Joseph Karl Stieler

Joseph Karl Stieler( ur. 1 listopada 1781 w Moguncji, zm. 9 kwietnia 1858 w Monachium) – niemiecki malarz portrecista. Od 1820 do 1855 był nadwornym malarzem bawarskich królów. Jego sposób malowania rozwijał się od tworzonych w stylu barokowym miniatur, poprzez prace w stylu francuskiej szkoły klasycyzmu, po elementy wczesnego realizmu. Najbardziej znanymi jego dziełami są portrety Johanna Wolfganga von Goethego, Alexandra von Humboldta, Richarda Wagnera i Ludwiga van Beethovena. (wyznanie katolickie)

Josef Stieler
Josef Stieler, ok. 1857.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: August (1736–89), twórca modeli do monet i medali, rytownik;
  • Matka: Philippine z domu Fritzmann (1746–ok.1834);
  • Ożenił się 1) w Wiedniu w 1818 z Pauline Luise Beckers (1798–1830) z Moskwy, 2) w Monachium w 1833 z Josephine von Miller (1809–90;
  • Dzieci: syn i 4 córki z pierwszego małżeństwa oraz 3 synów z drugiego.

Życiorys

Po lekcjach rysunku u ojca i wykonaniu pierwszych miniaturowych obrazów Joseph Karl Stieler udał się ok. 1795 roku do Aschaffenburga, gdzie znalazł protektora w osobie barona Karla Theodora von Dalberga. W latach 1798–1800 uczył się u malarza Christopha Fesela w Würzburgu. W latach 1802–05 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu u Heinricha Fügera. Dzięki licznym rekomendacjom w latach 1805-07 wykonywał portrety w Krakowie i Warszawie. Później wrócił do Wiednia i przez Monachium oraz Szwajcarię udał się do Paryża, gdzie w latach 1807–08 kontynuował naukę u François Gérarda.

Beethoven
Ludwig van Beethoven, 1820.
Źródło: Wikimedia Commons

W latach 1808–09 pracował we Frankfurcie nad Menem, po czym wyjechał w 1809 roku do Rzymu. W Mediolanie wykonał portrety rodziny wicekróla Włoch Eugène de Beauharnais. Dzięki protekcji jego żony Auguste Amalie Wittelsbach uzyskał dostęp do dworu jej ojca, króla Bawarii Maksymiliana I, ale wcześniej powołano go w 1811 roku na dwór króla Neapolu Joachima Murata. W 1812 roku rozpoczął długoletnią działalność u bawarskich królów Maksymiliana I i Ludwika I, z przerwą w latach 1816–20, gdy ponownie przebywał w Wiedniu, gdzie namalował portret Ludwiga van Beethovena (1820, Bonn, Beethovenhaus).

W 1820 roku wrócił ostatecznie do Monachium, aby namalować portret króla Maksymiliana I w ornacie koronacyjnym. W tym samym roku otrzymał nominację na malarza nadwornego. W 1822 roku pracował w Stuttgarcie dla tamtejszego domu królewskiego, w 1828 podróżował na zlecenie króla Ludwika I do Weimaru, aby wykonać portret Johanna Wolfganga von Goethego. Następnie przebywał w Ratyzbonie (1830), Wiedniu (1832), Coburgu (1834), Dreźnie i Lipsku (1834), Moguncji (1837), Dreźnie (1838 i 1840), Berlinie (1843), Altenburgu (1847 i 1851), Hanowerze (1848) i Detmold (1852). Wszędzie tam wykonywał portrety na zamówienie domów królewskich, dworów książęcych i szlachty. Po śmierci pierwszej żony zaczął malować także wielkoformatowe obrazy o treści religijnej.

Goethe (Stieler 1828)
Johann Wolfgang von Goethe, 1828.
Źródło: Wikimedia Commons

Razem z malarzami Peterem von Heßem, Domenico Quaglio i architektem Friedrichem Gärtnerem założył w 1823 roku najstarsze w Niemczech stowarzyszenie sztuki Kunstverein München.

Na własną prośbę został zwolniony w 1855 roku z obowiązków malarza nadwornego i zamieszkał w letnim domu w Tegernsee, który zbudowano dla niego w 1830 roku.

Joseph Karl Stieler zmarł 9 kwietnia 1858 roku na zapalenie płuc i pochowano go na Starym Cmentarzu Południowym (Alter Südlicher Friedhof) w Monachium.

Najbardziej znanymi uczniami Josepha Karla Stielera byli Friedrich Dürck i Franz Xaver Winterhalter.

Literatura

  • Hase-Schmundt, Ulrike von, "Stieler, Joseph" w: Neue Deutsche Biographie 25 (2013), s. 328-329; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118755285.html#ndbcontent.

Linki

Autor: Roman Penkała