Hans Mayer

Życiorys

Hans Mayer pochodził z zamożnej rodziny żydowskiej. Jego rodziców zamordowano w nazistowskim obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu (KZ Auschwitz). Po zdaniu matury w 1924 roku w gimnazjum w Kolonii-Ehrenfeld studiował prawo, nauki polityczne, historię i muzykę na uniwersytetach w Kolonii, Bonn i Berlinie. W 1930 roku doktoryzował się w Kolonii u Hansa Kelsena dysertacją Die Krise der deutschen Staatslehre und die Staatsauffassung Rudolf Smends (Kryzys niemieckich nauk politycznych i pogląd Rudolfa Smenda na państwo). W tym czasie przyłączył się do SPD i współpracował z czasopismem Der Rote Kämpfer. Końcem 1931 roku należał do założycieli Socjalistycznej Partii Robotników Niemiec (Sozialistische Arbeiterpartei Deutschlands, SAPD), z której z powodu sympatyzowania z Komunistyczną Partią Niemiec-Opozycja (Kommunistische Partei Deutschlands-Opposition, KPD-O) został w następnym roku wykluczony.

Z powodu pochodzenia żydowskiego i poglądów marksistowskich naziści zakazali mu w lipcu 1933 roku wykonywania zawodu. W sierpniu Hans Mayer uciekł do Francji, gdzie przez krótki czas był redaktorem naczelnym w organie prasowym KPO-Elsass, gazecie Neue Welt. W 1934 roku przeniósł się do Genewy, gdzie jako badacz społeczny otrzymał zlecenia od Hansa Kelsena i Maxa Horkheimera. W następnym roku wystąpił z KPD-O. W tym czasie na jego literaturoznawcze poglądy istotnie wpłynął Carl Jacob Burckhardt. W latach 1937–39 był członkiem Collège de Sociologie w Paryżu. Tam wygłosił wykład o tajnych stowarzyszeniach politycznych w niemieckim romantyzmie, w którym pokazał jak poprzedzały one symbolikę nazistowską. Innymi uchodźcami działającymi w Collège de Sociologie byli Walter Benjamin i Paul Ludwig Landsberg.

Grób Hansa Mayera na Dorotheenstädtischer Friedhof w Berlinie. Źródło: Wikimedia Commons

Po zakończeniu II wojny światowej Hans Mayer wrócił w 1945 roku do Niemiec. Amerykańskie władze okupacyjne mianowały go redaktorem kulturalnym niemieckiej agencji prasowej DENA, poprzednikiem DPA, a później głównym redaktorem politycznym Radia Frankfurt. W 1948 roku wyjechał razem z przyjacielem Stephanem Hermlinem do sowieckiej strefy okupacyjnej. W Lipsku habilitował się w 1948 roku, a następnie został tam profesorem literaturoznawstwa i stał się najbardziej wpływowym krytykiem nowej literatury niemieckiej. Miał możliwość przebywania zarówno we wschodnim, jak również zachodnim świecie. Na Niemieckiej Republice Demokratycznej oddziaływał poprzez wygłaszane wykłady i koła dyskusyjne, a na Niemczech Zachodnich był częstym gościem spotkań Grupy 47 (Gruppe 47). W tym czasie utrzymywał też kontakt z Bertoltem Brechtem.

Od 1956 roku pogarszały się jego stosunki z przedstawicielami władz Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W 1963 roku Hans Mayer wyjechał z odczytami do Tybingi, skąd już nie wrócił do NRD. Między 1964 a 1967 rokiem współpracował razem z krytykiem literackim Marcelem Reich-Ranickim w literacko-kulturalnym programie telewizyjnym i radiowym Das literarische Kaffeehaus. W 1964 roku powołano go na nowo powstałą katedrę literatury niemieckiej w uniwersytecie w Hanowerze, gdzie pracował do emerytury w 1973 roku. Następnie zamieszkał w Tybindze, gdzie wykładał jako profesor honorowy. Choroba oczu spowodowała, że swoje ostatnie teksty musiał dyktować, ale pomimo tego jeszcze przez długi czas prowadził działalność publicystyczną.

Za działalność literacką otrzymał Nagrodę Narodową NRD (1955), Nagrodę im. Ernsta Blocha (1988) i Nagrodę im. Heinricha Manna (1995).

Hans Mayer zmarł 19 maja 2001 w Tybindze, w wieku 94 lat. Jego grób znajduje się cmentarzu Dorotheenstädtischer Friedhof w Berlinie.

Pisma (wybór)

Literatura

Linki

Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons. Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.