Ludwig Hölty

Ludwig Christoph Heinrich Hölty (także Hölty, Ludewig Heinrich Christoph; Hölty, L. C. H.; Hölty, Christian; ur. 21 grudnia 1748 roku w Mariensee ( Neustadt am Rübenberge), zm. 1 września 1776 roku w Hanowerze) - niemiecki poeta. (wyznania ewangelickiego)

Ludwig Hölty
Ludwig Hölty.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec: Philipp Ernst (1712–75), pastor w Mariensee ; matka: Elisabeth Juliana (1724–57); przybrana matka: (od 1758 roku) Maria Dorothea Johanna Niemann; miał 11 rodzeństwa; - kawaler.

Życiorys

Pod kierownictwem ojca Ludwig Hölty pilnie się uczył, niejednokrotnie do późna w nocy, a za lampę wykorzystywał wydrążoną rzepę napełnioną olejem. Namiętnie lubił czytać co pozostało mu na całe życie. Jedynie dbałość o pielęgnację ciała i ubiór nie zostały mu wpojone. W 1765 roku udał się do wuja Gössela do Celle, aby uczęszczać przez trzy lata do tamtejszego gimnazjum. Tam studiował pilnie język angielski i gorliwie czytał dzieła angielskich poetów, którzy byli dla niego wzorem przy jego pierwszych próbach literackich.

19 kwietnia 1769 roku immatrykulował na uniwersytet w Getyndze gdzie studiował teologię i filologię, a zwłaszcza języki starożytne i nowożytne, znajomość których umożliwiła mu tłumaczenia, a po śmierci ojca pracę zarobkową jako nauczyciela prywatnego. Wkrótce był tam znany jako poeta.
24 października 1770 roku dzięki Abrahamowi Kästnerowi ukazała się jego elegia z okazji śmierci Gerlacha Adolfa Freiherr von Münchhausena i został przyjęty do Deutsche Gesellschaft zu Göttingen. Jako wielbiciel Friedricha Gottlieba Klopstocka dzięki Heinrichowi Boie, opublikował swoje wiersze w wydawanym przez niego czasopiśmie. W kwietniu 1772 roku ukończył studia. We wrześniu 1772 roku brał udział wraz z Gottfriedem Augustem Bürgerem, Johannem Heinrichem Voß, Johannem Martinem Millerem, Johannem Friedrichem Hahnem, Johannem Thomasem Wehrsem w założeniu związku Göttinger Hainbund, w którym obdarzono go imieniem "Haining".
Brał udział we wszystkich wielkich uroczystościach związku: 2 lipca 1773 roku przy obchodach urodzin Klopstocka wraz ze spaleniem portretu Christopha Martina Wielanda, podczas przyjęcia do związku Friedricha Leopolda Graf zu Stolberg, Ernsta Theodora Johanna Brücknera i Johanna Antona Leisewitza oraz podczas wizyty Klopstocka w 1774 roku.
W swoim krótkim życiu odbył dwie duże podróże: w październiku 1774 roku razem z J. M. Miller do Lipska, gdzie otrzymał zlecenie tłumaczenia od wydawcy Weyganda i latem 1775 roku do Hamburga i Wandsbek, aby spotkać Klopstocka, Voßa i Matthiasa Claudiusa. W 1775 roku zamieszkał w Hanowerze z powodu pogarszającej się choroby płuc co zalecił mu lekarz Johann Georg Zimmermann, jednakże nic nie mogło uratować jego życia.

Znaczenie

Ludwig Hölty był najwybitniejszym lirykiem spośród członków związku Göttinger Hainbund . Wiele jego pieśni stało się pieśniami ludowymi jak np. "Ueb' immer Treu und Redlichkeit", "Ein Leben wie im Paradies", "Rosen auf den Weg gestreut", "Wer wollte sich mit Grillen plagen". Udało mu się w tym samym czasie jak Gottfriedowi Augustowi Bürgerowi na podstawie starożytnych mitologicznych materiałów stworzyć nową niemiecką sztukę ballady. Naśladując angielskich poetów Thomasa Gray'a i Elizabeth Singer Rowe napisał rymowane elegie, w których znalazła wyraz bliskość jego śmierci. Umiłowanie przyrody i mocne przeciwieństwo życia miejskiego i wiejskiego doprowadziło go do idylli w powiązaniu z inspiracjami literackimi Wergiliusza „Bukoliki“ i Ewalda von Kleista ”Frühling" (Wiosna). Przyjął surowe metryczne formy i także wielkie tematy od Klopstocka, ale w miejsce wzniosłości, potęgi i entuzjazmu występuje u niego marzycielstwo, oddanie i tęsknota. Patos Klopstocka ustępuje miękkim i głębokim tonom uczuciowym. Tak więc Hölty stworzył wrażliwą odę.
Pieśni jego są zarazem wyrazem osobistych przeżyć i idealizmu. Razem z innymi członkami związku „Hains" troszczył się o kopiowanie minnesangów. Imię Laura, które w 1768 roku nadał młodzieńczej miłości Annie Julianie Hagemann w swoich wczesnych poematach i które wielokrotnie powraca w jego lirykach, wskazuje na Francesco Petrarkę i określa jego petrarkowski stosunek do miłości.
Wiele jego poematów opublikowano dopiero po jego śmierci. Troszczyli się o to jego przyjaciele między innymi Boie, Voß, F. L. Stolberg.

Do jednego z najbardziej znanych poematów Üb' immer Treu und Redlichkeit bis an dein kühles Grab (Der alte Landmann an seinen Sohn) melodię napisał Wolfgang Amadeusz Mozart według melodii Ein Mädchen oder Weibchen z opery Czarodziejski flet. Znana również jest melodia Mozarta do poematu ”Traumbild”.Wiele jego poematów otrzymało oprawę muzyczną. Muzykę do nich pisali między innymi Carl Philipp Emanuel Bach, Johann Christoph Friedrich Bach, Johann Abraham Schulz, Johann Friedrich Reichardt, August Harder, Christoph Ernst Friedrich Weyse, Conradin Kreutzer, Franz Schubert, Peter Cornelius, Johannes Brahms, Fanny Mendelssohn Bartholdy i Felix Mendelssohn-Bartholdy.

Dzieła (wybór)

  • Nachlass von Ludwig Heinrich Christoph Hölty (1748-1776), Hannover, 1748-1776.
  • Auf den Tod Sr. Excellenz des Herrn Premierministers Adolph Freiherrn von Münchhausen: Gedicht, Goettingen, 1770.
  • Der Abentheurer, Berlin, 1776.
  • Gesammelte Werke und Briefe, Göttingen 1998.

Literatura

  • Elschenbroich, Adalbert, „Hölty, Ludwig Christoph Heinrich“, w: Neue Deutsche Biographie tom 9 (1972), s. 336, online.
  • Redlich, „Hölty, Ludewig Heinrich Christoph“, w: Allgemeine Deutsche Biographie tom 13 (1881), strony 9-12 pod Hölty, Ludewig Heinrich Christoph, online.

Linki

Autor: Roman Penkała