Gustav Hartenstein

Gustav Hartenstein (ur. 18 marca 1808 w Plauen (Vogtland); zm. 2 lutego 1890 w Jenie) – niemiecki filozof. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia ↑

Ojciec Chrstian August (1770–1858), kupiec, właściciel majątku rycerskiego w Oberlosa koło Plauen; matka Ernestine Wilhelmine Jahn (1779–1830); – ożenił się w Gerze w 1837 z Idą Schwencker; bezdzietny.

Życiorys ↑

Po nauce w szkole książęcej w Grimma (1822–26) Gustav Hartenstein studiował na uniwersytecie w Lipsku teologię, filozofię u Wilhelma Traugotta Kruga (1770–1842) i filologię u Gottfrieda Hermanna (1772–1848). Po doktoryzacji w 1831 r. i habilitacji w 1833 został w 1834 profesorem nadzwyczajnym i w 1836 zwyczajnym na uniwersytecie w Lipsku. W 1846 r. przyjęto go jako członka zwyczajnego do nowo utworzonej Królewsko-Saksońskiej Akademii Nauk (niem. Königlich Sächsische Gesellschaft der Wissenschaften). Po przejściu na emeryturę w 1859 r. udał się do Jeny, gdzie od 1878 r. kierował biblioteką uniwersytecką.

Dzięki Moritzowi Wilhelmowi Drobischowi (1802–1896) stał się zwolennikiem herbartianizmu i reprezentantem teorii Johanna Friedricha Herbarta (1776–1841) w licznych pismach.

Hartenstein wywarł silny wpływ na Karla Volkmara Stoya (1815-1885) i Hermanna Bonitza (1814-1888).

Gustav Hartenstein był wydawcą dzieł Immanuela Kanta (1724–1804) i Herbarta oraz pierwszym jego interpretatorem i biografem. Napisana przez niego biografia Herbarta ma dzisiaj duże znaczenie i zawiera ona wspomnienia przyjaciela Herbarta z okresu młodzieńczego, burmistrza Bremy Johanna Smidta (1773–1857).

Dzieła (wybór) ↑

  • Die Probleme und Grundlehren der allgemeinen Metaphysik. Leipzig 1836.
  • Über die neueste Darstellung und Beurteilung der Herbartschen Philosophie. Leipzig 1838.
  • Die Grundbegriffe der ethischen Wissenschaften. Leipzig 1844.

Literatura ↑

  • Max Heinze: „Hartenstein, Gustav” Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 50, Duncker & Humblot, Leipzig 1905, s. 21–24.
  • Walter Asmus: „Hartenstein, Gustav” Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 7, Duncker & Humblot, Berlin 1966, ISBN 3-428-00188-5, s. 710.

Linki ↑

Autor: Roman Penkała