Johann Gottfried Schadow

Berlin, Alte Nationalgalerie, Julius Hübner, Johann Gottfried Schadow
Johann Gottfried Schadow. Autor: Julius Hübner, 1832.
Źródło: Wikimedia Commons

Johann Gottfried Schadow (ur. 20 maja 1764 roku w Berlinie; zm. 27 stycznia 1850 roku tamże) - niemiecki rzeźbiarz, malarz i grafik, przedstawiciel klasycyzmu. (wyznania ewangelickiego)

Genealogia

  • Ojciec : Gottfried (1738-88), mistrz krawiecki w Berlinie.
  • Matka : Anna Katharina Nille (1740-97); miał czworo rodzeństwa.
  • Ożenił się : 1) w Rzymie w 1785 roku z Marianne (Mattel) Devidels (1758-1815, wyz. mojżeszowego, od 1779 wyz. katolickiego), 2) w Berlinie w 1817 roku z Henriette Rosenstiel (1784-1832, wyz. ewangelickiego) z Berlina.
  • Dzieci : z pierwszego małżeństwa miał 2 synów Rudolfa (1786–1822, rzeźbiarz) i Friedricha Wilhelma (1788–1862, malarz) z drugiego dzieci.
  • Zięć : Eduard Bendemann (1811-1889), malarz i medalier.

Życiorys

Kwadryga Zwycięstwa
Kwadryga Zwycięstwa.
Źródło: Wikimedia Commons

Po ukończeniu Gymnasium zum Grauen Kloster w Berlinie wstąpił w 1777 roku do warsztatu rzeźbiarza dworskiego Antoina Tassaerta (1727-88), gdzie uczył się najpierw rysunku i kopiowania. Od 1778 roku brał udział w zajęciach na berlińskiej Akademii Sztuki. W 1783 roku otrzymał stałą płatną posadę u Tassaerta. W salonie Henriette Herz poznał swoją przyszłą żonę Marianne Devidels, z którą uciekł do Włoch, aby uniknąć małżeństwa z córką Tassaert, Felicité. W Rzymie przebywał do 1787 roku, gdzie intensywnie studiował w muzeach zgromadzone dzieła sztuki antycznej.

Po powrocie do Berlina w 1787 roku otrzymał posadę w królewskiej manufakturze porcelany. W 1788 roku został członkiem Akademii Sztuki w Berlinie, wkrótce mianowano go nauczycielem rzeźbiarstwa, a w 1816 roku został jej dyrektorem.

Jego największe dzieła powstały w okresie panowania króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II Pruskiego (1744-1797). Po wstąpieniu na tron Fryderyka Wilhelma III (1770-1840), który preferował rzeźbiarza Christiana Daniela Raucha (1777-1857), znacznie spadła ilość zleceń dla Schadowa. Jednym z ostatnich jego dzieł był pomnik Marcina Lutra w Wittenberdze (1821).

Do grona jego licznych uczniów należeli m.in. Carl Friedrich Hagemann, Theodor Erdmann Kalide, Ludwig Wilhelm Wichmann Christian Daniel Rauch i jego syn Rudolf Schadow.

W jego spuściźnie zostało ponad 2000 rysunków jak również sporo rycin i litografii, niektóre o treści satyryczno-politycznej. Około 1828 roku definitywnie zakończył działalność rzeźbiarską, z jednej strony w wyniku braku zamówień, a z drugiej w wyniku własnej świadomości, że nie nadąża za nowymi nurtami w sztuce. Od tego czasu poświęcił się nauczaniu akademickiemu i pisarstwu. Tuż przed śmiercią, gdy był już prawie ślepy, opublikował autobiograficzną pracę Kunst-Werke und Kunst-Ansichten (1849), która daje wyczerpujący wgląd w sztukę Berlina.

Dzieła (wybór)

Pomnik Marcina Lutra w Wittenberdze
Pomnik Marcina Lutra w Wittenberdze.
Źródło: Wikimedia Commons

Rzeźby

  • Popiersie Henrietty Herz, 1783.
  • Nagrobek hrabiego Alexandra von der Mark, syna z nieprawego łoża króla Fryderyka Wilhelma II Pruskiego, 1790. Znajduje się w Alte Nationalgalerie w Berlinie.
  • Kwadryga Zwycięstwa na Bramie Brandenburskiej w Berlinie, 1793. Z oryginalnej rzeźby zniszczonej podczas wojny została tylko 1 głowa konia znajdująca się w muzeum Stiftung Stadtmuseum Berlin.
  • Popiersie księżnej Friederike von Mecklenburg-Strelitz, 1794.Alte Nationalgalerie w Berlinie.
  • Księżniczki Friederike i Luise von Mecklenburg-Strelitz tzw. "Prinzessinnengruppe", 1794 lub 1795. Alte Nationalgalerie w Berlinie.
  • Pomnik Marcina Lutra, Wittenberga, 1821.

Pisma

  • Lehre von den Knochen und Muskeln, 1830.
  • National-Physiognomien oder Beobachtungen über den Unterschied der Gesichtszüge und der äußeren Gestalt des Körpers, 1835.
  • Kunst-Werke und Kunst-Ansichten, 1849.

Literatura

  • Lionel von Donop: Schadow, Johann Gottfried. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 30, Duncker & Humblot, Leipzig 1890, s. 498-512.
  • Jutta von Simson: Schadow, Johann Gottfried. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 22, Duncker & Humblot, Berlin 2005, ISBN 3-428-11203-2, s. 496-498.

Linki

Autor: Roman Penkała