Hans Joachim Iwand

Hans Joachim Iwand (ur. 11 lipca 1899 w Sarbach (wówczas niem. Schreibendorf) na Dolnym Śląsku); zm. 2 maja 1960 w Bonn) – niemiecki teolog ewangelicki. Jego uczniem był Jürgen Moltmann.

Iwand (2 z lewej) i Karl Barth (1 z prawej) w 1956 w Wuppertalu. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Otto (1870–1946), pastor w Sarbach, od 1914 w Jordanowie Śląskim (niem. Jordansmühl); matka Lydia (1877–1933), córka pastora Alberta Constantina Ludwiga Herrmanna w Cierpicach (niem. Türpitz Kr. Strehlen) i Valeski Schwarzkopf; – ożenił się w 1927 z Ilse Erhardt (zm. 1950) z Królewca; miał 5 dzieci.

Życiorys

Po zdanej w 1917 r. maturze w Görlitz Hans Joachim Iwand studiował teologię ewangelicką na uniwersytetach we Wrocławiu (u Hansa von Sodena (1881–1945), Ericha Schaedera (1861–1936) i Rudolfa Hermanna (1887–1962)) oraz w Halle. W 1927 r. habilitował się w Królewcu z zakresu teologii systematycznej i od 1934 r. był profesorem w Herder-Institut w Rydze. Z powodu aktywnej działalności w Kościele Wyznającym został odwołany z tego stanowiska. W latach 1935–1937 prowadził nielegalne seminarium duchowne w ramach Kościoła Wyznającego w Blöstau (obecnie Wischnjowka w obwodzie kaliningradzkim). W 1937 wydalono go z Prus Wschodnich i jednocześnie otrzymał zakaz wygłaszania mów w całej Rzeszy. Od 1938 do 1945 był pastorem w zborze w St. Marien w Dortmundzie, od listopada 1938 do marca 1939 przebywał w areszcie.

W 1946 r. został profesorem teologii systematycznej w Getyndze, a w 1952 w Bonn. Hans Joachim Iwand uważany jest za świetnego interpretatora Lutra, którego naukę o usprawiedliwieniu traktował jako „oznakę autentyczności całej wiary”, dlatego też rozumiał Ewangelię jako proces kształtowania sumienia w drodze do wolności. Wychodząc z pojęcia Kościoła Marcina Lutra (1483–1546) uczył o jedności wiary i działania, nauki i życia, teologi i polityki. Zamiast dogmatycznego zastosowania teologii Lutra żądał jej dogmatycznego ponownego wykorzystania. W latach 1949–1960 należał do Synodu Ewangelickiego Kościoła Niemiec (EKD) i kościelnego komitetu udzielającego pomocy osobom wypędzonym z Prus Wschodnich i Śląska. Jako czołowy przedstawiciel braterstwa kościelnego angażował się w dyskusje protestantów niemieckich dotyczące współczesnych problemów. Szczególną uwagę Hans Joachim Iwand poświęcał stosunkom ekumenicznym z Kościołem prawosławnym. Z tym też związane były jego podróże w latach 1956 i 1958 do Związku Radzieckiego.

Dzieła (wybór)

Literatura