Johann Gottlob Theaenus Schneider

Johann Gottlob Theaenus Schneider (ur. 18 stycznia 1750 w Collm; zm. 12 stycznia 1822 we Wrocławiu) - niemiecki filolog klasyczny. (wyznania ewangelickiego ?)

Życiorys

Schneider był synem ubogiego murarza. Wychowywał się u dziadka w Elsterwerda, gdzie otrzymał przygotowanie do nauki szkolnej. Do 1769 r. uczył się w gimnazjum Landesschule Pforta, po czym studiował filologię klasyczną w Lipsku, Getyndze i Strasburgu. Jego nauczycielami byli m.in Johann Jacob Reiske i Friedrich Wolfgang Reiz. Swoje zainteresowania poszerzył w tym czasie o nauki przyrodnicze. W 1774 r. został dzięki wstawiennictwu Christiana Gottloba Heyne sekretarzem bardzo wówczas poważanego strasburskiego filologa klasycznego Richarda François Philippe Bruncka. W 1776 r. otrzymał propozycję od pruskiego ministra Karla Abrahama von Zedlitza objęcia stanowiska profesora, na co chętnie się zgodził i wkrótce po tym został profesorem retoryki i filologii na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą. W 1811 r. przeniósł się do Wrocławia, gdzie razem z Ludwigiem Friedrichem Heindorfem prowadził seminarium filologiczne. Jednak praca wykładowcy nie interesowała go i nie przykładał do niej wielkiej uwagi. W 1814 r. został bibliotekarzem królewskiej biblioteki uniwersyteckiej i nie musiał więcej prowadzić wykładów. W bibliotece pracował, aż do śmierci.

Schneider był korespondencyjnym członkiem Pruskiej Akademii Nauk (1810) i Bawarskiej Akademii Nauk (1809). Już w 1770 r. opublikował Anmerkungen über den Anakreon i w 1771 r. Periculum criticum in Anthologiam Constantini Cephalae, które dawały świadectwo bystrości jego umysłu i niezwykłej wiedzy. W 1774 r. ukazała się jego książka Versuch über Pindar's Leben, a w 1775 wydał pismo Plutarcha De educatione. Jednak największym jego dziełem jest jego słownik krytyczny Kritisches griechisch-deutsches Handwörterbuch (2 tomy, 1795/1797) będący podstawą dla Opuscula academica (1835) Franza Passowa i wszystkich następnych greckich leksykografii. W swoim dziele Schneider zwrócił szczególną uwagę na wyrazy oraz wyrażenia naukowe, techniczne i przyrodnicze. W zakresie działalności naukowej łączył dziedziny, które są wspólne dla nauk przyrodniczych i filologii: w 1801 r. Ukazała się jego praca Sammlung von Elementar-Kenntnissen aus der Naturgeschichte und der Naturlehre der Alten, besonders der Griechen.

W 1801 r. opublikował poprawione wydanie Systema Ichthyologiae iconibus ex illustratum Marcusa Éliesera Blocha, bardzo ważny wówczas dla naukowców katalog ryb. Schneider jednak nie zajmował się tylko ichtiologią lecz także paleontologią, żółwiami, płazami i gadami.

Dzieła (wybór)

  • Anmerkungen über den Anakreon, 1770.
  • Ichthyologiae veterum specimina, 1780.
  • Vergleichung des Baues und der Physiologie der Fische, 1787.
  • Zweyter Beytrag zur Naturgeschichte der Schildkröten, 1789.
  • Kritisches griechisch-deutsches Handwörterbuch, 2 tomy, 1795/97.
  • Eclogae physicae, ex scriptoribus praecipue Graecis excerptae, 1800.
  • Physica et meteorologica, 1813 (tłum. Epikura).
  • Commentarii dictorvm factorvmqve Socratis, 1816 (tłum. Ksenofonta).
  • Beytrag zur Classification und kritischen Uebersicht der Arten aus der Gattung der Riesenschlangen (Boa), 1820.

Literatura

  • Richard Hoche: Schneider, Johann Gottlob (Theaenus). W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 32, Duncker & Humblot, Leipzig 1891, s. 125-127.
  • Conrad Bursian: Geschichte der classischen Philologie in Deutschland. Oldenbourg, München 1883.

Linki

Autor: Roman Penkała