Johann Georg Scheffner

Johann Georg Scheffner (ur. 8 sierpnia 1736 w Królewcu (niem. Königsberg); zm. 16 sierpnia 1820 w Królewcu) – niemiecki prawnik, pisarz, tłumacz, pruski urzędnik i wolnomularz. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia ↑

Ojciec Gottfried, urzędnik w Kamerach Wojny i Domen, później dzierżawca wielkich dóbr kameralnych; matka Anna Regina Reimer; rodzeństwo dwie siostry; – ożenił się w 1765 z Susanne Elisabeth (Babette) Bouissont (1734–1813); bezdzietny.

Życiorys ↑

Johann Georg Scheffner studiował w latach 1752–1757 prawo na uniwersytecie w Królewcu. Po zdaniu pierwszego egzaminu państwowego w 1757 r. został sekretarzem księcia Karla von Schleswig-Holstein-Sonderburg-Becka (1727–1759), który w tym czasie mieszkał w Królewcu. W listopadzie 1759 postanowił zostać żołnierzem. Potajemnie opuścił rosyjską część Prus, udał się do Miśni, i jako podchorąży brał udział w ostatniej kampanii wojny siedmioletniej, m.in. w oblężeniu Świdnicy. W 1765 r. otrzymał posadę sekretarza w królewieckich Kamerach Wojny i Domen. W tym czasie zaprzyjaźnił się z Theodorem Gottliebem von Hippelem (1741–1796). Od 1767 r. był radcą wojennym i podatkowym w Gusiewie (niem. Gumbinnen), tę samą funkcję pełnił od 1771 w Królewcu i od 1772 w Kwidzyniu (niem. Marienwerder), który przypadł Prusom po pierwszym rozbiorze Polski. Po trzech latach popadł w niełaskę i odszedł ze służby państwowej pozbawiony pensji i jakiś czas mieszkał w Chełmie (niem. Stolzenberge) koło Gdańska. Dzięki odziedziczonemu przez jego żonę spadkowi stał się zamożny i nabył upadły majątek w Grigorjewka (niem. Sprindlack) koło Gwardiejsk (niem. Tapiau), który w ciągu ośmiu lat doprowadził do rozkwitu. Następnie nabył majątek Mochowoje (niem. Eberswalde). Od 1796 r. aż do śmierci żył w Królewcu.

Przedmiotem starań Scheffnera było podniesienie poziomu oświaty, co doprowadziło go do kontaktu ze znanym reformatorem szkolnictwa baronem Friedrichem Eberhardem von Rochow (1734–1805). Do grona jego przyjaciół zaliczali się m.in. Immanuel Kant (1724–1804), Johann Georg Hamann (1730–1788). Prowadził korespondencję z Johannem Gottfriedem Herderem (1744–1803). W okresie francuskiej okupacji nawiązał kontakty z Ernstem Moritzem Arndtem (1769–1860) i Karlem vom und zum Steinem (1757–1831). Przebywał także w towarzystwie królowej Luizy i jej siostry księżnej Fryderyki (1778–1841), późniejszej królowej Hanoweru, które w latach 1806–1809 spędzały przeważnie czas w Królewcu.

Dzieła (wybór) ↑

  • Jugendliche Gedichte, 1761.
  • Campagnen-Gedichte zum Zeitvertreib im Lager, 1761.
  • Freundschaftliche Poesien eines Soldaten, 1764.
  • Gedichte im Geschmack des Grécourt, 1771-73 (anonim).
  • Übersetzung Guarini: der treue Schäfer, 1773.
  • Erotische Gedichte, 1780.
  • Gedichte nach dem Leben, 1786.
  • Aehrenlese vom Calenderfelde Lagarde, 1794.
  • Die Küsse des Johannes Sekundus…, 1798.
  • Gedanken und Meynungen über Manches im Dienst und über andere Gegenstände, 1802.
  • Ein Vierblatt-Klee gewachsen unter Schnee und Eis, 1813.
  • Mein Leben, wie ich es selbst beschrieben, 1816.

Literatura ↑

  • E. Brenning: Scheffner, Johann George w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 30, Duncker & Humblot, Leipzig 1890, s. 685–688.

Linki ↑

Autor: Roman Penkała