Julius Stockhausen

Julius Christian Stockhausen (ur. 22 lipca 1826 w Paryżu; zm. 22 września 1906 we Frankfurcie nad Menem) był niemieckim śpiewakiem (baryton), nauczycielem śpiewu i dyrygentem.

Julius Stockhausen
Julius Stockhausen.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Franz Stockhausen (1792–1868), harfista i kompozytor; matka Margarethe Stockhausen z domu Schmuck, sopranistka pochodząca z Alzacji; – ożenił się w 1864 r. z Clarą Toberentz (1842–1908); miał córkę Julię (1886–1964), która poślubiła syna skrzypka Emanuela Wirtha, Josepha Wirtha, lekarza i napisała biografię Stockhausena oraz syna Johannesa (ur. 1877), który otrzymał imię po przyjacielu ojca Johannesie Brahmsie.

Życiorys

Julius Christian Stockhausen otrzymał już jako dziecko gruntowne wykształcenie muzyczne, grał na wielu instrumentach i pobierał lekcje gry na fortepianie u Karla Kienzla. Studiował najpierw w Konserwatorium Paryskim (fr. Conservatoire de Paris) harmonię u Antoine'a Elwarta (1808–1877), śpiew u Antoine'a Poncharda (1787–1866) i grę na fortepianie. Później uczył się śpiewu w Paryżu i Londynie u sławnego nauczyciela hiszpańskiego Manuela García (1805–1906). W Londynie silny wpływ wywarła na niego śpiewaczka operowa Jenny Lind (1820–1887). W 1848 r. śpiewał w Bazylei oratorium Eliasz op. 70 Felixa Mendelssohna-Bartholdy'ego, w następnym roku występował przed królową angielską Wiktorią. W latach 1852/53 występował w Teatrze dworskim w Mannheim jako drugi baryton. Od 1856 do 1859 r. należał do paryskiej Opery Komicznej. W następnych latach pracował jako podróżujący śpiewak koncertowy i był podziwiany m.in. w Kolonii i Lipsku w »Fauście« Roberta Schumanna. W latach 1869/70 śpiewał na dworze w Stuttgarcie, gdzie powierzono mu jednocześnie inspekcję nad lekcjami śpiewu w placówkach nauczania publicznego w Królestwie Wirtembergii. Przez cały ten okres dawał wieczorki koncertowe i pieśniowe m.in. z Clarą Schumann, Johannesem Brahmsem oraz skrzypkiem Josephem Joachimem.

Oprócz tego w latach 1862–67 rozwinął żywą działalność jako dyrygent w hamburskiej filharmonii i Akademii Śpiewaczej, jak również pracował w latach 1874–78 w Stowarzyszeniu Śpiewaczym Sterna (Stern’sches Gesangsverein) w Berlinie. Od 1878 był nauczycielem w Konserwatorium Hocha (Hoch’sches Konservatorium) we Frankfurcie nad Menem, gdzie różnica zdań z tamtejszym dyrektorem Joachimem Raffem doprowadziła w 1880 r. do jego ustąpienia ze stanowiska. Po krótkim powrocie do Konserwatorium w 1883/84 za rządów następcy Raffa Bernharda Scholza prowadził własną szkołę śpiewu we Frankfurcie. Do grona jego uczniów należeli m.in. Karl Scheidemantel i Max Friedlaender.

Julius Stockhausen był także autorem podręczników do nauki śpiewu m.in. »Gesangs-Methode« (1884) »Gesangs-Technik und Stimmbildung« (1886/87).

Stockhausen był wybitnym interpretatorem pieśni i oratoriów m.in. Franza Schuberta »Piękna młynarka« (Die schöne Müllerin) 4 maja 1856 r. w Wiedniu oraz występował jako Chrystus w »Pasji według św. Mateusza« Jana Sebastiana Bacha. Brahms zadedykował mu romancę Magelone op. 33 powstałą do tekstu Ludwiga Tiecka, którą zaśpiewał pierwszy raz w 1862 roku. Współpracował także przy prapremierze »Niemieckiego Requiem« (Deutsches Requiem) Brahmsa w Bremie, która miała miejsce 10 kwietnia 1868 roku.

Dzieła (wybór)

  • Der Buchstabe G und die sieben Regeln des Herrn H. Dorn nebst einer Vocal- und Consonanten-Tabelle, 1880.
  • Julius Stockhausens Gesangs-Methode, 1884.
  • Julius Stockhausen's Gesangstechnik und Stimmbildung, 1886.

Literatura

  • Julia Wirth: Julius Stockhausen: der Sänger des Deutschen Liedes. Englert/Schlosser, Frankfurt am Main 1927.

Linki

Autor: Roman Penkała