Joseph Haas

Joseph Haas (ur. 19 marca 1879 r. w Maihingen koło Nördlingen; zm. 30 marca 1960 r. w Monachium) był niemieckim kompozytorem i nauczycielem muzyki, którego prace zaliczane są do późnego romantyzmu. (wyznanie katolickie)

Joseph Haas
Joseph Haas.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Alban (1850–1901), nauczyciel w szkole ludowej w Maihingen, syn Josepha Albana Jakoba, kasztelana książęcego w Wallerstein i Marii Ledwinka; matka Theresia Mozet (1849–1929); – ożenił się w Günzburgu w 1902 r. z Therese Vogt (1878–1959); miał syna i córkę.

Życiorys

Joseph Haas poszedł najpierw w ślady ojca i od 1897 do 1904 r. pracował jako nauczyciel w placówce kształcącej nauczycieli w Lauingen an der Donau. Po zdanym egzaminie wstępnym, od 1904 r. doskonalił umiejętności muzyczne w Monachium u Maxa Regera, za którym w 1907 r. podążył do Lipska, gdzie jego nauczycielem był także Karl Straube. Po ukończeniu studiów w 1909 r. wrócił do Monachium. Wkrótce jego kompozycje stały się znane i w 1911 r. powołano go jako nauczyciela kompozycji do Konserwatorium Stuttgarckiego, w który w 1916 r. otrzymał tytuł profesora. Od 1919 do 1921 r. kierował Akademią Śpiewaczą w Głogowie (niem. Singakademie zu Glogau). W 1921 r. powołano go do Akademii Muzycznej w Monachium (niem. Akademie für Tonkunst in München), gdzie od 1924 do 1950 r. był profesorem zwyczajnym. Razem z Paulem Hindemithem i Heinrichem Burkardem założył w 1921 r. jeden z najważniejszych obecnie festiwali muzycznych »Donaueschinger internationalen Kammermusikfeste für Neue Musik«. W 1925 r. został członkiem zarządu oddziału muzyki kościelnej. Wkrótce stał się jednym z najbardziej poszukiwanych nauczycieli kompozycji w Niemczech. Z jego klasy mistrzowskiej wyszli m.in. kompozytor Karl Amadeus Hartmann oraz dyrygenci Eugen Jochum i Wolfgang Sawallisch.

W czasie nacjonalizmu Joseph Haas był atakowany jako »apostoł postępu« z powodu popierania nowej muzyki w »Donaueschinger« oraz z powodu praktykowania wiary katolickiej. Po wojnie był prezydentem Wyższej Szkoły Muzycznej i Teatralnej w Monachium (niem. Hochschule für Musik und Theater München), co utrudniło mu komponowanie. Dopiero po przejściu na emeryturę powstała kolejna część jego prac.

Kiedy zmarł 30 marca 1960 r. był poważanym nestorem kompozytorów niemieckich. Otrzymał wiele wyróżnień, m.in. doctora honoris causa Uniwersytetu Monachijskiego, papieskiego Instytutu Muzyki Kościelnej w Rzymie, był honorowym senatorem w Wyższej Szkole Muzycznej w Stuttgarcie, Dreźnie i Lipsku. Od 1949 r. istnieje Towarzystwo Josepha Haasa (niem. Joseph-Haas-Gesellschaft) propagujące jego dzieła.

Wśród uczniów Maxa Regera zaliczany jest do najwybitniejszych i odnoszących największe sukcesy osobowości, chociaż jego styl z upływem czasu odbiegał od zawiłości harmonicznej jego nauczyciela i rozwinął się w preferowany charakter durowy. W Josophie Haase żyło i działało coś z ducha południowo–niemieckiej muzyki ludowej. Jego twórczość obejmuje prawie wszystkie gatunki muzyczne. Od małych kawałków fortepianowych (»Hausmärchen«, »Schwänke und Idyllen«, »Eulenspiegeleien«) i pieśni, muzykę kameralną (kwartet smyczkowy op.50) i organową, dzieła orkiestrowe, oratoria ludowe (»Die heilige Elisabeth«, »Christnacht«, »Das Lebensbuch Gottes«, »Das Jahr im Lied«), muzykę kościelną (»Deutsche Singmesse« (1924), »Deutsche Vesper« (1929), »Deutsche Gloria« (1933) po opery (»Tobias Wunderlich« i »Die Hochzeit des Jobs«).

Joseph Haas o sensie muzyki tak się wypowiedział:

»Muzyka powinna cieszyć, nie obrażać; powinna wstrząsnąć, nie zgruchotać; powinna uszlachetniać, nie banalizować.«

Literatura

  • Karl Laux: Joseph Haas. Henschel, Berlin 1954.
  • Wilhelm Zentner: „Haas, Joseph” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 7, Duncker & Humblot, Berlin 1966, ISBN 3-428-00188-5, s. 376.

Linki

Autor: Roman Penkała