Hans Rott


Johann Nepomuk Karl Maria Rott (ur. 1 sierpnia 1858 w Braunhirschengrund; zm. 25 czerwca 1884 w Wiedniu) – austriacki kompozytor i organista. (wyznanie katolickie)

Genealogia


  • Ojciec: Carl Mathias (właściwie Roth) (1807–76), aktor i śpiewak w Wiedniu;
  • Matka: Maria (1840–72), śpiewaczka, aktorka w Wiedniu, córka wiedeńskiego tancmistrza Jakoba Leopolda Lutza (1802–47) i Kathariny Schmer;
  • Rodzeństwo: miał 5 rodzeństwa przyrodniego m.in. braci Karla (1860–81, aktor, kapelmistrz m.in. w St. Pölten, Krems/Donau) i Theodora Christopha Karla (1834–94), który był jego opiekunem i kuratorem;
  • Stan cywilny: kawaler.

Życiorys


Hans Rott był przedślubnym dzieckiem pary aktorskiej Carla Mathiasa Rotta i Marii Lutz. Ochrzczony został jako Johann Nepomuk Karl Maria Lutz, a dopiero po zawarciu przez rodziców ślubu był w 1863 r. przez ojca „uznany”. W Konserwatorium Wiedeńskim studiował w latach 1874–78 grę na fortepianie u Leopolda Landskrona (1842–1900), grę na organach u Antona Brucknera (1824–1896), harmonię u Hermanna Graedenera (1844–1929) i razem z Gustavem Mahlerem (1860–1911) kompozycję i kontrapunkt u Franza Krenna (1816–1897). W 1876 r. jako członek wiedeńskiego akademickiego Stowarzyszenia Wagnerowskiego (Wagner-Verein) brał udział w pierwszym Festiwalu Wagnerowskim w Bayreuth (Bayreuther Festspiele).

W latach 1876–78 był organistą w kościele pijarów (Piaristenkirche) Maria Treu w Wiedniu i mieszkał w klasztorze pijarów. Bruckner bezskutecznie usiłował, swojego „ulubionego ucznia” osadzić jako organistę w kościele św. Floriana względnie w Klosterneuburgu. Od 1878 r. Hans Rott żył z udzielanych lekcji prywatnych i wsparcia przyjaciół. We wrześniu 1880 r. odrzucona została przez Johannesa Brahmsa (1833–1897) jego Symfonia E-dur, gdy ubiegał się o stypendium państwowe. Ostra krytyka przeciwników Brucknera i innych spowodowała, że w październiku 1880 r. podczas jazdy do Mülhausen (Mulhouse, Alzacja), dokąd zaangażowany został na stanowisko dyrektora muzycznego i kierownika chóru, nastąpiło u niego załamanie psychiczne. W lutym 1881 r. Hans Rott został przekazany z kliniki psychiatrycznej w Wiedniu do placówki dla obłąkanych Niederösterreichische Landesirrenanstalt am Brünnlfeld (Wiedeń-Alsergrund), gdzie po kilku próbach samobójczych zmarł na gruźlicę.

Zainteresowania świata muzyki Symfonią E-dur i innymi pracami Hansa Rotta rozbudziła w 1989 r. jej premiera w Cincinnati (Ohio w Stanach Zjednoczonych) przez Cincinnati Philharmonia Orchestra. W Symfonii E-dur oprócz podobieństwa do Richarda Wagnera (1813–1883) i Brucknera można rozpoznać nawet motywy z Brahmsa i rysy impresjonistyczne. Pojawiają się także tematy, które stały się znane z twórczości symfonicznej Mahlera rozpoczętej dopiero kilka lat później. Gustav Mahler określił Hansa Rotta jako „twórcę nowej symfonii” (Natalie Bauer-Lechner w Erinnerungen an Gustav Mahler). Rott zaczął prawdopodobnie komponować już przed 1874 rokiem. Spuścizna jego obejmuje 25 kompozycji, wśród nich utwory instrumentalne, pieśni, chorały, oratorium i muzykę kameralną.

Dzieła (wybór)


Utwory wokalne

  • Sanctus a-moll na czterogłosowy chór mieszany i orkiestrę (1878 ?).
  • Tantum ergo G-dur na czterogłosowy chór mieszny, kwartet smyczkowy i organy (11 marca 1877).
  • Pater noster F-dur na bas, kwartet smyczkowy i kontrabas (13 listopada 1878).
  • Pater noster G-dur na bas/baryton, kwartet smyczkowy i kontrabas (niedatowane, prawdopodobnie 1876).
  • Das Abendglöcklein Es-dur. Lied für Alt und Klavier (Dzwoneczek wieczorny Es–dur. Pieśń na alt i fortepian) (1876).
  • Das Veilchen G-dur. Lied für Sopran oder Tenor und Klavier (Fiołek G-dur. Pieśń na sopran lub tenor i fortepian) (1877).
  • Agnus - Choral (1878).
  • Der Tod. Oratorium (Śmierć. Oratorium) (1880).

Utwory instrumentalne

  • Symfonia As–dur na orkiestrę smyczkową (1874-1875).
  • Symfonia Finale (5 luty 1876).
  • Uwertura Hamlet a-moll (15 lipiec - 19 listopad 1876).
  • Suita B–dur na orkiestrę (28 luty - 25 maj 1877).
  • I Symfonia E-dur (1878–80).
  • II Symfonia (1 styczeń - 4 sierpień 1880).
  • Suita E-dur.

Literatura


  • Uwe Harten: Rott, Hans w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 22, Duncker & Humblot, Berlin 2005, ISBN 3-428-11203-2, s. 136. (Digitalisat).
  • I.Fuchs: Hans Rott w: Oesterreichisches Musiklexikon. Online-Ausgabe

Linki