Joseph Anton Koch

Joseph Anton Koch (ur. 27 lipca 1768 w Obergiblen koło Elbigenalp w Tyrolu; zm. 12 stycznia 1839 w Rzymie) – austriacki malarz, rysownik i litograf. Jego mistrzowskimi dziełami są obrazy Wodospad Schmadribach (Der Schmadribachfall) i Krajobraz z tęczą (Die Landschaft mit Regenbogen). Twórczość Kocha, podobnie jak Johanna Christiana Reinharta (1761–1847), stanowi pomost między kierunkiem klasycystycznym reprezentowanym przez Asmusa Carstensa (1754–1798 i Eberharda Georga Friedricha von Wächtera (1762–1852) na przełomie XVIII i XIX wieku, między grupą nazareńczyków skupiającą się ok. 1810 wokół Johanna Friedricha Overbecka (1789–1869) i Petera von Corneliusa (1783–1867) a nurtem romantycznym drugiej połowy XIX wieku. (wyznanie katolickie)

Koch, Joseph Anton — Portrait von Johann Michael Wittmer — ok. 1830
Joseph Anton Koch ok. 1830.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec : Joseph (1735–1809), rolnik i handlarz owocami południowymi.
  • Matka : Anna Elisabeth z domu Bordi (1735–1805).
  • Ożenił się : w 1805 z Cassandrą Ranaldi (1783–1857) z Olevano.
  • Dzieci : 2 synów i córka.

Życiorys

Joseph Anton Koch uczył się w latach 1783–85 w Dillingen i w Augsburgu, od 1785 w Hohe Karlsschule w Stuttgarcie, gdzie otrzymał staranne wykształcenie artystyczne, m.in. od rzeźbiarza Johanna Heinricha von Dannecker (1758–1841) oraz malarzy Philippa Friedricha von Hetscha (1758–1838) i Adolfa Friedricha Harpera (1725–1806). Jednak w 1791 z powodu sympatyzowania z rewolucją francuską został relegowany z uczelni i przyłączył się w Strasburgu do jakobinów. Z tego okresu pochodzi Karykatura zajęć artystycznych w Hohe Karlsschule (Karikatur auf die Kunstpraxis an der Hohen Karlsschule).

Rozczarowany rewolucją udał się w 1793 do Bazylei i Biel. Jednak podejrzany o przynależność do jakobinów musiał je opuścić. W 1794 udał się pieszo do Włoch, odwiedził Neapol i od 1795 pozostał w Rzymie. Zaprzyjaźnił się z Asmusem Carstensem (1754–1798) i z Bertelem Thorvaldsenem (1770–1844) oraz nawiązał kontakt z Carlem Ludwigiem Fernowem (1763–1808). Poczynając od kopiowania rysunków Carstensa zaczął rysować w 1795 sceny według Boskiej komedii Dantego Alighieri, stanowiące kontrast w stosunku do ilustracji do Oberona Christopha Martina Wielanda (1733–1813) i Makbeta Williama Szekspira (1564–1616). Od 1826 do 1829 wykonywał freski w Casino Massimo. Ich tematyka zaczerpnięta była także z Boskiej komedii.

Pobyt w Rzymie przerwał w latach 1812–15, kiedy udał się do Wiednia, gdzie nie odniósł żadnego sukcesu. Dopiero w Monachium w 1814 udało mu się sprzedać obraz Wielki krajobraz heroiczny (Große heroische Landschaft), co pozwoliło wrócić mu do Rzymu. Pejzaż jest jedynym tematem sztuki Josepha Antona Kocha. Pod wpływem obrazów Claude'a Lorrain'a (1600–1682) i Nicolas'a Poussin'a (1594–1665) rozwinął się jego własny styl malowania pejzaży. Na podstawie szkiców Alexandra von Humboldt (1769–1859) sporządził rysunki do Atlas pittoresque, Vues des Cordillières.

Dzięki niezależności Joseph Anton Koch stał na uboczu ruchu artystycznego, nie da się mu przypisać poglądu na sztukę, tak jak nazareńczykom skupionym wokół Johanna Friedricha Overbecka (1789–1869) i Petera von Corneliusa (1783–1867), że dzięki podjęciu historycznych elementów stylu i tematyki religijnej nastąpi odnowienie sztuki. Koch był świadom swojej szczególnej postawy i swoim myślom dał sarkastyczny wyraz w Nowoczesnej kronice sztuki (Moderne Kunstchronik, 1834).

Obrazy (wybór)

 

 

Joseph Anton Koch – Pejzaż heroiczny z tęczą, 1805

 

Pejzaż heroiczny z tęczą, 1805, Staatliche Kunsthalle Karlsruhe.
Źródło: Wikimedia Commons

Śmierć Oskara, 1804

 

Śmierć Oskara, 1804, Stara Galeria Narodowa w Berlinie.
Źródło: Wikimedia Commons

Dziękczynna ofiara Noego, 1814

Dziękczynna ofiara Noego, 1814, Stara Galeria Narodowa w Berlinie.
Źródło: Wikimedia Commons

 

  • Wodospad (Wasserfall, 1796, (Hamburg, Kunsthalle).
  • Ruiny cesarskich pałaców w Rzymie (Die Ruinen der Kaiserpaläste in Rom), 1804 (Heidelberg, Kurpfälzisches Museum).
  • Krajobraz z tęczą (Landschaft mit dem Regenbogen), 1805, 2 wersje, ((Karlsruhe, Kunsthalle), późniejsza z 1824 Naumburgu).
  • Wodospad Schmadribach (Schmadribachfall), 1811, Lipsk.
  • Krajobraz z św. Benedyktem (Landschaft mit dem heiligen Benedikt, 1815, (Galeria Starych Mistrzów w Dreźnie).
  • Krajobraz ze św. Marcinem (Landschaft mit dem heiligen Martin), 1815, (Galeria Starych Mistrzów w Dreźnie).
  • Oberland Berneński (Berner Oberland), 1816, (Galeria Starych Mistrzów w Dreźnie).
  • Krajobraz po burzy (Landschaft nach einem Gewitter, 1830 (Stuttgart, Staatsgalerie).

Literatura

  • Otto von Lutterotti: Joseph Anton Koch. Leben und Werk. Berlin 1940.
  • Hyacinth Holland: Koch, Joseph Anton w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 16, Duncker & Humblot, Leipzig 1882, s. 388–392.
  • Wolfgang Freiherr von Löhneysen: Koch, Joseph Anton w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 12, Duncker & Humblot, Berlin 1980, ISBN 3-428-00193-1, s. 269. (online).

Linki

Autor: Roman Penkała