów i córkę z pierwszego małżeństwa.

Życiorys ↑

Adolf Grimme po ukończeniu szkoły ludowej w Weferlingen oraz gimnazjum w Sangerhausen i Hildesheim studiował w latach 1908-14 filozofię i germanistykę w Halle, Monachium i Getyndze. Jednym z jego wykładowców był Edmund Husserl. Po studiach został nauczycielem w Leer, w 1919 r. nauczycielem dyplomowanym w wyższej szkole w Hanowerze. W 1922 r. wstąpił do SPD, jak również do organizacji »Bund Entschiedener Schulreformer« (BESch) zajmującej się reformą szkolnictwa w Republice Weimarskiej. Należał także do związku »Bund der Religiösen Sozialisten«. Przez całe życie łączył chrześcijaństwo i socjalizm, przy czym jego motto brzmiało, że: "Socjalista może być chrześcijaninem, chrześcijanin musi być socjalistą."

W 1923 r. Adolf Grimme awansował na starszego nauczyciela i został członkiem instytucji sprawującej nadzór nad szkołami wyższymi »Provinzialschulkollegium« w Hanowerze. W latach 1925-27 był nadradcą szkolnym do spraw szkół dla dziewcząt w Magdeburgu, w 1928-29 radcą ministerialnym w Pruskim Ministerstwie Kultury, od 1929 do 1930 wiceprezydentem »Provinzialschulkollegium« w Berlinie i Marchii Brandenburskiej, w latach 1930-32 był następcą Carla Heinricha Beckera (1876-1933) jako ostatni minister kultury w demokratycznie wybranym rządzie Prus. W 1932 r. został zdymisjonowany po objęciu władzy przez Franza von Papena (1879-1969). Od 1932 do 1933 r. należał do SPD w pruskim Landtagu. W następnych latach borykał się z problemami finansowymi, gdyż w okresie nazizmu nie piastował żadnych urzędów. W tym czasie napisał komentarze do »Ewangelii Jana«. Przez Adama Kuckhoffa (1887-1943) nawiązał kontakt z antynazistowską grupą »Rote Kapelle«. W 1942 r. po przeszukaniu domu przez gestapo został aresztowany i w 1943 r. skazany na 3 lata ciężkiego więzienia (Luckau i Fuhlsbüttel) z powodu "niezawiadomienia o zamiarze zdrady stany". W 1945 został mianowany przez angielski rząd okupacyjny dyrektorem rządu głównego oddziału kultury i nauki prezydium naczelnego w Hanowerze, potem w latach 1946-48 był ministrem kultury w rządzie krajowym Hanoweru i w latach 1948-56 dyrektor naczelny »Nordwestdeutscher Rundfunk«.

Adolf Grimme był pedagogiem, wychowawcą i politykiem zajmującym się kulturą i nauką. Po I wojnie światowej przyłączył się do zdecydowanych reformatorów szkolnictwa i szukał swobodnego wzrostu ludzkich zdolności i talentu w sensie społecznego wychowania ludzi, żeby wspierać ich edukację. Oprócz filozofii starał się o zharmonizowanie wiary i nauki. Jego osobowość charakteryzował humanitaryzm, który był zarówno określony przez wiarę wynikającą z ewangelicznego chrześcijaństwa, jak również religijnie otrzymane zadanie demokratycznego socjalizmu. Chodziło mu przy tym o pewien realizm i doprowadzenie do pełnego rozwoju wolności i możliwości leżących w człowieku. Organicznie powstałe szkoły »Gemeinschaftsschule« były dla niego warunkiem wstępnym bazy edukacyjnej nowoczesnego społeczeństwa.

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑