Hans Thoma

Hans Thoma (ur. 2 października 1839 w Bernau w Schwarzwaldzie, zm. 7 listopada 1924 w Karlsruhe) – niemiecki malarz i grafik. W okresie monachijskim malował przeważnie pejzaże, we Frankfurcie stworzył także obrazy o tematyce alegorycznej, a u schyłku życia pojawiły się w jego twórczości sceny z życia i działalności Jezusa Chrystusa. (wyznanie ewangelickie)

Hans Thoma - Selbstbildnis vor Birkenwald (1899)
Autoportret przed lasem brzozowym, 1899.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Franz Joseph Thoma (1794–1855), młynarz bez młyna i drzewiarz w Schwarzwaldzie;
  • Matka: Rosa Thoma (1804–1897) z domu Mayer, pochodziła z rodziny zajmującej się rzemiosłem artystycznym. Jej dziadek pochodził z Menzenschwand i był bratem dziadka Franza Xavera i Hermanna Winterhaltera;
  • Rodzeństwo: brat Hilarius (1830-1852) i siostra Agathe;
  • Ożenił się: w 1877 z Cellą (Bonicella) z domu Berteneder (1858-1901).

Życiorys

Waldwiese 1876
Na leśnej łące, 1876.
Źródło: Wikimedia Commons

Hans Thoma uczył się od 1853 do 1859 roku u litografa, potem malarza pokojowego i lakiernika w Bazylei, później u malarza kopert i tarcz zegarków w Furtwangen. W 1859 roku wstąpił do Akademii Sztuk Pięknych w Karlsruhe, gdzie jego nauczycielami byli Ludwig Des Coudres (1820–1878), Johann Wilhelm Schirmer (1807–1863) i Hans Canon (1829–1885). W czasie studiów, które ukończył w 1866, lato spędzał w Bernau.

Od 1867 roku mieszkał w Düsseldorfie, gdzie zaprzyjaźnił się z Otto Schlodererem (1834–1902), z którym od 21 kwietnia do 6 maja 1868 przebywał w Paryżu, gdzie poznał Gustave'a Courbet'a (1819–1877). Od lata 1868 do jesieni 1870 mieszkał w Bernau, Karlsruhe i Säckingen. Jednak jego uwagę przykuła ówczesna stolica sztuki w Niemczech, Monachium, gdzie żył od listopada 1870 do jesieni 1873, z przerwami na pobyty w Säckingen. W Monachium poznał tamtejszą elitę malarską, do której należeli: Viktor Müller (1830–1871), Arnold Böcklin (1827–1901), Wilhelm Leibl (1844–1900) i krąg skupiony wokół niego. Latem 1873 roku spotkał frankfurckiego lekarza Otto Eisnera, który został jego mecenasem. W domu Otto Eisnera spędził jesień i zimę 1873 roku.

1873 Thoma Der Rhein bei Saeckingen anagoria
Ren koło Säckingen, 1873.
Źródło: Wikimedia Commons

Pierwszą podróż do Włoch (Toskania, Rzym) odbył w okresie od lutego do czerwca 1874 roku, a zimę ponownie spędził we Frankfurcie nad Menem. Od wiosny 1875 do jesieni 1876 roku ponownie przebywał w Monachium, gdzie jego uczennicą została przyszła żona Cella Berteneder. Po opuszczeniu stolicy Bawarii od jesieni 1876 do czerwca 1877 roku pracował razem z Wilhelmem Steinhausenem (1846–1924) we wspólnym atelier we Frankfurcie nad Menem. W 1877 roku poślubił Cellę Berteneder. Z żoną, siostrą i mamą mieszkał do 1899 roku we Frankfurcie nad Menem.

W 1879 roku podróżował do Liverpoolu, do Ch. Minoprio, który regularnie zaczął kupować jego obrazy i corocznie odwiedzał Hansa Thomę we Frankfurcie. Kolejną podróż do Włoch odbył od marca do czerwca 1880, gdzie na zlecenie Minoprio wykonał dziesięć widoków najbardziej znanych okolic. Minoprio zorganizował w Liverpool Art Club w 1884 roku wystawę prac Hansa Thomy. Wiosną 1887 roku Hans Thoma gościł u rzeźbiarza Adolfa von Hildebranda (1847–1921) we Florencji. W 1899 roku rozpoczęła się przyjaźń Hansa Thomy z Henry Thode (1857–1920), w tym samym roku został powołany przez wielkiego księcia Badenii Fryderyka I (1826–1907) do Karlsruhe jako dyrektor Kunsthalle i profesor tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Dopiero w 1890 roku miała miejsce pierwsza duża wystawa prac Hansa Thomy w Monachium, która okazała się również wielkim sukcesem.

Thoma Acht tanzende Frauen in Vogelkörpern 1886
Osiem tańczących kobiet w ciałach ptaków, 1886.
Źródło: Wikimedia Commons

W 1904 i 1905 roku podróżował do Szwajcarii. W rodzinnej miejscowości Bernau ostatni raz przebywał w lecie 1912 roku. W maju 1919 ustąpił ze stanowiska dyrektora Kunsthalle. Hans Thoma zmarł 7 listopada 1924 w Karlsruhe.

Dzieła (wybór)

  • Der Bienenfreund, 1863, Kunsthalle Karlsruhe;
  • Schwarzwaldlandschaft, 1867, Kunsthalle Bremen;
  • Porträts der Mutter und Schwester, 1868, Museum Folkwang Essen;
  • Der Ziegenhirt, 1869, Landesmuseum Mainz;
  • Schwarzwaldlandschaft, 1872, Staatliche Museen Berlin;
  • Kinderreigen, 1872, Querformat, Kunsthalle Karlsruhe;
  • Der Rhein bei Säckingen, 1873, Hans-Thoma-Museum Bernau;
  • Der Rhein bei Säckingen, 1873, Alte Nationalgalerie Berlin;
  • Gesang im Grünen, um 1875, Landesmuseum Hannover;
  • Religionsunterricht, 1878, własność prywatna;
  • Zitronenverkäuferin, 1880, Sammlung Sander;
Selbstporträt VI mit Blume (1919)
Autoportret z kwiatem, 1919.
Źródło: Wikimedia Commons
  • Taunuslandschaften, 1881 i 1890, Neue Pinakothek München;
  • Kinderreigen, 1884, Hochformat, własność prywatna;
  • Der Kunstschriftsteller Conrad Fiedler, 1884, Alte Nationalgalerie Berlin;
  • Bogenschützen, 1887, Alte Nationalgalerie Berlin;
  • Der Angler, 1888, Städtische Kunstsammlungen Bonn;
  • Mondscheingeiger, 1890, własność prywatna;
  • Der Hüter des Tales, 1893, Galerie Neue Meister Dresden;
  • Tal bei Bernau, 1904, Hans-Thoma-Kunstmuseum Bernau;
  • Das wandernde Bächlein, 1906;
  • Cykl 12 obrazów miesięcy, 8 obrazów planet i 10 obrazów Chrystusa, 1906–1908, Kunsthalle Karlsruhe.

Literatura

  • Fritz von Ostini: Thoma, Bielefeld un Leipzig, 1900.
  • Anna Spier: Hans Thoma. Ein Portrait, Heinrich Keller, Frankfurt a. M. 1900.
  • Karl Anton: Hans Thoma, ein Meister der Menschheit, G. Braun, Karlsruhe 1924.
  • Jan Lauts: Hans Thoma, Langewiesche, Königstein/Taunus 1995.

Linki

Autor: Roman Penkała