Matthias Kremer

Matthias Kremer (znany także jako: Matthias von Aachen, Matthias Aquensis, Matthias Cremerius genannt Peltzer; ur. w 1465 r. w Aachen; zm. 12 listopada 1557 r. w Kolonii) -niemiecki teolog katolicki, profesor na uniwersytecie w Kolonii oraz wybitny kontrreformator w Arcybiskupstwie Kolonii.

Matthias Kremer
Matthias Kremer.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Jakob Kremer (ur. 1435), handlarz wełną; matka Margaretha (Greitgen) Peltzer; bratanek Matthias Peltzer.

Życiorys

Matthias Kremer nazywał się najpierw podobnie jak jego bracia "Kremer, genannt Peltzer". Od immatrykulacji w 1482 r. na studia filozoficzne i teologiczne na uniwersytecie w Kolonii był znany przede wszystkim jako Matthäus Aquensis“ (Matthäus von Aachen).

Po ukończeniu studiów został lektorem filozofii w bursie Montanerburse w ówczesnej dzielnicy Kolonii Niederich. Była to jedna z najstarszych burs obok Laurentianerburse i Cornelianerburse, która została założona przez Heinricha von Gorinchema i kontynuowała nastawienie tomistyczne. Wszystkie one były częścią starego uniwersytetu w Kolonii. Kremer był tutaj szczególnie popierany przez Valentina Engelharda z Geldersheim, który go później wyznaczył w testamencie następcą jako regenta Montanerburse. W 1510 i 1516 r. Kremer był dziekanem wydziału filozoficznego na uniwersytecie w Kolonii. W 1516 r. otrzymał tytuł doktora teologii jak również nominację na kanonika kościoła Świętego Andrzeja (niem St. Andreas). Po śmierci Valentina Engelharda objął 28 czerwca 1533 r. stanowisko regenta. Kremer podobnie jak Valentin Engelhard również ustanowił w testamencie swojego następcę jako regenta Montanerburse i miał nim zostać Gerhard Mathisius z Geldern.

Chociaż sam Kremer odwrócił się od Reformacji, to szwajcarski reformator i historiograf Heinrich Bullinger (1504-1575), który studiował w Kolonii w latach 1520-1522 chwalił go, jako najsolidniejszego nauczyciela bursy i cenił za jego wiedzę filozoficzną.

Okres pobytu Kramera w Kolonii był kształtowany zarówno przez wpływ humanizmu na uniwersytet w Kolonii, jak również przez nadchodzący ruch reformacyjny. Jako konserwatywny i przekonany scholastyk nie przyłączył się do humanistyczno-reformacyjnych dążeń, które reprezentowali m.in. Peter Rinck, Petrus von Ravenna, Johannes Caesarius (1468-1550). Zamiast tego razem z uczonymi wydziału teologicznego zajmował się wdrożeniem cenzury humanizmu, przez co następował stały spadek liczby studentów. Mimo tego nie odrzucał zupełnie koniecznych reform na uniwersytecie i od 1525 r. należał do drugiej komisji (pierwsza była w 1523), która planowała i wdrażała reformy.

Pasją Kremera była właściwie walka przeciw wzmagającej się Reformacji. Szczególnie polemizował z Marcinem Bucerem (1491-1551), który na zlecenie arcybiskupa Hermanna V. von Wieda przebywał w latach 1542-1543 w Bonn, aby przegotować Reformację w Arcybiskupstwie Kolonii i w tym kontekście napisał w 1543 r. dwa pisma reformacyjne (»Einfaltigs Bedencken«). Kremer, który w tym czasie przyłączył się do jezuitów i był w ścisłym związku z jezuitą Piotrem Kanizjuszem (1521-1597), odpowiedział w pięciu pismach na tezy Bucera. Ta akcja ze strony Kremera, jako rektora uniwersytetu w Kolonii, doprowadziła w połączeniu z innymi działaniami kapituły katedry i jezuitów do zawieszenia i ekskomuniki arcybiskupa Hermanna V. von Wieda przez papieża Pawła III (1468-1549) i ostatecznie po interwencji cesarskich komisarzy do jego definitywnego ustąpienia.

Matthias Kremer zmarł 12 listopada 1557 r. w Kolonii, w wieku 92 lat.

W swoim testamencie Kremer zapisał po dwa datki na rzecz Kolonii i swojego miasta rodzinnego Aachen. Datek przekazany w Kolonii zostać miał wypłacony doktorowi i bakalaureatowi, po trzy szylingi, za udział w corocznej mszy odbywającej się 27 stycznia na fakultecie teologicznym i konwentowi, dwa złote guldeny za przeprowadzenie tej mszy. Zakonowi jezuitów w Kolonii zapisał 1000 złotych guldenów. W przypadku Aachen jeden datek przekazał dla miasta, a drugi dla ówczesnego klasztoru Marienthal z obowiązkiem wspierania potrzebujących członków jego rodziny, jeśli ci przystąpią do zakonu.

Jednak, o ile wiadomo do tego nie doszło ponieważ rodzina Peltzer, jak ich tutaj oficjalnie nazywano, w większości przyłączyła się do Reformacji. Dlatego końcem XVI wieku podczas niepokojów religijnych w Aachen byli ścigani z rozkazu cesarskiego i wywędrowali do Stolberg (Rheinland).

Szwajcarski humanista Henricus Glareanus (1488-1563) zadedykował mu w 1516 r. pismo: »Duo elegiarum libri ad Uldericum Zinlium Doggium, Basileae MDXVI«.

Dzieła (wybór)

  • Catholicae Ac Orthodoxae Religionis aduersus Lutheranam haeresim Matthiae Aquensis miscellanea assertio. 1542.
  • Christlich berichtt, war vff zu gruntfestigenn der stanthafftich will bleibe[n] in dem vffrechtigen Christen glauben. 1543.
  • Christiana Ac Pia De Catholicae Fidei Regula assertio. 1556.
  • Catholicae Doctrinae Assertio. 1560.

Literatura

  • Artykuł powstał na podstawie "Matthias Kremer" w de.wikipedia.org (online).