Maria Terwiel
Maria Terwiel (właściwie Rosemarie Terwiel; ur. 7 czerwca 1910 w Boppard; zm. 5 sierpnia 1943 w Berlinie-Plötzensee) – bojowniczka niemieckiego ruchu oporu w okresie nacjonalizmu należąca do kręgu Czerwona Orkiestra (niem. Die Rote Kapelle) utrzymującego kontakty ze Związkiem Radzieckim. (wyznanie katolickie)
Genealogia ↑
Ojciec Johannes Terwiel (ur. 1882, wyz. katolickie), socjaldemokrata, nauczyciel w Boppard i potem koło Poznania; matka Rosa Terwiel (wyz. mojżeszowe)
Życiorys ↑
Maria Terwiel wyrastała w pobliżu Poznania. W 1931 r. zdała maturę w gimnazjum w Szczecinie, po czym studiowała prawoznawstwo w Fryburgu Bryzgowijskim i Monachium. Na podstawie »norymberskich ustaw rasowych« (Nürnberger Gesetze) uznana została za »pół–Żydówkę« i nie mogła ukończyć studiów, nie miała żadnych możliwości otrzymania posady referendarza, jak również nie mogła poślubić narzeczonego Helmuta Himpela, którego poznała w okresie studiów. W tej sytuacji przeprowadziła się razem z Himpelem do Berlina, gdzie w międzyczasie zamieszkali jej rodzice. Tam znalazła zatrudnienie w niemiecko-szwajcarskiej fabryce tekstylnej jako sekretarka.
W 1940 r. nawiązała kontakt z grupą oporu Czerwona Orkiestra, dla której pisała i kopiowała ulotki skierowane przeciw propagandzie nazistowskiej. Jako wierząca katoliczka wspierała razem z Himpelem ukrytych Żydów, organizowała dla nich dowody osobiste i karty żywnościowe.
15 września 1942 r. została aresztowana przez gestapo i 26 stycznia 1943 r. skazana na karę śmierci, którą wykonano 5 sierpnia 1943 r. w więzieniu w Berlinie-Plötzensee.
Jej imię noszą ulice i place m.in. w Lüneburgu, Karlsruhe, Leverkusen, Hamburgu, Rheinbergu i w Boppard, a Kościół katolicki przyjął ją jako świadka wiary do niemieckiej martyrologii XX wieku.
Literatura ↑
- Regina Griebel, Marlies Coburger, Heinrich Scheel: Erfasst? Das Gestapo-Album zur Roten Kapelle. Audioscop, Halle/S., 1992.
- Johannes Tuchel: Maria Terwiel und Helmut Himpel. Christen in der Roten Kapelle. W: Hans Coppi/Jürgen Danyel/Johannes Tuchel (Hrsg.): Die Rote Kapelle im Widerstand gegen den Nationalsozialismus. Berlin 1994, s. 213.